Okres szczenięcy jest niezwykle dynamicznym czasem, przez co nowonarodzone czworonogi bardzo szybko stają się samodzielne i dążą do niezależności. Jednak ze względu na fakt, że szczeniaki rozwijają się w intensywnym tempie, obowiązkiem człowieka staje się zapewnienie pupilom odpowiednich do tego warunków.
Jak więc prawidłowo opiekować się nowonarodzonymi szczeniakami? Co warto robić, a czego unikać? Jak wspierać ich rozwój? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części artykułu.
Zobacz: Jak rozpoznać, że suka jest w ciąży?
Spis treści
- Jak dbać o nowonarodzone szczeniaki?
- Od narodzin do drugiego tygodnia życia
- Trzeci i czwarty tydzień
- Piąty i szósty tydzień
- Siódmy i ósmy tydzień
- Od dziewiątego tygodnia do dorosłości
- Czy szczeniaki można dotykać?
- Czego potrzebują szczeniaki w pierwszym tygodniu życia?
- Co robić, gdy szczeniak został odrzucony przez matkę?
Jak dbać o nowonarodzone szczeniaki?
Przed czworonożnymi noworodkami widnieje szereg wyzwań obejmujących zarówno przemiany w obrębie ich organizmów, jak i wzrostu oraz kształtowania charakteru. Czas ten z pewnością warto więc podzielić na poszczególne etapy, które dodatkowo charakteryzują się przełomowymi wydarzeniami i zaskakującymi osiągnięciami.
Należy jednak zaznaczyć, że każde szczenię jest przecież inne, dlatego niektóre z nich mogą wykazywać nieco późniejszy rozwój, a poszczególne umiejętności zdobywać na dalszych jego etapach.
Od narodzin do drugiego tygodnia życia
Pierwsze dwa tygodnie w życiu każdego szczeniaka opierają się na pełnej zależności od matki. Co więcej, początkowe dni obejmują również brak możliwości oglądania świata oraz słyszenia dźwięków, przez co czworonogi kierują się wyłącznie w stronę ciepła, które oznacza dla nich również źródło pokarmu.
Rola człowieka w tym czasie ogranicza się więc jedynie do zapewnienia odpowiedniego pożywienia oraz dostępu do świeżej i czystej wody dla karmiącej suczki, natomiast w kwestii samych szczeniąt niezbędnym jest regularne ich doglądanie. Uważne przypatrywanie się nowonarodzonym czworonogom umożliwia bowiem stwierdzenie, czy każdy z nich ssie mleko matki w optymalnym stopniu. Jeśli szczenię ma wyraźne problemy z dostaniem się do pożywienia, należy delikatnie przystawić je w stronę sutka.
Do obowiązków opiekuna należy również zapewnienie czworonogom odpowiedniej temperatury pomieszczenia, w którym się znajdują. Umieszczenie kojca lub legowiska na zimnych kaflach, przy oknach lub w miejscach o zwiększonym prawdopodobieństwie występowania przeciągów, zdecydowanie nie jest wskazane.
Sprawdź: Szczeniak w domu – co warto wiedzieć?
Trzeci i czwarty tydzień
Po ukończeniu drugiego tygodnia życia, szczenięta zaczynają już całkiem dobrze widzieć, a także słyszeć coraz więcej dźwięków. Tym samym wzrasta więc ich ciekawość względem otaczającego świata, jednak wciąż są one uzależnione od swojej matki, ponieważ stale żywią się jej mlekiem.
W obrębie trzeciego i czwartego tygodnia obserwuje się już pierwsze próby zabawy z rodzeństwem, świadczące o początkach socjalizacji. Wzajemne podgryzanie łapek, ogonów i uszu, to czynności całkowicie naturalne. Co więcej, uczą one szczeniaka tego, jak obchodzić się z rówieśnikami, jednocześnie nie wyrządzając im krzywdy. Jest to umiejętność, która wraz ze wzrostem masy ciała oraz siły, będzie kształcona również na dalszych etapach życia.
Piąty i szósty tydzień
W tym okresie szczeniaki stają się coraz bardziej ciekawskie, natomiast rozwijająca się umiejętność chodzenia umożliwia im podejmowanie pierwszych pieszych wycieczek. Szybki wzrost ciała oraz nieco zaburzone proporcje sprawiają jednak, że czworonogi poruszają się w sposób niezdarny. Jako opiekunowie nie powinniśmy jednak nadmiernie ingerować zarówno w podejmowanie działania, jak i wszelkie zabawy. Niezbędne jest jednak baczne obserwowanie poczynań szczeniąt, a także zabezpieczenie wszelkich ryzykownych miejsc. Zaliczają się do nich między innymi stopnie oraz schody, z których czworonogi z łatwością mogą upaść. Warto ograniczyć również dostęp do wszelkich kabli i przewodów.
Niezbędnym okazuje się także wydzielenie miejsca, w którym będą one załatwiały swoje potrzeby fizjologiczne. Takie działanie z pewnością przyczyni się do ułatwienia utrzymywania porządku na obszarze domu lub mieszkania, a także zagwarantuje psim-dzieciom możliwość nauki zachowywania czystości.
Siódmy i ósmy tydzień
W tym okresie czworonogi stają się już znacznie bardziej samodzielne, gdyż nie potrzebują ciągłej opieki ze strony matki, ale również stopniowo odchodzą od jej mleka. Psiaki coraz chętniej sięgają po inne pokarmy, jednak ich konsystencja powinna przypominać pewnego rodzaju papkę. Jeśli więc decydujemy się na suchy wariant karmy, koniecznym będzie rozmoczenie go w wodzie.
Ten etap rozwoju szczeniąt wymaga od opiekunów zwiększonej uwagi oraz zaangażowania. Czworonogi uczą się wówczas poszczególnych zachowań, a także kształtują swój charakter. To właśnie dlatego warto zadbać o wyrobienie u psa dobrych nawyków, które okażą się niezwykle wartościowe w późniejszych latach.
Sprawdź ofertę mokrych karm dla szczeniąt w sklepie KrakVet:
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór mokrych karm dla szczeniąt
Od dziewiątego tygodnia do dorosłości
Okres po ukończeniu ósmego tygodnia życia jest doskonałym momentem na rozpoczęcie szkolenia. Pupil z łatwością uczy się bowiem nowych komend, jednak trening powinien opierać się o spokojną atmosferę, która przepełniona jest cierpliwością, a nie stosowaniem kar. Warto mieć na uwadze, że szczenię zapamiętuje wszelkie nieprzyjemne doświadczenia, co może odbijać się na jego późniejszym funkcjonowaniu wśród ludzi i zwierząt.
Mówi się, że czworonogi osiągają dorosłość wówczas, gdy są one zdolne do reprodukcji. Każda rasa cechuje się jednak różnym tempem rozwoju, przez co niektóre psy osiągają dojrzałość płciową po upływie około 12 miesięcy życia, a inne – nawet 24 miesięcy. Co więcej, szczenięce zachowania, takie jak podgryzanie, zaczepianie, czy wszelkie szaleństwa, są widoczne nawet na późniejszych etapach życia.
Warto dodać, że niezwykle ważnym elementem wieku szczenięcego są również poszczególne szczepienia oraz odrobaczanie, jednak szczegóły tych działań należy uzgodnić z zaufanym weterynarzem.
Zobacz również: Karma dla szczeniaka – co musisz wiedzieć?
Czy szczeniaki można dotykać?
Kwestia dotykania, noszenia i przytulania szczeniąt, wciąż budzi wiele kontrowersji. Niektórzy twierdzą, że takie działania mogą skutkować odrzuceniem czworonoga przez matkę. Inni natomiast uważają, że suczka bardzo dobrze zna przecież zapach swojego opiekuna, więc nie powinien on być dla niej sygnałem do porzucenia swojego psiego-dziecka.
Niektóre suczki chętnie eksponują swoje szczenięta przed opiekunami, wręcz zachęcając do ich obserwowania i podziwiania. Inne natomiast wykazują duży niepokój, a jednocześnie usiłują ukryć maleństwa przed człowiekiem. Nie sposób zaprzeczyć więc stwierdzeniu, że kwestia ta jest niezwykle indywidualna.
Należy jednak zaznaczyć, że pierwsze doby po porodzie są niezwykle istotne zarówno dla szczeniąt, jak i karmiących matek. Suczki produkują wówczas tzw. „siarę”, czyli niezwykle wartościową odmianę mleka, będącego absolutnie niezbędnym dla nowonarodzonych czworonogów.
Co więcej, długotrwała rozłąka pomiędzy suczką, a szczeniętami, zdecydowanie nie powinna mieć miejsca. Zwierzę będzie bowiem wykazywało silny niepokój, a psie-dzieci mogą ulec szybkiemu wychłodzeniu. Z pewnością nie należy więc przenosić oraz zabierać szczeniąt od matki, a także ograniczyć ich głaskanie oraz dotykanie w momencie, gdy suczka jest temu wyraźnie przeciwna.
Na dalszych etapach rozwoju szczeniaki będą jednak wymagały kontaktu z człowiekiem, który stanowi niezwykle istotny element ich socjalizacji.
Czego potrzebują szczeniaki w pierwszym tygodniu życia?
Pierwszy tydzień życia każdego szczeniaka obejmuje zasadniczo wyłącznie trzy czynności, do których należy regularne spożywanie mleka matki oraz odpoczynek i regularne wypróżnianie. Psie-dzieci potrzebują wówczas sporych ilości ciepła, a także poczucia bezpieczeństwa. Niezwykle istotnym jest przy tym fakt, że nowonarodzone czworonogi mogą ulec wychłodzeniu w przeciągu bardzo krótkiego czasu. Będą one więc potrzebowały zarówno ciągłego kontaktu z matką i rodzeństwem, jak i wygodnego posłania znajdującego się w ogrzewanym pomieszczeniu. Należy również zadbać o odpowiednią izolację pomiędzy podłogą, a miejscem pobytu szczeniąt oraz optymalną grubość samego posłania.
Co robić, gdy szczeniak został odrzucony przez matkę?
Szczeniaki odrzucone przez swoją matkę niestety nie poradzą sobie same. Obowiązkiem właściciela staje się więc zapewnienie zwierzęciu wszystkiego tego, co jest mu niezbędne. Wówczas z pewnością warto zasięgnąć porady lekarza weterynarii, który pomoże w dostosowaniu mleka zastępczego oraz udzieli niezbędnych wskazówek i wytycznych, które należy wdrożyć w życie.
Warto skontaktować się również z organizacjami, które pomagają bezdomnym czworonogom, a także domami tymczasowymi lub fundacjami działającymi w najbliższej okolicy. Nieraz pod ich opieką znajdują się bowiem suczki w okresie laktacji, które mogą okazać się matkami zastępczymi dla odrzuconych szczeniąt.
Jeśli jednak decydujesz się na samodzielne zadbanie o szczenię pozbawione matki, oto kilka wskazówek:
- Zapewnij zwierzęciu ciepło – utrzymanie optymalnej temperatury ciała czworonoga to absolutna podstawa. Dopuszczenie do wychłodzenia może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, dlatego należy zadbać o stałą temperaturę otoczenia oraz ciepłe i przytulne legowisko.
- Wprowadź stałe pory karmienia – szczenięta wymagają regularnego, a zarazem niezwykle usystematyzowanego żywienia. Przyjmuje się, że powinno ono mieć miejsce co dwie godziny, niezależnie od pory dnia i nocy.
- Zadbaj o regularne wypróżnianie – nowonarodzone czworonogi załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne wtedy, gdy matka liże ich drobne brzuszki oraz okolice odbytu. Jako opiekun szczeniaka musisz więc zadbać, aby miał on możliwość wypróżnienia. W tym celu niezbędna okazuje się delikatna szmatka lub gaza zamoczona w ciepłej wodzie, którą należy masować brzuch oraz okolice odbytu szczenięcia. Konieczna jest również każdorazowa obserwacja oddawanego moczu oraz kału, gdyż wszelkie nieprawidłowości mogą świadczyć o problemach zdrowotnych zwierzęcia i powinny być natychmiastowo konsultowane z lekarzem weterynarii.
Opieka nad odrzuconym szczenięciem jest jednak ogromnym obowiązkiem, ponieważ odpowiedzialność za jego prawidłowy rozwój spada na barki człowieka. Niewskazanym jest więc samodzielne przechodzenie przez cały ten proces, a korzystanie z pomocy weterynarza oraz innych domowników, często okazuje się niezbędne.