Jeż pigmejski – najważniejsze informacje

Afrojeż białobrzuchy (łac. Atelerix albiventris), powszechnie znany jako jeż pigmejski lub pigmejski jeż domowy, to niewielki ssak z rodziny jeżowatych. I choć w Polsce stworzenia te nie należą do najpopularniejszych zwierzątek domowych, tak grono ich miłośników stale się powiększa.

Jeż pigmejski cechuje się niezwykle uroczym wyglądem, jednocześnie prowadząc nocny tryb życia. Powszechnie przyjęło się uznawać, iż gatunek ten należy do łatwych w opiece, tym samym wykazując zaledwie niewielkie potrzeby. W rzeczywistości jednak afrojeż białobrzuchy jest wrażliwym stworzeniem, które będzie miało własne wymagania, a nawet preferencje. Przed podjęciem decyzji o zakupie danego osobnika zdecydowanie warto więc zapoznać się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi pigmejskich jeży domowych.

Zobacz: Jakie zwierzęta domowe wybrać do małego mieszkania?

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 350-700 g wzrost: 15-25 cm
maść	czarna, beżowo-biała
długość życia	4-5 lat na wolności, 9-11 lat w niewoli
główne cechy	niezależne, delikatne, łagodne

Jak wygląda jeż pigmejski?

Pigmejski jeż domowy to niewielkie zwierzątko, którego ciało zazwyczaj przyjmuje długość od 15 do 25 cm. Waga mieści się natomiast w przedziale 350-700 g. Zarówno ogon, jak i kończyny, są krótkie. Co ciekawe, przednie nóżki posiadają pięć drobnych paluszków, natomiast tylnie jedynie cztery. Wszystkie z nich są jednak zakończone pazurami. Pyszczek jeża pigmejskiego jest wydłużony, a oczy okrągłe i ciemne. Uszy przyjmują nieco owalny kształt.

W obrębie gatunku wyróżnia się niezwykle zróżnicowane umaszczenie, choć kolce najczęściej są czarne lub beżowo-białe. Nieraz zaskakującym okazuje się przy tym fakt, iż poza kolcami zwierzątko jest również pokryte delikatną, a zarazem miękką sierścią, szczególnie na brzuchu.

Charakterystyka gatunku

Hodowcy jeży pigmejskich zgodnie uznają, że każdy przedstawiciel tego gatunku jest niemal całkowicie inny. Ciężko więc jednoznacznie określić charakter lub usposobienie tych stworzeń, gdyż obserwowane między nimi różnice nieraz są wręcz zaskakujące. Wiadomym jest jednak, że pigmejski jeż domowy powinien być uznawany za samotnika. Zwierzątka te wykazują bowiem niezwykle silny instynkt terytorialny, tym samym stwarzając zagrożenie dla współlokatorów. Nieraz hodowcy decydują się na zakup dwóch samiczek, często spokrewnionych. Tego typu działania nie są jednak polecane w przypadku samców, ponieważ mogą one rywalizować nie tylko o terytorium, ale również dobra w postaci chociażby pokarmu.

Pomimo niewielkich rozmiarów, jeże pigmejskie opisuje się jako odważne i pewne siebie zwierzątka. Dzięki temu możliwe jest ich oswojenie, choć proces ten często wymaga stosunkowo dużych pokładów cierpliwości oraz zaangażowania ze strony opiekunów. Niektóre osobniki chętniej podejmują się kontaktu z człowiekiem, jednak przymuszanie ich do wspólnego przesiadywania zdecydowanie nie przyniesie pożądanych skutków.

Dokąd nocą tupta jeż?

Pigmejski jeż domowy prowadzi nocny tryb życia, tym samym budząc się pod wieczór, a zasypiając nad ranem. W obrębie gatunku wyróżnia się zarówno mniejszych, jak i większych miłośników snu, choć powszechnie przyjęło się uznawać, iż większość osobników rozpoczyna swoje wędrówki pomiędzy godziną 20:00 a 23:00. Istotnym jest przy tym fakt, iż celowe wybudzanie pupila nie jest wskazane. W celu spędzenia czasu z czworonogiem lub obserwacji jego zachowań koniecznym jest więc dopasowanie się do jego stylu życia.

Niestety, nocne wędrówki mogą okazać się problematyczne, szczególnie w przypadku osób o delikatnym i wrażliwym śnie.

Gdzie kupić jeża pigmejskiego?

W momencie, gdy zainteresowanie jeżami pigmejskimi zaczęło wzrastać, ich obecność była obserwowana w rozmaitych sklepach zoologicznych. Niestety, tego typu miejsca nie dają gwarancji zdrowia zwierzęcia, czy też jego pochodzenia. Niejednokrotnie stworzenia dostępne w sklepach zoologicznych są przetrzymywane w niekorzystnych warunkach, a ich rozród przebiega w całkowicie niehumanitarny sposób, tym samym powodując cierpienie.

O wiele lepszym rozwiązaniem okazuje się zakup zwierzątka u doświadczonego hodowcy. W Polsce spotykane są profesjonalne hodowle, które umożliwiają nabycie jeża pigmejskiego o sprawdzonym pochodzeniu. Wówczas opiekunowie zyskują pewność, że ich pupil nie będzie obciążony genetycznymi schorzeniami, co z kolei przyczynia się do zwiększenia komfortu życia czworonoga, a nawet jego wydłużenia.

Ile kosztuje jeż pigmejski?

Ceny pigmejskich jeży domowych, które wywodzą się z renomowanych hodowli, najczęściej oscylują w granicach od 400 do 600 zł. Nieraz spotykane są jednak droższe osobniki, głównie ze względu na wyjątkowe lub niespotykane umaszczenie.

Przy zakupie jeża zdecydowanie warto uwzględnić również pozostałe koszty, wśród których wyróżnia się chociażby pokarm, niezbędne akcesoria, czy też lokum dla czworonoga. Bieżące utrzymanie przedstawiciela tego gatunku najczęściej nie wiąże się jednak z dużymi kwotami, tym samym nie stanowiąc obciążenia dla domowego budżetu.

Opieka nad jeżem pigmejskim

Każdy opiekun jeża pigmejskiego powinien zdawać sobie sprawę z tego, że jego zwierzątko będzie wymagało odpowiednich warunków, a także zainteresowania. Gatunek ten cechuje się niezwykłą wrażliwością na wszelkie zmiany temperatur, zimno oraz przeciągi. Z tego względu nie zaleca się przetrzymywania jeży w przewiewnych klatkach, które stosowane są chociażby w przypadku gryzoni. Polecanym rozwiązaniem są odpowiedniej wielkości terraria, gdyż umożliwiają one bieżące kontrolowanie temperatury, a także utrzymywanie jej na optymalnym poziomie.

Afrojeż białobrzuchy najlepiej czuje się w temperaturach od 20 do 25°C. Nieraz koniecznym może więc okazać się zamontowanie wybranej formy ogrzewania, jak chociażby specjalnej żarówki, przewodów grzewczych lub ceramicznego emitera ciepła. Przydatnym jest również zakup termometru.

Co więcej, gatunek wykazuje znaczącą potrzebę ruchu, przez co opiekunowie często decydują się na zbudowanie jeżowi wybiegu lub udostępnienie bezpiecznego pomieszczenia, w którym zwierzątko będzie mogło swobodnie się przemieszczać. Niezależnie od tego, czy pupil ma dostęp do wybiegu, jego terrarium powinno przyjmować wymiary co najmniej 120×50 cm w podstawie oraz 40 cm w wysokości.

Terrarium powinno cechować się również odpowiednim podłożem. Jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań jest wyłożenie dna jednorazowymi podkładami, które stosuje się między innymi w nauce czystości szczeniąt. Dzięki temu możliwe jest łatwe i bezproblemowe wyczyszczenie lokum jeża, a także zagwarantowanie mu komfortu w codziennym funkcjonowaniu. Gatunek ten wykazuje również spore zainteresowanie samodzielnym urządzaniem swojej przestrzeni, wykorzystując w tym celu różnorodne materiały dostarczane przez opiekunów. Aby gniazdko jeża pigmejskiego było ciepłe i przytulne, warto umożliwić mu wykorzystanie na przykład fragmentów koca lub flanelowej koszuli.

Pielęgnacja

Każdy jeż pigmejski będzie wymagał odpowiedniej pielęgnacji. Do podstawowych zabiegów zalicza się delikatne kąpiele, które powinny odbywać się wówczas, gdy zwierzątko jest widocznie zabrudzone. W tym celu warto napełnić ciepłą wodą miskę lub umywalkę, a następnie delikatnie usuwać zanieczyszczenia ze skóry pupila przy użyciu miękkiej szczoteczki. Nie należy jednak przesadzać z częstotliwością zabiegu, nawet jeśli pupil chętnie pluska się w wodzie.

Bieżącej kontroli wymagają jednocześnie pazurki zwierzęcia, które nieraz mogą potrzebować skrócenia. Warto monitorować także stan oczu i uszu czworonoga, a wszelkie nieprawidłowości konsultować ze specjalistą w dziedzinie weterynarii.

Dieta i żywienie

Jeże pigmejskie wykazują specyficzne wymagania żywieniowe, jednocześnie nie przepadając za monotonią w diecie. Dobrze więc, aby posiłki zwierzęcia były zróżnicowane, ale również odpowiednio zbilansowane pod kątem poszczególnych składników odżywczych.

Do podstawowych elementów żywienia zalicza się wysokiej jakości mięso, świeże warzywa i owoce, a nieraz również suszone owady. W tej kwestii koniecznym jest jednak zachowanie ostrożności, gdyż powszechnie dostępne gatunki, jak chociażby mączniki lub świerszcze, często stanowią zbyt kaloryczną formę pokarmu. Uwielbianym przysmakiem są przy tym ugotowane jajka.

Powszechnie stosowaną dietą jeża pigmejskiego jest podawanie mu karmy przeznaczonej dla psów lub kotów. Nie każdy wariant będzie jednak odpowiedni, gdyż gatunek ten wykazuje stosunkowo duże skłonności do nadwagi i otyłości. Hodowcy uznają więc, że optymalnym rozwiązaniem jest zakup pokarmu, który cechuje się maksymalną zawartością białka na poziomie około 35%, natomiast tłuszczy – około 15%.

W przypadku jeży pigmejskich sprawdzą się zarówno produkty suche, jak i mokre. Wśród zalet pierwszego rodzaju z pewnością warto wyróżnić łatwość przechowywania, natomiast wadę często stanowi konieczność rozdrabniania pokarmu. Mokre warianty mogą z kolei ulegać szybkiemu zepsuciu, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, iż jeż będzie potrzebował zaledwie 3 lub 4 łyżek karmy w ciągu doby.

Czego nie może jeść pigmejski jeż domowy?

Jeże pigmejskie należą do niezwykle wrażliwych zwierzątek, przez co lista produktów, które zdecydowanie nie nadają się do spożycia przez pupila, zdaje się nie mieć końca. Wśród nich wyróżnia się między innymi:

• Mleko i nabiał,
• Czekolada i kakao,
• Słodycze,
• Ksylitol,
• Herbata i kawa,
• Mięso wołowe,
• Cytrusy,
• Surowe mięso wieprzowe,
• Pestki owoców,
• Orzechy,
• Awokado,
• Poszczególne warzywa (np. cebula, czosnek, szczypiorek),
• Rośliny strączkowe i kapustne,
• Szczaw,
• Mak,
• Suszone owoce,
• Twarde warzywa i owoce,
• Surowe ziemniaki,
• Sól,
• Jedzenie i napoje przeznaczone dla ludzi (w tym również wszelkie suplementy, witaminy, czy lekarstwa).

Zdrowie i długość życia

Jeże pigmejskie to drobne i delikatne stworzenia, które wymagają bieżącej uwagi ze strony opiekunów. Wszelkie objawy poszczególnych dolegliwości są przez nie skutecznie ukrywane, głównie ze względu na fakt, iż w naturze chore zwierzęta stają się łatwymi ofiarami dla większych drapieżników. Właściciele powinni więc dowiedzieć się, czy w najbliższej okolicy od miejsca zamieszkania znajduje się lekarz weterynarii ze specjalizacją w dziedzinie małych stworzeń, u którego możliwe będzie wykonanie corocznych kontroli, czy też skonsultowanie wszelkich niepokojących objawów.

Zdrowe jeże pigmejskie żyją przeważnie około 5-6 lat. Wśród powszechnie spotykanych dolegliwości wyróżnia się jednak rozmaite urazy mechaniczne, zatrucia pokarmowe, choroby skóry, infekcje pasożytnicze, dolegliwości dróg oddechowych, a także nowotwory. Bieżące monitorowanie stanu zwierzątka, a także zgłaszanie poszczególnych objawów zaraz po ich zauważeniu, odgrywają więc niezwykle istotną rolę. W domowych warunkach warto jednocześnie ważyć pupila, obserwować jego apetyt oraz aktywność, ale również kontrolować stan skóry.

Zwiększonej uwagi wymagają jednocześnie delikatne łapki jeża pigmejskiego, które są niezwykle podatne na rozmaite uszkodzenia mechaniczne. Często obserwowanym zjawiskiem są także nieprawidłowości krążenia w obrębie kończyn, nieraz spowodowane owinięciem się wokół nich kawałka nitki, a nawet włosa.

Akcesoria dla jeża pigmejskiego

Wśród akcesoriów, które okazują się niezbędne w przypadku jeży pigmejskich, wyróżnia się przede wszystkim przytulny domek do wypoczynku, miseczki na pokarm i wodę, a także kuwetę. Nie należy zapominać również o urozmaicaniu życia zwierzątka, głównie poprzez zakup odpowiednio dopasowanych zabawek w postaci różnorodnych drabinek, tuneli, piłeczek, labiryntów, a nawet mat węchowych.

Całkowicie niewskazanym jest natomiast wyposażanie terrarium w kołowrotek, gdyż tego typu rozwiązania stanowią poważne zagrożenie dla delikatnej budowy jeża, tym samym stwarzając ryzyko uszkodzenia kończyn, a nawet kręgosłupa. Lepszym rozwiązaniem okazuje się dedykowany dysk do biegania o średnicy w granicach 30 cm.

Jeże, podobnie jak szynszyle, uwielbiają kąpiele w specjalnym piasku. Dlatego też opiekunom zaleca się kupno piasku kąpielowego, a także drobnej kuwetki lub innego pojemniczka. Kluczowym jest jednak ograniczenie częstotliwości kąpieli, gdyż ich nadmierna ilość może przyczyniać się do wysuszenia skóry zwierzątka.

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór klatek i akcesoriów dla jeży

U kogo sprawdzi się jeż pigmejski?

Powszechnie przyjęło się uznawać, iż jeż pigmejski będzie idealnym pupilem nawet dla zapracowanych osób, które większość swojego dnia spędzają poza domem, a jednocześnie marzą o posiadaniu zwierzątka. Gatunek ten jest bowiem stosunkowo łatwy w pielęgnacji, a także prowadzi nocny tryb życia, przez co opiekunowie są w stanie zaspokoić wszelkie potrzeby czworonoga w godzinach wieczornych. Nie oznacza to jednak, że jeż pigmejski będzie w pełni samowystarczalnym stworzeniem, które nie wymaga jakiejkolwiek uwagi.

Zwierzę potrzebuje znaczących dawek ruchu oraz przestrzeni do swobodnego zaspokajania swoich wymagań. Wśród obowiązków każdego właściciela wyróżnia się także bieżące monitorowanie temperatury w pomieszczeniach, do których pupil ma dostęp. Ponadto opiekunowie muszą również zadbać o zbilansowaną dietę jeża oraz jego prawidłową pielęgnację. Bieżącego monitorowania wymaga także stan zdrowia czworonoga.

Jeż pigmejski z pewnością nie sprawdzi się u osób cechujących się bardzo słabym i delikatnym snem. Nocne przygody zwierzęcia nieraz są bowiem hałaśliwe, tym samym zakłócając spokój panujący na powierzchni domu lub mieszkania.

Jeż pigmejski dla dziecka?

Uroczy wygląd jeży pigmejskich sprawia, że rodzice niejednokrotnie zakupują zwierzątka z tego gatunku w ramach prezentu dla swojej pociechy. Tego typu działanie jest jednak całkowicie nieodpowiedzialne, gdyż stworzenia te, jak wszystkie inne zwierzęta, wymagają odpowiedniego podejścia, a także prawidłowego zaspokojenia wszelkich potrzeb życiowych. Podjęcie decyzji o posiadaniu jeża nie powinno więc odbywać się wyłącznie pod naciskiem ze strony dziecka, które często może nie zdawać sobie sprawy z delikatnej budowy tego stworzenia, czy też jego rzeczywistych wymagań.

Co więcej, dzieci najczęściej pragną posiadać zwierzątko, z którym nawiążą silną więź i będą mogły spędzać czas na wspólnych zabawach. Jeże pigmejskie często okazują się jednak nieufne, tym samym potrzebując własnej przestrzeni. Proces socjalizacji może przy tym zajmować stosunkowo dużo czasu, co z kolei często zniechęca najmłodszych domowników. Gatunek ten nie jest również nadzwyczajnie uczuciowy, nawet pomimo przywiązania do swoich opiekunów. Długotrwałe przetrzymywanie na rękach lub przymusowe głaskanie często wprawia zwierzę w dyskomfort. Z łatwością można więc zauważyć, że jeż nie jest typowym domowym pupilem.

Istotnym może okazać się również fakt, iż nocny tryb życia jeża będzie stanowił znaczące utrudnienie w kontakcie z dzieckiem. Celowe wybudzanie zwierzątka może natomiast wywierać niekorzystny wpływ na jego samopoczucie, a w konsekwencji nawet zdrowie.

Ciekawostki o gatunku

Początkujący opiekunowie niejednokrotnie nie zdają sobie sprawy z tego, iż jeże pigmejskie wymieniają swoje igły. Zjawisko to nosi nazwę quilling i zachodzi u młodych osobników, najczęściej w przeciągu kilku tygodni od narodzin. Należy jednak zaznaczyć, iż proces ten jest całkowicie naturalny, choć nieraz przyczynia się do nasilenia obaw i zmartwień właścicieli. Wówczas zwierzątko może bowiem wydawać się sfrustrowane, a także niespokojne.

Niektóre jeże pigmejskie cechują się wręcz zaskakującą inteligencją, tym samym wykazując spore zainteresowanie względem nabywania nowych umiejętności, czy też wykonywania rozmaitych sztuczek. Wyszkolenie pupila może jednak zająć stosunkowo dużo czasu, gdyż stworzenia te szybko tracą zainteresowanie monotonnymi czynnościami.

Popularne imiona

Każde zwierzątko domowe, niezależnie od swojego gatunku, czy też pochodzenia, będzie potrzebowało własnego imienia. Co więcej, jeże pigmejskie niejednokrotnie są w stanie nauczyć się reagowania na swój przydomek, tym samym radośnie udając się w kierunku nawołującego opiekuna. Wybór odpowiedniego imienia nieraz może jednak okazać się problematyczny, dlatego też poniższa tabela zawiera propozycje zarówno dla samiczek, jak i samców z gatunku jeży pigmejskich.

Imiona dla samiczki	Imiona dla samca
Gracie, Goldie, Hazel, Penny, Pixie, Piper, Rosie, Izzy, Pandora, Zoe, Igiełka.	Sonik, Spike, Bruno, Leo, Herbert, Harry, Ginger, Pinky, Pepper, Archie, Gizmo, Frodo, Marvin, Romeo, Kaktus.

Najczęściej zadawane pytania

Data publikacji: 22.10.2022