Nie od dziś wiadomo, że szczenięta rosną i dojrzewają w mgnieniu oka. Każdy psiak jest przy tym na swój sposób wyjątkowy, dlatego też wszelkie procesy związane z rozwojem mogą przebiegać nieco inaczej. Są one jednak uzależnione nie tylko od rasy czworonoga, ale również wszelkich aspektów związanych z opieką nad nim. Dbanie o szczeniaka z pewnością nie należy do łatwych i bezproblemowych zadań. Z tego względu zdecydowanie warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi poszczególnych okresów życia czworonoga od jego narodzin, aż do dorosłości. Pomocą w tym aspekcie może okazać się seria artykułów przedstawiających kluczowe aspekty funkcjonowania szczeniąt na każdym z etapów rozwoju, rozpoczynając od stadium noworodkowego, które przypada na moment pierwszych 2. tygodni życia zwierzęcia. Dowiedz się, jak przebiega etap noworodkowy u szczeniaka.
Zobacz również: Szczeniaki w domu – jak opiekować się nowonarodzonymi szczeniakami?
Spis treści
Etap noworodkowy – od narodzin do 2. tygodnia życia
Stadium noworodkowe, zwane również neonatalnym, przypada na okres pierwszych 2. tygodni życia czworonoga. Wówczas rola człowieka jest znacznie ograniczona, tym samym polegając głównie na prawidłowym odżywianiu karmiącej suczki. Wyjątkiem są natomiast sytuacje, w których matka odrzuca dane szczenię lub z rozmaitych przyczyn jest ono skazane na opiekę człowieka. W takich sytuacjach ludzie zasadniczo stają się pierwszymi opiekunami zwierzęcia, przez co muszą oni podawać pupilowi odpowiednio dopasowane mleko zastępcze, zapewniać ciepło, a także dbać o higienę malucha.
Rozwój szczeniaka
W momencie narodzin niemal wszystkie zmysły szczeniąt pozostają nierozwinięte. Psiaki są więc nie tylko ślepe, ale również głuche. Nie posiadają także zębów. Wyjątkiem okazuje się natomiast zmysł węchu, czy też powonienia. Dzięki niemu czworonogi są w stanie lokalizować swoją matkę, a także jej gruczoły mlekowe.
Przez dwa pierwsze tygodnie życia szczeniaki nie są w stanie utrzymywać na drobnych łapkach całej swojej wagi. Dlatego też przemieszczają się one głównie poprzez powolne czołganie się i odpychanie kończynami od podłoża. Tym samym budują one jednak swoją siłę, aby po upływie około 5-6 dni móc zacząć delikatnie podpierać się na przednich łapach. Pod koniec okresu noworodkowego nieraz obserwowane jest również stopniowe używanie tylnych nóg. Nie oznacza to jednak, że szczenię zaczyna chodzić. Tego typu umiejętności opanowywane są bowiem na kolejnych etapach rozwoju.
Zasadniczo rzecz biorąc, w okresie noworodkowym szczeniaki głównie śpią i jedzą. Cała energia pobierana z pokarmu, jakim jest mleko matki, jest przeznaczona przede wszystkim na wzrost całego organizmu, w tym również narządów wewnętrznych.
Żywienie psiego noworodka
Na etapie pierwszych dwóch tygodni życia, szczenięta powinny spożywać tylko i wyłącznie mleko matki. Wyjątkiem są wspomniane już sytuacje, w których to właśnie człowiek opiekuje się nowonarodzonym psiakiem. Wówczas koniecznym okazuje się zakup specjalistycznego mleka zastępczego, które powinno zostać dobrane przez lekarza weterynarii. W żadnym wypadku nie należy jednak podawać szczenięciu formuły przeznaczonej dla dzieci, a także mleka krowiego. Tego typu produkty mogą bowiem poważnie zaszkodzić psu, tym samym powodując nie tylko poważne konsekwencje zdrowotne i problemy trawienne, ale nawet śmierć.
Pijąc mleko matki szczenię pobiera nie tylko najważniejsze składniki odżywcze, ale również hormony, enzymy, czynniki wzrostu, a także niezwykle istotne przeciwciała. Specjalistyczne formuły przeznaczone dla szczeniąt będą więc zawierały szereg kluczowych substancji, czego nie można powiedzieć o mleku krowim oraz formule dla ludzkich noworodków. Dlatego też, sprawując opiekę nad nowonarodzonym szczeniakiem, należy wystrzegać się tego typu zamienników.
Zachowanie i wychowanie szczeniaka w okresie noworodkowym
Zasadniczo rzecz biorąc, pierwsze dwa tygodnie życia szczeniaka kręcą się głównie wokół wspomnianego już jedzenia i spania, a także bardzo bliskiego kontaktu z matką. Piesek nie będzie widział ani słyszał, przez co interakcje z człowiekiem są wówczas ograniczane do minimum. Zaleca się jednak, aby szczenięta były zapoznawane z zapachami, w tym również ludzkimi. Na tym etapie, zamiast wychowania, mówi się więc raczej o delikatnym oswajaniu szczeniąt z ludźmi.
Na początku człowiek będzie całkowicie obcą istotą, ale z czasem nowonarodzone psiaki zaczną przyzwyczajać się do zapachu domowników. Wówczas możliwe jest także krótkotrwałe i delikatne dotykanie szczeniąt, które wywiera pozytywny wpływ na ich późniejsze zachowania względem ludzi. Proces oswajania podopiecznych powinien jednak odbywać się stopniowo, łagodnie i bez pośpiechu. Nie należy również w tym celu zabierać szczeniąt od matki, gdyż tego typu działania mogą okazać się niezwykle frustrujące zarówno dla suczki, jak i jej szczeniąt. Ponadto nowonarodzone pieski wymagają także znaczących ilości ciepła, a jego brak może skutkować nawet wychłodzeniem organizmu.
Szczepienia, odrobaczanie i zdrowie szczeniąt
Na etapie noworodkowym szczeniaki nie będą potrzebowały jakichkolwiek szczepień, czy też preparatów odrobaczających. O ich zdrowie dba bowiem matka, a w zasadzie jej mleko. Zawiera ono wówczas najważniejsze przeciwciała, których zadaniem jest ochrona przed szkodliwymi i zagrażającymi drobnoustrojami. Z tego względu, szczenięta spożywające mleko suczki, są odpowiednio zabezpieczone.
W okresie dwóch pierwszych tygodni życia całkowicie niewskazanym jest wystawianie szczeniąt na kontakt z innymi zwierzętami, w tym również kotami, a nawet gryzoniami. Powinny one zostać więc odizolowane od świata zewnętrznego, pozostając w bezpiecznej przestrzeni wraz ze swoją matką.
Aby zadbać o zdrowie nowonarodzonych szczeniąt, opiekunowie muszą zapewnić karmiącej suczce wysokiej jakości pożywienie, a także stały i nieograniczony dostęp do świeżej i czystej wody. Bardzo istotną rolę odgrywa również odpowiednia temperatura pomieszczeń, w których znajdują się czworonogi. Nie należy wówczas dopuszczać do przeciągów, czy też pozostawiać szczeniąt na zimnych podłogach. Tego typu działania mogą bowiem skutkować szybką utratą temperatury ciała, co z kolei zagraża nie tylko zdrowiu, ale również życiu nowonarodzonych psiaków.
Wskazówki dla opiekunów
Obchodząc się z nowonarodzonymi szczeniętami należy zachować szczególną ostrożność. Ich drobne ciałka są bowiem bardzo delikatne, przez co nawet upadek z niewielkiej wysokości może okazać się drastyczny w skutkach.
W okresie noworodkowym nie zaleca się, aby opiekę nad psiakami sprawowały dzieci. Jeśli więc dochodzi między nimi do interakcji, powinna ona odbywać się pod stałym i uważnym nadzorem osób dorosłych. Warto jednak pamiętać, iż tego typu sytuacje najzwyczajniej nie są wskazane.
Najczęstsze problemy
Zasadniczo rzecz biorąc, w okresie noworodkowym opiekunowie bardzo często nie będą mieli do czynienia z żadnymi poważniejszymi problemami. Wśród sytuacji, które mogą występować sporadycznie, wyróżnia się na przykład odrzucenie szczenięcia przez suczkę. W takich momentach zaleca się przede wszystkim, aby w możliwie najszybszy sposób znaleźć psiakowi matkę zastępczą. Jeśli jednak z rozmaitych względów będzie to niemożliwe, rolę opiekuna powinien przejąć człowiek.
W tym okresie szczenięta nie będą rozrabiać, ani potrzebować szczegółowej pielęgnacji. Warto jednak na bieżąco utrzymywać czystość w obszarze ich legowiska, czy też kojca, w którym przebywają wraz z mamą.
Etap noworodkowy – podsumowanie
| Okres trwania | Od narodzin do 2 tygodnia życia |
| Rozwój | Szczenię nie widzi, nie słyszy i nie posiada uzębienia. Przemieszcza się poprzez czołganie, a całą energię przeznacza na wzrost. |
| Żywienie | Szczenię odżywia się wyłącznie mlekiem matki lub, w wyjątkowych sytuacjach, specjalistyczną mieszanką mleka zastępczego. |
| Zachowanie i wychowanie | Psiak przesypia większość swojego czasu, a jego resztę przeznacza na jedzenie. Może zachodzić stopniowe i spokojne zapoznawanie szczeniaka z zapachem człowieka, a także delikatne głaskanie. |
| Zdrowie | Szczenię pobiera niezbędne przeciwciała wraz z mlekiem matki. Nie występuje konieczność szczepień lub odrobaczania. |
Sprawdź: Dom przyjazny dla szczeniaka
Rozwój szczeniaka miesiąc po miesiącu
Przedstawiamy serię artykułów poświęconych poszczególnym etapom życia szczeniaka, od narodzin po osiągnięcie dorosłości. Poniższe artykuły omawiają poszczególne etap rozwoju, a także przybliżają potrzeby szczeniąt na danym etapie oraz najczęstsze problemy, jakie może napotkać ich opiekun.
Dowiedz się więcej na temat rozwoju szczeniąt.
| Wiek | Etap rozwoju |
| od narodzin do 2. tygodnia życia | |
| od 2. do 4. tygodnia życia szczeniaka | |
| od 3. do 4. tygodnia życia szczeniaka | |
| od 4. do 12. tygodnia życia szczeniaka | |
| między 3. a 4. miesiącem życia szczeniaka | |
| między 6. a 18. miesiącem życia szczeniaka | |
| między 18. a 24. miesiącem życia | |
| powyżej 24. miesiąca życia psa |
Przygotowaliśmy dla Ciebie infografikę z podsumowaniem informacji – sprawdź!
