Owczarek szkocki (collie)

Owczarek szkocki, zwany również collie, swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim powieści Erica Knighta. Ze względu na fakt, iż suczka będąca główną bohaterką książki nosiła imię Lassie, do dnia dzisiejszego wiele osób nazywa tak wszystkie owczarki szkockie.

Rasa występuje w dwóch odmianach, wśród których wyróżnia się czworonogi długowłose i krótkowłose, które są o wiele mniej rozpoznawalne. Pomimo swojego zjawiskowego wyglądu i wyjątkowego charakteru, collie z pewnością nie będzie psem dla każdego. Owczarki szkockie wykazują bowiem własne potrzeby i preferencje, tym samym wymagając od opiekunów zaangażowania oraz odpowiedniej troski.

Co warto wiedzieć przed zakupem owczarka szkockiego? Jak prawidłowo opiekować się czworonogiem i czego potrzebuje on na porządku dziennym? Odpowiedzi na wszystkie najważniejsze pytania dotyczące rasy znajdują się w dalszej części artykułu.

Zobacz również: Wyjątkowe rasy psów z całego świata

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 18-30 kg wzrost: 56–61 cm
maść	sobolowa, trójkolorowa, blue-merle, sobolowy merle
długość życia	od 14 do 16 lat
główne cechy	inteligentne, lojalne, aktywne

Wygląd i wzorzec rasy

Zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) owczarek szkocki zaliczany jest do grupy I – Owczarki i inne psy pasterskie, a także sekcji 1, która obejmuje różnorodne owczarki. W obrębie razy uznawana jest zarówno odmiana długowłosa (Collie Rough), jak i krótkowłosa (Collie Smooth). Co ciekawe, w klasyfikacji widnieje również owczarek szetlandzki, który niejednokrotnie określany jest mianem miniaturowej wersji collie.

Owczarki szkockie w odmianie długowłosej i krótkowłosej są zasadniczo niezwykle podobne nie tylko pod względem budowy, ale również charakteru i usposobienia. Czworonogi tej rasy osiągają wysokość w kłębie od 56 do 61 cm w przypadku psów oraz od 51 do 56 cm w przypadku suczek. Waga collie mieści się natomiast w przedziale od 18 aż do granic około 30 kg, jednak suczki są w tym przypadku lżejsze i nieco drobniejsze.

Owczarek szkocki cechuje się harmonijną i proporcjonalną budową. I choć u długowłosych psów jest to raczej niewidoczne, ich ciała są silne oraz umięśnione. Kończyny są dobrze ukątowane, grzbiet mocny, a klatka piersiowa przyjmuje rozbudowaną i głęboką postać. Głowa collie jest wąska, a kufa wydłużona. Oczy czworonoga mają migdałowaty kształt i są delikatnie skośne. Uszy są osadzone na szycie głowy, a w około 2/3 ich wysokości następuje delikatne załamanie.

Okrywa i umaszczenie

Odmiana długowłosa wyróżnia się długą i gęstą okrywą wierzchnią, a także miękkim oraz puszystym podszerstkiem. Krótkowłose czworonogi, jak sama nazwa mówi, będą cechowały się widocznie krótszą sierścią. W każdej z odmian dopuszczalne są zasadniczo trzy warianty kolorystyczne, wśród których wyróżnia się:

• Śniadą – w tym przypadku akceptowane są odcienie od jasnozłotego do mahoniowego. Grzywa pozostaje wówczas całkowicie biała, a oczy powinny przyjmować brązową barwę.
• Tricolor (czarną) – w tej odmianie przeważa czarny kolor widoczny między innymi na większości grzbietu, a także głowy. Zarówno klatka piersiowa, jak i większość kończyn są białe, a w obrębie kufy, brzucha i klatki piersiowej występuje podpalanie. Oczy powinny być brązowe.
• Blue-merle (marmurkową) – to odmiana o srebrno-niebieskiej barwie, która płynnie się przenika. Na pysku i kończynach występują podpalania. Co więcej, jest to jedyna odmiana, w obrębie której akceptowane są niebieskie oczy, choć spotyka się również czworonogi o brązowej ich barwie.

Wzorzec nie dopuszcza natomiast takich odmian umaszczenia, jak chociażby jednolicie białe, czy też śniade-merle, powstałe na skutek skrzyżowania psów o umaszczeniu śniadym i blue-merle. Co ciekawe, odmiany te nie są uznawane przez FCI, jednak ich hodowla jest w pełni dopuszczalna chociażby na obszarze USA.

Szczeniaki i hodowla collie

Owczarek szkocki to stosunkowo popularna rasa, szczególnie jeśli chodzi o odmianę długowłosą. Dlatego też znalezienie hodowli tych czworonogów nie powinno stanowić większego problemu, choć zdecydowanie warto dokonać odpowiedniego rozeznania, a w razie potrzeby również zasięgnąć porady u miłośników rasy. Popularność tych czworonogów sprawia bowiem, że natknięcie się na pseudohodowlę jest bardzo prawdopodobne.

Przed zakupem szczeniaka z wybranego miejsca zaleca się, aby hodowca przedstawił przyszłym opiekunom historię przodków psiaka, a także jego dokumentację medyczną. Pozwoli to na uniknięcie wszelkich komplikacji zdrowotnych oraz problemów wynikających z nieprawidłowej opieki nad zwierzęciem.

Ceny szczeniąt

Powszechnie przyjęło się uznawać, iż ceny szczeniąt collie z rodowodem FCI wahają się w granicach od 3000 do nawet 6000 zł. Tak duże zróżnicowanie wynika z faktu, iż każdy hodowca ma prawdo do indywidualnej wyceny oferowanych psiaków. Jeśli natomiast chodzi o czynniki, które wpływają na koszty związane z zakupem owczarka szkockiego, wyróżnia się przede wszystkim renomę hodowli, osiągnięcia i historię rodziców szczeniaka, a także jego odmianę i barwę sierści.

Na chwilę obecną najdroższe, a zarazem najbardziej pożądane, okazują się długowłose psiaki w odmianie blue-merle.

Historia rasy

Powszechnie przyjęło się uznawać, iż przodkami owczarka szkockiego są psy pasterskie, które przywieziono na obszary Wielkiej Brytanii przez kolonistów z Włoch. Badacze twierdzą jednak, że czworonogi te niekorzystnie radziły sobie z tamtejszym klimatem, przez co pasterze ze Szkocji postanowili skrzyżować je z nieco większymi psami, które przywiezione zostały w późniejszym okresie.

Pierwsze wzmianki dotyczące rasy datowane są na XVI wiek. Wówczas towarzyszyły one pasterzom, którzy, jak się okazuje, w znaczącym stopniu przyczynili się do wykreowania eksterieru oraz cech psychicznych collie.

Na chwilę obecną zakłada się, że współczesny wygląd owczarka szkockiego to skutek skrzyżowania setera irlandzkiego, borzoja oraz setera szkockiego.

Owczarek szkocki – charakter i usposobienie

Owczarek szkocki to pies cechujący się dużą inteligencją, zrównoważeniem, a także łagodnym i przyjaznym usposobieniem. Ponadto collie jest również energicznym, radosnym i żywiołowym czworonogiem, który doskonale odnajduje się w pracy z człowiekiem. I choć dawniej rasa była typowo użytkowa, tak na dzień dzisiejszy odgrywa ona również rolę psów do towarzystwa. Do pełnienia tej funkcji o wiele częściej wybierana jest jednak odmiana długowłosa. Do pracy chętniej wybierane są natomiast psy krótkowłose.

W znaczącej większości przypadków collie uznawany jest za spokojnego i wrażliwego czworonoga, jednak nie oznacza to, że psiak będzie nadmiernie wylewny. Rasa bardzo ceni sobie towarzystwo ukochanych opiekunów, tym samym wyróżniając się lojalnością. Na ogół owczarki szkockie wykazują się również odwagą i pewnością siebie. W kontakcie z obcymi nieraz pozostają jednak nieufne, przez co doskonale sprawdzają się w roli psów stróżujących. Niezwykle istotnym okazuje się przy tym fakt, iż collie nie odnajdzie się na uwięzi przy budzie, czy też zamknięty w ciasnym kojcu. Rasa wymaga bowiem nie tylko odpowiednich ilości ruchu i aktywności fizycznej, ale także bliskiego kontaktu z człowiekiem.

Owczarek szkocki – wychowanie i tresura

Collie to inteligentny pies, który wyróżnia się znaczącymi chęciami do współpracy z człowiekiem. Rasa szybko pojmuje nowe komendy i przestrzega zasad panujących w domu, o ile ma do czynienia z odpowiednim, a zarazem konsekwentnym podejściem. Owczarek szkocki nie będzie jednak ślepo oddanym towarzyszem, gdyż drzemie w nim pewna doza niezależności i samodzielności.

Owczarki szkockie nie przepadają za monotonią i nudą, dlatego też ich szkolenie powinno przyjmować zróżnicowane formy. Warto, aby sesje treningowe były krótsze, ale również częstsze. Dzięki temu uwaga czworonoga pozostanie skupiona na wykonywanych działaniach. Ponadto całkowicie niewskazanym jest stosowanie wszelkich metod awersyjnych, w tym surowych kar, krzyku, a także przemocy w fizycznym oraz psychicznym aspekcie. O wiele lepszym rozwiązaniem będą pozytywne wzmocnienia, jak chociażby pochwały, nagrody, pieszczoty, czy też ulubione przysmaki zwierzęcia.

Oprócz szkolenia collie wymaga również odpowiedniej socjalizacji, którą warto rozpocząć możliwie najwcześniej. Pies powinien być zapoznawany nie tylko z ludźmi, ale również innymi zwierzętami, miejscami, sytuacjami oraz bodźcami. W przeciwnym razie pupil może okazać się nadmiernie strachliwy, a wręcz tchórzliwy. Takie cechy nie są jednak pożądane w przypadku owczarków szkockich, dlatego też należy zadbać o ich odpowiednie wychowanie.

Odpowiednio poprowadzony collie doskonale odnajdzie się również w pracy. Rasa niejednokrotnie pełni funkcję przewodników dla osób niewidomych lub niepełnosprawnych, a także wsparcia w dogoterapii. Ponadto owczarki szkockie zajmują również wysokie miejsca w zawodach sportowych (np. obedience i agility) oraz na rozmaitych wystawach psów rasowych.

Zobacz: Co to jest dogoterapia?

Zabawki dla collie

Owczarek szkocki jest radosnym i aktywnym psiakiem, który uwielbia spędzanie czasu na świeżym powietrzu, szczególnie w towarzystwie swoich opiekunów. Z tego względu zdecydowanie warto zaopatrzyć się w wytrzymałe, a zarazem odpowiednio dopasowane zabawki i akcesoria, wśród których wyróżnia się między innymi różnorodne piłki, frisbee, zabawki sznurkowe, czy też gryzaki.

Ponadto doskonałym rozwiązaniem okazuje się również zakup akcesoriów interaktywnych oraz produktów typu Kong, które są w stanie nie tylko zaktywizować pupila i zachęcić go do zabawy, ale również rozwijać jego umiejętności, stymulować intelektualnie, a także zajmować uwagę nawet na długie okresy czasu.

Owczarek szkocki – pielęgnacja

Pielęgnacja owczarka szkockiego, niezależnie od jego odmiany, nie należy do nadmiernie skomplikowanych zadań. I choć długowłose osobniki nieraz sprawiają pozory, jakoby wymagały długich godzin rozczesywania i układania sierści, tak w rzeczywistości zabieg ten powinien odbywać się średnio raz na dwa tygodnie. W tym celu warto zaopatrzyć się w szczotkę o stosunkowo długich ząbkach, które będą w stanie dotrzeć niemal do samej skóry czworonoga.

Kąpiele należy wykonywać jedynie wówczas, gdy sierść i skóra zwierzęcia są widocznie zabrudzone. Wówczas warto postawić na jakościowy szampon dopasowany do specyfiki sierści danego owczarka szkockiego. Przydatnym rozwiązaniem może również okazać się odżywka ułatwiająca rozczesywanie okrywy pupila.

Bieżącej kontroli w przypadku collie wymagają przede wszystkim jego oczy. Uwagę warto również zwracać na stan uszu zwierzęcia, a także jego jamę ustną. Ponadto należy jednocześnie kontrolować długość pazurów czworonoga, a w razie konieczności delikatnie je skracać.

Dieta i żywienie

Opiekunowie owczarków szkockich niejednokrotnie zaznaczają, że ich czworonogi z pewnością nie należą do wybrednych. I choć rasa zadowoli się zarówno karmą w wersji mokrej lub suchej, jak i dietą BARF, tak właściciele powinni dokładać wszelkich starań, aby serwowane pokarmy gwarantowały psom najważniejszych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach.

Jedną z najpopularniejszych opcji żywienia collie jest zakup wysokiej jakości karmy komercyjnej. Warto wówczas postawić na warianty dedykowane rasom średnim i dużym lub czworonogom długowłosym.

Drugą możliwością żywienia okazuje się samodzielne przygotowywanie posiłków dla czworonoga w oparciu o zasady diety BARF. W tym przypadku opiekunowie muszą jednak dysponować nie tylko odpowiednią wiedzą, ale również czasem i zaangażowaniem.

Dzienna porcja karmy powinna zostać podzielona na dwa odrębne posiłki, a ich serwowanie należy przeprowadzać o regularnych porach dnia. Ponadto wskazanym jest również zagwarantowanie pupilowi możliwości godzinnego odpoczynku po każdym posiłku, co przyczynia się do minimalizacji ryzyka wystąpienia skrętu żołądka.

Niezależnie od wybranego sposobu żywienia, owczarki szkockie nieraz mogą wymagać również suplementacji poszczególnych witamin i minerałów, które w odpowiedni sposób będą wspierały ich stawy, a także poprawiały wygląd skóry i sierści. Przed podjęciem decyzji o suplementacji należy jednak zasięgnąć porady u specjalisty w dziedzinie weterynarii lub psiej dietetyki.

Zobacz: BARF – surowa dieta dla psa i kota

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór wysokiej jakości karm dla owczarków szkockich

Zdrowie i długość życia

Collie to wytrzymała i odporna rasa, która bardzo dobrze radzi sobie podczas ujemnych temperatur i niekorzystnych warunków pogodowych. Nieco gorzej wygląda to podczas upałów, szczególnie w przypadku odmiany długowłosej. Wówczas opiekunowie powinni zadbać o to, aby psiak miał możliwość schronienia się w chłodnym i zacienionym miejscu z nieograniczonym dostępem do świeżej i czystej wody.

Długość życia rasowych owczarków szkockich przeważnie mieści się w przedziale od 12 do 14 lat, jednak w obrębie rasy spotykane są takie dolegliwości, jak chociażby:

• Dysplazja stawów biodrowych (rzadziej łokciowych);
• Choroby genetyczne oczu (np. postępujący zanik siatkówki (PRA) oraz anomalia oka collie (CEA));
• Dolegliwości jamy ustnej spowodowane odkładającym się kamieniem nazębnym;
• Wysoka wrażliwość na narkozę oraz niektóre leki i antybiotyki.

Choć w znaczącej większości przypadków owczarki szkockie zaliczane są do zdrowych psów, tak opiekunowie powinni na bieżąco monitorować zarówno wygląd, jak i zachowanie czworonogów. Ponadto wszelkie zaobserwowane nieprawidłowości należy konsultować z lekarzem weterynarii, a także regularnie odbywać u specjalisty wizyty kontrolne połączone z niezbędnymi badaniami. Dzięki temu możliwe jest bowiem wczesne rozpoznanie konkretnych dolegliwości, co z kolei pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i szybką poprawę stanu zdrowia ukochanego czworonoga.

U kogo sprawdzi się rasa?

Owczarek szkocki to wierny i lojalny towarzysz dla całych rodzin, który zachwyca nie tylko swoim wyglądem, ale również sympatycznym usposobieniem. Rasa nie odnajdzie się jednak w roli stróża przywiązanego do budy, czy też zamkniętego w kojcu. Pies potrzebuje bowiem bliskiego kontaktu z człowiekiem, a także uwagi i zaangażowania w jego prawidłowe wychowanie oraz socjalizację.

Collie to ruchliwy i aktywny psiak, który chętnie oddaje się rozmaitym zabawom w towarzystwie ukochanych opiekunów. Nie będzie to więc rasa dla osób, które swój wolny czas wolą spędzać w domu. Ponadto pies nie będzie również szczęśliwy podczas długotrwałej samotności.

Właściciel owczarka szkockiego powinien być aktywny, cierpliwy i wyrozumiały, a przy tym stanowczy, konsekwentny oraz akceptujący naturę zwierzęcia.

Owczarek szkocki a dzieci

Collie to łagodny i wierny pies, który w towarzystwie dzieci wykazuje się znaczącą cierpliwością oraz delikatnym nastawieniem. Warto jednak pamiętać, że każde zwierzę ma pewne granice wytrzymałości, przez co w kontakcie z pociechami, które nie okazują mu szacunku, owczarek szkocki może stracić swoją cierpliwość. Nie oznacza to jednak, że pies będzie wykazywał jakiekolwiek agresywne zachowania, gdyż w obrębie rasy agresja jest niezwykle rzadkim, a przy tym również całkowicie niepożądanym zjawiskiem. Aby jednak radość ze wspólnych zabaw oraz interakcji była odczuwana zarówno przez dziecko, jak i czworonoga, koniecznym okazuje się nauczenie pociechy prawidłowego obchodzenia się z psem, a także monitorowanie ich wspólnych aktywności.

Owczarek szkocki a inne zwierzęta domowe

Owczarek szkocki doskonale odnajduje się zarówno w towarzystwie innych psów, jak i pozostałych zwierząt domowych. Aby jednak ich relacje układały się w najlepszy możliwy sposób, koniecznym okazuje się zadbanie o prawidłową socjalizację zwierzęcia, która powinna mieć miejsce już od okresu szczenięcego.

Ciekawostki o collie

W obrębie rasy wyróżniane są dwie linie hodowlane – amerykańska i brytyjska. Linia amerykańska nieraz jest określana mianem „bardziej pobłażliwej”, gdyż czworonogi te są nieco większe, a także występują w liczniejszych odmianach kolorystycznych. Pieczę nad nimi sprawuje American Kennel Club (AKC), przez co na terenie Europy tego typu czworonogi są spotykane niezwykle rzadko. O wiele częściej widuje się psy z linii brytyjskiej, które posiadają rodowody Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI).

Choć bohaterką popularnej powieści „Lassie, wróć!” była suczka, w ekranizacji z 1943 roku zagrał psi aktor o imieniu Pal. Collie odegrał jednak swoją rolę tak dobrze, że mało kto był w stanie skrytykować twórców filmu za błędny dobór płci głównej bohaterki.

Popularne imiona

Imiona dla psa	Imiona dla suczki
Sterling, Archie, Boyd, Bruce, Gordon, Loki, Hunter, Logan, Oliver, Doyle, Bruce, Clyde.	Lassie, Skylar, Whisky, Nessie, Fiona, Madra, Jura, Rona, Bonnie, Molly, Daisy, Chanel.

Sprawdź również: Border collie – najważniejsze informacje o rasie

Najczęściej zadawane pytania