Mucha końska niejednokrotnie nazywana jest również gzem, a jej obecność zauważa się przede wszystkim latem. Owady z tego gatunku okazują się niezwykle uciążliwe, a ich ukąszenia przyjmują bolesną postać.
Muchy końskie spotykane są przede wszystkim w pobliżu wody. Z tego względu wypoczynek na basenie, przy jeziorze lub nad rzeką może okazać się wyjątkowo nieprzyjemny.
Jak więc uchronić się przed bolesnymi ugryzieniami? Czy istnieją skuteczne sposoby na odstraszenie much końskich? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.
Zobacz również: Niebezpieczne gady w Polsce
Czym jest mucha końska?
Jusznica deszczowa, zwana potocznie muchą końską lub gzem, jest gatunkiem muchówki, a przy tym również niezwykle uciążliwym oraz znienawidzonym owadem.
Muchy końskie mierzą od 8 do 12 mm, jednocześnie cechując się wydłużonym tułowiem, na powierzchni którego obserwowane są ciemne pasy. Ponadto skrzydła jusznicy deszczowej charakteryzuje brązowy wzór. Tym, co pozwala na odróżnienie samca od samicy muchy końskiej, jest ułożenie oczu. W przypadku samców są one złączone, natomiast u samic widoczna jest wyraźna przerwa między oczami. Kwestia ta ma znaczenie, ponieważ to właśnie samice atakują zarówno ludzi, jak i zwierzęta.
Aparat gębowy jusznicy deszczowej posiada silne szczęki oraz żuwaczki, a ślina tych owadów, w przeciwieństwie do komarów, nie posiada jakichkolwiek substancji przeciwbólowych. To właśnie dlatego ukąszenia muchy końskiej okazują się tak bolesne.
Ze względu na fakt, iż gzy rozmnażają się latem, to właśnie wtedy stają się one najbardziej uciążliwe. Aby samica mogła złożyć jaja, potrzebuje ona ludzkiej lub zwierzęcej krwi. Dlatego też w przedziale czasowym od czerwca do sierpnia muchy końskie urządzają swoje łowy. I choć spotyka się je przede wszystkim w pobliżu zbiorników wodnych, tak ich obecność będzie również zauważalna podczas spacerów na łąkach, czy też wizyt w stajniach, w których znajdują się zwierzęta hodowlane, w tym chociażby konie lub krowy.
Jak wygląda ugryzienie muchy końskiej?
Ugryzienie muchy końskiej jest wyczuwalne niemal natychmiastowo, gdyż owad ten nie posiada w swojej ślinie substancji przeciwbólowych. Ugryzienie jusznicy deszczowej wywołuje więc ból, natomiast w miejscu, w którym owad wbił się w skórę ofiary, pojawia się opuchlizna i zaczerwienienie. Nieraz widoczna jest również krew.
Ślad po ugryzieniu muchy końskiej może utrzymywać się nawet przez 2 tygodnie, jednocześnie powodując uciążliwe swędzenie oraz niemal nieustanną chęć podrapania rany. Rozdrapywanie ukąszenia jest jednak całkowicie niewskazane, gdyż może to doprowadzić do powiększania stanu zapalnego i rumienia.
Ukąszenie muchy końskiej jest szczególnie niebezpieczne dla osób uczulonych na ślinę owada. Wówczas może u nich wystąpić silna reakcja alergiczna, a w niektórych przypadkach także wstrząs anafilaktyczny. Duże znaczenie ma również ilość ukąszeń. Im więcej owadów zaatakuje człowieka lub zwierzę, tym większe okazuje prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznej.
Co robić, gdy mucha końska ugryzie?
Metody odstraszania much końskich bardzo często okazują się nieskuteczne, przez co osoby, które zostały ukąszone przez owada, są w stanie jedynie zadbać o to, aby miejsce ugryzienia przynosiło jak najmniej dyskomfortu i bólu. Zaleca się więc, aby ranę posmarować maścią na ugryzienia lub zabezpieczyć specjalnym plastrem. Dzięki temu uczucie swędzenia niejako maleje, tym samym przynosząc drobną ulgę.
Wśród pozostałych sposobów na ugryzienia jusznicy deszczowej wyróżnia się:
- Wypicie wapnia, które złagodzi świąd i zadziała pomocniczo w przypadku alergii na ślinę owada;
- Zdezynfekowanie miejsca ukąszenia za pomocą środka na bazie alkoholu – dzięki temu możliwe jest nie tylko odkażenie powstałej rany, ale również znieczulenie swędzącej i bolącej skóry.
- Zażycie doustnego środka przeciwalergicznego – to sposób szczególnie zalecany w przypadku osób uczulonych, choć tego typu środki są również w stanie złagodzić zaczerwienienie, obrzęk i świąd wywołany ukąszeniem.
Niezwykle istotnym okazuje się przy tym fakt, iż w przypadku wystąpienia silnych reakcji alergicznych lub w momencie, gdy ilość ukąszeń jest bardzo duża, należy skonsultować się z lekarzem.
Czy mucha końska może przenosić choroby na ludzi?
Choć muchy końskie znane są głównie ze swojej uciążliwości, a także bolesnych ugryzień, owady te mogą również stanowić zagrożenie. Jusznica deszczowa jest bowiem w stanie przenosić nie tylko larwy różnorodnych pasożytów, ale również niektóre choroby. Wśród nich wyróżnia się przede wszystkim wąglika, a także chorobę Heinego-Medina (ostre nagminne porażenie dziecięce), która wywoływana jest przez wirusa polio.
Co więcej, udokumentowane są również sytuacje, w których muchy końskie przenosiły boreliozę.
Czy mucha końska przenosi boreliozę?
Choć borelioza kojarzy się głównie z kleszczami, zaobserwowane zostały również przypadki, w których chorobę tą przenosiły muchy końskie. Pomimo, że tego typu sytuacje miały miejsce niezwykle rzadko, warto mieć na uwadze fakt, iż w momencie zaobserwowania jakichkolwiek objawów po ukąszeniu muchy końskiej (np. gorączka, bóle stawów, zaburzenia rytmu serca, dreszcze) należy niezwłocznie zgłosić je lekarzowi.
Zobacz: Kleszcze – wszystko, co trzeba wiedzieć
Jak odstraszyć muchę końską?
Muchy końskie przyciągane są przede wszystkim przez wodę, a wilgotna skóra jest dla nich niejako zaproszeniem do ataku. Co więcej, owady lgną również do osób w czarnych ubraniach, ludzi i zwierząt w trakcie ruchu oraz wszelkich aktywności, ciepła, a także dwutlenku węgla, który pojawia podczas wydechu.
Prawdopodobnie najskuteczniejszą substancją, którą stosuje się w odstraszaniu much końskich zarówno od ludzi, jak i zwierząt, jest permetryna. Aby więc uchronić się przed bolesnymi ukąszeniami podczas wakacyjnego wypadu nad wodę, zdecydowanie warto zaopatrzyć się w środek owadobójczy na bazie permetryny. Ponadto zaleca się również, aby nie zakładać wówczas czarnych ubrań, a także ograniczyć aktywność fizyczną, która dla muchy końskiej będzie stanowiła jedynie zachętę do ukąszenia.
Co ciekawe, jusznica deszczowa nie przepada również za kocimiętką, przez co jej obecność w domu lub mieszkaniu może stanowić dodatkową ochronę przed muchami końskimi. Jeśli jednak owady z tego gatunku wyjątkowo upodobały sobie daną przestrzeń, przydatnym rozwiązaniem okazuje się lampa owadobójcza. Emitowane przez nią światło jest bowiem wyjątkowo skutecznym wabikiem.
Mucha końska a bąk
Mucha końska może być również nazywana bąkiem bydlęcym, choć określenie to jest spotykane raczej rzadko. Owad ten wywodzi się bowiem z rodziny bąkowatych, w której znajduje się ponad 3000 różnorodnych gatunków.
Mianem „bąka” niejednokrotnie określa się trzmiela, czyli niezwykłe stworzenia wykorzystywane głównie w gospodarce rolnej. Warto jednak zaznaczyć, że mucha końska nie jest w jakikolwiek sposób powiązana z trzmielami, które klasyfikuje się do rodziny pszczołowatych.
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór środków odstraszających owady Off-Tick
