Kangal (turecki pies pasterski)

Kangal, zwany również tureckim psem pasterskim, to zjawiskowy pies o dużych rozmiarach i silnym charakterze. Kangal jest jedną z narodowych tureckich ras, gdzie wykorzystywano go przede wszystkim do ochrony posiadłości, a także pilnowania rozmaitych stad.

Ze względu na usposobienie pies rasy kangal nie będzie odpowiedni dla każdego, a w szczególności całkowicie niedoświadczonych opiekunów. Kangal turecki wymaga bowiem nie tylko prawidłowej opieki, ale również zaangażowania w szkolenie i wychowanie.

U kogo sprawdzi się kangal? Czego będzie potrzebował pies rasy kangal na porządku dziennym? Jak prawidłowo o niego zadbać? Odpowiedzi na te, a także wiele innych kluczowych pytań, znajdują się w dalszej części artykułu.

Zobacz również: Wyjątkowe rasy psów z całego świata

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 40-70 kg wzrost: 71-85 cm
maść	płowa, szara, jasnozłota, sobolowa
długość życia	od 13 do 14 lat
główne cechy	niezależne, opanowane, czujne

Wygląd i wzorzec rasy

Jak wygląda kangal? Zgodnie z obecną klasyfikacją FCI, kangal turecki zaliczany jest do grupy II – Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, a także sekcji 2, która obejmuje molosy. Jeszcze do niedawna rasa turecki kangal miała stanowić odmianę owczarka anatolijskiego, co pozostawało w sprzeczności z tureckimi hodowcami oraz miłośnikami rasy.

Kangal to zjawiskowa i niezwykle charakterystyczna turecka rasa psa. U psów rasy kangal wysokość w kłębie sięga 71-79 cm u suczek oraz 74-85 cm w przypadku samców. Waga kangala powinna natomiast mieścić się w granicach od 40 do 60 kg u suk oraz od 50 do 70 kg u psów. Pomimo znaczących rozmiarów i dużej masy, kangale są zaskakująco zwinne, a przy tym również szybkie i sprawne.

Turecki pies pasterski kangal wyróżnia się muskularną i silną budową ciała, a także długimi i mocnymi kończynami. Ogon kangala jest wydłużony i delikatnie wywinięty ku górze. Głowa kangala przyjmuje szeroką formę, a średniej wielkości, oklapnięte uszy w kształcie trójkątów, niejako stanowią jej obramowanie. Nos kangala przyjmuje czarną barwę, a oczy mają migdałowaty kształt i są spotykane w odcieniach od jasnobrązowego do ciemnobrązowego.

Cechą charakterystyczną kangala jest czarna maska w obrębie kufy i oczu. Podobnie wygląda to w przypadku uszu, które powinny przyjmować czarną barwę. Sierść rasy kangal turecki przyjmuje krótką, prostą, a zarazem gęstą postać. Kangal posiada również obfity podszerstek. Co ciekawe, grubość sierści jest uzależniona od klimatu, w którym osadzona jest hodowla. Z założenia jednak włos powinien być gęstszy i dłuższy w obrębie szyi, barków i ud kangala.

Jeśli natomiast chodzi o umaszczenie kangala, jego sierść powinna cechować się jednolitą barwą. Wzorzec dopuszcza odcienie od płowego do wilczasto-sobolowego. Wymogiem jest zawsze czarna maska i uszy. Dopuszcza się przy tym białe znaczenia w obrębie klatki piersiowej oraz kończyn. 

Kangal a owczarek anatolijski (anatolian)

Kangal to turecka rasa psów. Kangale niejednokrotnie określane są mianem owczarków anatolijskich, zwanych anatolianami. Na wstępie należy więc zaznaczyć, że rasy te, pomimo zbliżonego wyglądu, a także kilku wspólnych cech, są zupełnie odrębne.

Do narodowych ras Turcji należy Kangal, Akbash i Malakli. Owczarek anatolijski nie jest uznawany na obszarach tego państwa głównie ze względu na fakt, iż jest on niejako wytworem cywilizacji zachodu. Anatolian nie stanowi bowiem rasy o czystej krwi, tym samym będąc pewnego rodzaju mieszańcem. W Turcji czworonogi te nazywa się „psami z ulicy”.

Co ciekawe, Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) do niedawna zakładała, iż wszystkie tureckie rasy psów, a także ich mieszanki, należą do anatolianów. W klasyfikacji z 2018 roku kangal turecki widnieje jednak jako odrębna od owczarka anatolijskiego rasa.

Szczeniaki i hodowla psów rasy kangal

Kangale nie należą do nadmiernie popularnych ras, a czworonogi czystej krwi spotykane są głównie na obszarach Turcji. Popularne są one również w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, jednak bardzo często są to faktycznie mieszanej krwi psy anatolijskie, a nie kangale.

Decydując się na zakup psa rasy kangal turecki konieczne jest dokonanie odpowiedniego rozeznania. Hodowle czystej krwi psów rasy są bowiem stosunkowo rzadko spotykane – większość z nich mieści się w Turcji, a nawet w krajach takich, jak Niemcy, Francja, USA i Wielka Brytania hodowle nadal należą do rzadkości. Przed sfinalizowaniem zakupu warto więc upewnić się, czy we krwi wybranego kangala nie znajduje się domieszka innych ras.

Kwestia ta jest istotna głównie ze względu na fakt, iż bardzo ciężko jest określić charakter mieszańca. Niewłaściwa hodowla przyczynia się do występowania często całkowicie niespodziewanych zachowań, reakcji, czy też cech charakteru. W przypadku rasy kangal hodowla ma szczególne znaczenie, gdyż psy te uważane są za agresywne w niektórych krajach – w tym również w Polsce.

Kangal cena

Zdecydowanie nie należą one do tanich czworonogów. W przypadku rasy kangal szczeniaki mogą kosztować od około 6000 zł, nawet do granic 10 000 zł. Kwoty te są bowiem uzależnione od wielu rozmaitych czynników, takich jak pochodzenie kangala, renoma hodowli, czy też osiągnięcia rodziców. Ponadto każdy hodowca ma pełne prawo do indywidualnej wyceny oferowanych psiaków.

Podejrzenia powinny wzbudzać zaskakująco tanie oferty, a także ogłoszenia dotyczące szczeniąt „w typie rasy kangal”. W znaczącej większości przypadków są to bowiem wskazówki mówiące o pseudohodowli, gdzie głównym założeniem jest szybki zysk kosztem nieświadomych nabywców.

Czy w Polsce można mieć kangala?

Kolejną kwestią, na którą zwrócić uwagę przed podjęciem decyzji o adopcji kangala, jest otrzymanie odpowiedniego zezwolenia. Jest to spowodowane tym, że kangale nadal rejestrowane są w Polsce jako owczarki anatolijskie, ta rasa natomiast została uznana w wielu krajach za agresywną, w tym również u nas. Z tego względu przemyśl dokładnie, czy masz odpowiednie doświadczenie do opiekowania się psem tej rasy, a następnie postaraj się o zezwolenie na posiadanie kangala.

Historia rasy kangal turecki

Kangal to jedna z chwalonych narodowych ras tureckich, które wykorzystywano przede wszystkim do pełnienia roli psów pasterskich i stróżujących. Nazwa rasy wywodzi się od miasta Kangal położonego w regionie Sivas.

Zgodnie z założeniami historyków i archeologów, psy w typie molosów, od których wywodzi się współczesny kangal, znajdowały się na obszarach Turcji nawet około 6 tys. lat temu. Dowodem tego mają być rozmaite wykopaliska i odnalezione szczątki psów tej rasy.

Jednoznaczne określenie pochodzenia rasy kangal okazuje się niezwykle utrudnionym zadaniem. Powszechnie przyjęło się jednak uznawać, iż do powstania rasy kangal przyczyniły się koczownicze ludy migrujące z Azji Środkowej, których głównym zajęciem była hodowla zwierząt. Specyficzne warunki klimatyczne sprawiły jednak, że hodowcy potrzebowali wytrzymałych, silnych i odpornych psów, mających pełnić funkcję stróży dla stad owiec i kóz. Ze względu na fakt, iż codzienność pasterzy przynosiła wiele zagrożeń, psy podlegały bardzo skrupulatnej i ostrej selekcji. Przeżywały więc głównie najsilniejsze osobniki, które następnie krzyżowano między sobą. Ponadto psom obcinano również uszy i zakładano obroże z kolcami, które miały stanowić dla nich ochronę przed drapieżnikami.

Współczesna rasa kangal prawdopodobnie pochodzi z obszarów wschodniej Turcji, gdzie czworonogi te wykorzystywano głównie w celu pilnowania owiec rasy Akkaraman.

Do Polski kangale trafiły dopiero w 2008 roku, kiedy to powstała pierwsza hodowla. Warto wiedzieć, że rasa jest formalnie uznawana w niewielu krajach – w pozostałych, w tym również w Polsce, jest rejestrowana nadal jako owczarek anatolijski.

Kangal – charakter i usposobienie

Rasa bardzo często opisywana jest raczej jako stróżująca, choć kangale stale pełnią również funkcję czworonogów pasterskich. Rasa ta jest niezwykle terytorialna i w razie potrzeby staje w obronie zarówno danej posiadłości, jak i opiekunów. Kangal turecki jest ostrożny i nieufny w kontakcie z obcymi ludźmi, natomiast własnych ludzi traktuje jak rodzinę. Wszyscy jej członkowie są dla kangala na równi, a pies nie wybiera sobie jednego głównego opiekuna.

W przypadku rasy kangal charakter określa się jako inteligentny, odważny, a także pewny siebie. Wzorzec nie zakłada przy tym agresji, choć może ona być obserwowana wśród błędnie poprowadzonych czworonogów rasy kangal. Wadę stanowi również nadmierna bojaźliwość, czy też tchórzostwo.

Pomimo ogromnego zamiłowania do spędzania czasu z ukochanymi opiekunami, psy kangale cechują się również dużą samodzielnością i niezależnością, jak przystało na psa pasterskiego i stróżującego. Niejednokrotnie pies podejmuje własne decyzje, sprzeciwiając się woli właścicieli. Z tego względu rasa będzie wymagała odpowiedniego szkolenia, a także prawidłowego wychowania.

Pies turecki kangal jest psem wytrzymałym i aktywnym, przez co nieraz wymaga on stosunkowo dużych przestrzeni. Pies ten z pewnością nie będzie szczęśliwy w niewielkim mieszkaniu w bloku. Całkowicie niewskazanym jest jednak przetrzymywanie kangala w kojcu lub na uwięzi, gdyż może to skutkować wyrobieniem niepożądanych nawyków i zachowań, w tym nawet agresji względem ludzi.

Czy kangal jest agresywny?

Jak już wspomnieliśmy, w Polsce za agresywne uznawane są owczarki anatolijskie, jako które nadal rejestruje się u nas kangale – stąd wymóg posiadania zezwolenia na posiadanie rasy. Warto jednak mieć na uwadze, że kangal to zdecydowanie rasa dla doświadczonych opiekunów, a niewłaściwie prowadzona może wyrobić sobie niepożądane nawyki, w tym agresję.

Kangale mają bardzo silny instynkt obronny, ponadto wymagają szczególnie starannej socjalizacji. Podobnie jak w przypadku wielu innych ras o silnym charakterze, kluczowe jest właściwe podejście właściciela. Należy jednak mieć na uwadze, że kangal mocno przywiązuje się do właścicieli i jest wobec nich niezwykle opiekuńczy. Może to skutkować agresją wobec obcych gdy kangal uzna, że jego rodzinne „stado” jest zagrożone. Co więcej, może nie posłuchać właściciela, tylko reagować niezależnie. Kangal to zatem pies dla odpowiedzialnego opiekuna z doświadczeniem.

Wychowanie i tresura

Samodzielność i niezależność, które leżą w naturze psów tej rasy, zdecydowanie nie ułatwiają procesu szkolenia i wychowania czworonoga. Kangal turecki z pewnością nie będzie ślepo posłuszny, przez co nieraz odmówi on wykonania danej komendy – szczególnie, gdy nie widzi w niej znaczenia. W szkoleniu psa rasy kangal należy więc zachowywać zrozumienie dla jego charakteru, a także cierpliwość względem poszczególnych zachowań, czy też ich braku.

Opiekunowie psa rasy kangal powinni zdawać sobie sprawę z faktu, iż stosowanie przymusu, kar, a także przemocy fizycznej i psychicznej nie przyniosą absolutnie żadnych pozytywnych skutków. Co więcej, w obliczu agresji ze strony właścicieli, kangal może wykazywać obronne zachowania, odwzajemniając atak, a także stając się wycofanym i niechętnym do jakiejkolwiek współpracy. O wiele lepszym, a zarazem pożądanym rozwiązaniem, jest wykorzystywanie w tresurze kangala pozytywnych wzmocnień w postaci pochwał, pieszczot oraz nagród – na przykład w postaci smakołyków.

Jednym z najważniejszych aspektów wychowania psa rasy kangal jest socjalizacja. Już od małego szczeniak kangal powinien być zapoznawany z innymi ludźmi i zwierzętami, ale również rozmaitymi sytuacjami, czy też bodźcami. Dzięki temu w późniejszych latach kangal okaże się znacznie bardziej ufny i tolerancyjny, co z kolei zmniejszy prawdopodobieństwo wszelkich niepożądanych reakcji.

Zabawki dla kangala

Kangal, jak niemal każdy inny pies, z radością oddaje się rozmaitym zabawom, szczególnie w towarzystwie opiekunów. Dlatego też zdecydowanie warto zaopatrzyć się w dopasowane akcesoria, które umilą wspólnie spędzany czas i zaspokoją potrzebę ruchu u czworonoga. Wśród polecanych zabawek wyróżnia się przede wszystkim piłki, frisbee, akcesoria sznurkowe, a także rozmaite gryzaki. Ponadto doskonałym rozwiązaniem są również Kongi i zabawki interaktywne, których zadaniem jest nie tylko zachęcanie kangala do podjęcia aktywności, ale również zajmowanie jego uwagi oraz rozwijanie zdolności intelektualnych.

Kangal – pielęgnacja

Pielęgnacja kangala nie należy do skomplikowanych, a jej podstawę stanowi regularne wyczesywanie sierści czworonoga. W tym celu warto zaopatrzyć się w jakościową szczotkę – na przykład Furminator. Zaniedbana sierść kangala może się kołtunić. W okresie linienia należy szczotkować kangala codziennie lub co dwa dni.

Kąpiele należy wykonywać w miarę potrzeb, czyli w momencie, gdy sierść i skóra pupila są widocznie zabrudzone. Przydatny w tej kwestii jest odpowiedni psi szampon, który powinien cechować się hipoalergiczną formułą i możliwie najbardziej naturalnym składem.

Ponadto zaleca się, aby opiekunowie na bieżąco kontrolowali stan uszu kangala, a także wygląd jego oczu. Wskazanym jest również monitorowanie jamy ustnej psa oraz zapobieganie odkładaniu się kamienia nazębnego.

Jeśli pupil nie ma możliwości samodzielnego ścierania swoich pazurów, obowiązek ten spada na właścicieli, którzy powinni delikatnie je skracać.

Dieta i żywienie tureckiego psa pasterskiego

Kangal nie jest psem wybrednym, przez co zadowoli się zarówno karmą komercyjną, jak i posiłkami przygotowywanymi przez swoich opiekunów. Dieta kangala powinna być nie tylko odpowiednio zbilansowana, ale również dopasowana do jego indywidualnych potrzeb. Aby dobrać rodzaj pożywienia, który zaspokoi wszelkie potrzeby kangala, a także zadba o jego zdrowie, należy uwzględnić takie czynniki, jak chociażby wiek i wagę psa, aktualny stan jego zdrowia oraz stopień aktywności fizycznej.

Najpopularniejszą formą żywienia kangala jest zakup wysokiej jakości karmy w suchej lub mokrej wersji. Warto przy tym postawić na pokarmy dedykowane psom ras dużych i olbrzymich, gdyż gwarantują one odpowiednie wsparcie dla stawów zwierzęcia, a także całego jego organizmu. Jeśli pies prowadzi bardzo aktywny tryb życia, warto rozważyć karmę dla psów aktywnych.

Drugą możliwością jest wdrożenie diety BARF, która polega na samodzielnym komponowaniu posiłków kangala w oparciu o najważniejsze zasady żywienia psów. Zadanie to może jednak okazać się stosunkowo trudne, szczególnie w przypadku początkujących opiekunów. Dieta BARF wymaga bowiem odpowiedniego zbilansowania poszczególnych składników zgodnie z indywidualnymi wymaganiami i potrzebami kangala. Nieraz koniecznym jest również suplementowanie danych komponentów, co z kolei powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami specjalisty. Dlatego też wskazane jest zasięgnięcie porady u lekarza weterynarii lub psiego dietetyka, który doradzi w kwestii prawidłowego żywienia kangala.

Sprawdź: BARF – surowa dieta dla psa i kota

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór wysokiej jakości karm dla kangala

Zdrowie i długość życia

Kangal zaliczany jest do ras pierwotnych, które cechuje wytrzymałość i odporność zarówno na rozmaite dolegliwości, jak i warunki atmosferyczne. Latem pupil będzie jednak wymagał zacienionego i chłodnego miejsca, w którym schroni się przed upałami, a także nieograniczonego dostępu do świeżej i czystej wody. Nadmiernie wysokie temperatury mogą bowiem wywoływać u zwierzęcia znaczący dyskomfort, tym samym wpływając na jego samopoczucie i dobrostan.

Długość życia kangali wynosi około 13-14 lat, przy czym w obrębie rasy spotyka się znikomą ilość specyficznych chorób. Do schorzeń, z którymi mogą zmagać się kangale, zalicza się:

• Dysplazję stawów biodrowych (rzadziej łokciowych);
• Infekcje uszu;
• Skręt i rozszerzenie żołądka.

Sporadycznie występują również dolegliwości jamy ustnej, spowodowane głównie błędną higieną lub jej całkowitym brakiem.

Pomimo znaczącej odporności na rozmaite dolegliwości, opiekunowie kangala nie powinni rezygnować z regularnych wizyt kontrolnych u lekarza weterynarii, a także bieżącego monitorowania wyglądu i zachowania swojego pupila. Wszelkie nieprawidłowości warto przy tym konsultować ze specjalistą, gdyż umożliwia to szybkie zdiagnozowanie, a także wdrożenie odpowiedniego leczenia, jeśli zajdzie taka konieczność.

U kogo sprawdzi się rasa?

Kangal to wyjątkowy pies, który zawsze stanie w obronie swoich opiekunów. Jego niezależność i upór sprawiają jednak, że nie będzie to pupil dla każdego. Właściciele kangala powinni bowiem posiadać doświadczenie w opiece i wychowaniu psów, a także wykazywać się cierpliwością, akceptacją oraz zaangażowaniem.

Kangal nie odnajdzie się w kawalerce w bloku, gdyż wymaga stosunkowo dużej przestrzeni, na której zaspokoi wszelkie swoje potrzeby dotyczące zarówno ruchu, jak i stróżowania. Nie będzie to również pies dla osób, które większość swojego czasu spędzają poza domem. Kangal wymaga bowiem kontaktu z człowiekiem, a w trakcie długotrwałej samotności, czy też życia na uwięzi, może wykształcić niepożądane zachowanie względem zarówno ludzi, jak i zwierząt.

Kangal a dzieci

W kontakcie z dziećmi kangal wykazuje niezwykłą cierpliwość i czułość. Pies jest wówczas wyrozumiały, akceptujący i delikatny, jednocześnie bacznie obserwując otoczenie w celu wykrycia potencjalnych zagrożeń. Nie należy przy tym ignorować rozmiaru i masy kangala, a rodzice lub opiekunowie powinni na bieżąco monitorować wszelkie zabawy swoich pociech z psem. Warto również zadbać o to, aby dzieci były nauczone obchodzenia się z psem bez naginania jego granic wytrzymałości, czy też wyrządzania mu krzywdy.

Kangal a inne zwierzęta domowe

Odpowiednio poprowadzony i zsocjalizowany kangal nie powinien wykazywać żadnych niepożądanych zachowań w kontakcie z pozostałymi zwierzętami domowymi. Samce kangala mogą jednak mieć skłonności do dominacji, szczególnie w kontakcie z pozostałymi przedstawicielami własnej rasy lub też innymi czworonogami dużych rozmiarów. Jeśli jednak już od okresu szczenięcego pies był zapoznawany z rozmaitymi zwierzętami, w późniejszych okresach będzie on względem nich tolerancyjny.

Kangal – ciekawostki

Pomimo dużych rozmiarów, a także znaczącej wagi oraz silnego temperamentu, kangale określane są mianem czułych i kochających czworonogów, które nawiązują ze swoimi opiekunami silną więź. Lojalność czworonoga daje o sobie znać szczególnie w sytuacjach potencjalnego zagrożenia, podczas których pies nie zawaha się przed obroną członków swojego stada. W znaczącej większości przypadków zwierzę odstrasza jednak swoją postawą i wyglądem, czyli cechami wzbudzającymi ogromny szacunek.

Opiekunowie kangali niejednokrotnie zaznaczają, że ich czworonogi wykazują ogromne zamiłowanie do kopania w ziemi. Samodzielnie stworzona dziura bardzo często jest przez nie traktowana jako pełnoprawne legowisko, w którym chętnie spędzają swój wolny czas.

Czy wiesz, że od 1994 roku przekazano około 300 osobników rasy kangal farmerom z Kenii i z Nambii? Kangale służą tam jako psy obronne pilnujące stad przed atakami gepardów. Jest to doskonałe rozwiązanie, gdyż gepardy nie atakują stad strzeżonych przez kangale. To ogranicza straty w stadach oraz konieczność zabijania gepardów dla obrony. Jak widać, przed tą silną i waleczną rasą obronną czują respekt nawet wielkie, dzikie koty.

Popularne imiona dla kangala

Imiona dla psa	Imiona dla suczki
Aslan, Sadik, Mizrak, Acar, Demir, Dexter, Bear, Argus, Harley, Tucker, Thor, Zeus, Dante.	Kara, Loca, Sona, Akna, Azma, Bora, Coco, Dixie, Molly, Diana, Ruby, Luna, Zara, Zui.

Najczęściej zadawane pytania