Legwan (iguana) – gatunki, hodowla i wymagania

Legwany, zwane również iguanami, to powszechnie znana rodzina jaszczurek. W jej obrębie wyróżnia się 35 różnych gatunków tych gadów, przy czym aż 27 z nich znajduje się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów, z czego 11 gatunków przynależy do kategorii krytycznie zagrożonych wyginięciem.

Stworzenia te zachwycają swoim wyglądem, gdyż przypominają mityczne smoki. To właśnie dlatego są one również hodowane w domach. Warto jednak zaznaczyć, że iguany to wymagające gady, które potrzebują odpowiednich warunków bytowych, a także prawidłowej opieki.

Wśród najpopularniejszych legwanów z pewnością należy zaznaczyć takie gatunki, jak przede wszystkim legwan zielony (Iguana iguana). Ponadto wyróżniane są także legwany morskie, czarne, pustynne, nosorogie, z Galapagos oraz fidżyjskie.

Czy hodowla legwana w domu jest możliwa? Jakie potrzeby i wymagania wykazuje ten gad? Co należy zapewnić mu na porządku dziennym? Odpowiedzi na wszystkie najważniejsze pytania dotyczące legwanów znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.

Zobacz również: Agama brodata – najważniejsze informacje

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: do 9 kg wzrost: 14 cm – 2 m
barwa	zielona
długość życia	od 15 do 20 lat

Legwany – występowanie i pochodzenie

Zasadniczo rzecz biorąc, legwany spotykane są na wielu rozmaitych terenach obejmujących tropikalne lasy deszczowe, pustynie, a także tereny nadmorskie. W warunkach naturalnych iguany spotykane są w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, centralnych rejonach Ameryki Południowej oraz na takich wyspach, jak chociażby Galapagos, Fidżi, czy też Antyle.

Iguana, jako słowo wywodzące się z języków arawackich, którymi posługują się rdzenni mieszkańcy terenów Ameryki Środkowej, Północnej oraz Wysp Karaibskich, oznacza „duży rodzaj jaszczurki”. Nazwa legwan prawdopodobnie wywodzi się natomiast od niderlandzkiego terminu „leguaan”. Obecnie są one stosowane zamiennie.

Jak wygląda legwan? Charakterystyka gada

Legwany niejednokrotnie osiągają wręcz zaskakujące rozmiary. Jaszczurki te cechują się bowiem wydłużonymi korpusami oraz masywnymi ogonami, przez co największe z nich mogą osiągać nawet 2 metry długości. Spotykane są jednak również znacznie mniejsze jaszczurki, których długość ciała wynosi około 14 cm.

Stworzenia te w całości pokryte są łuskami. Ich grzbiet wyróżnia natomiast specyficzny grzebień, który nadaje gadom niezwykłego wyglądu. Muskularne ogony, podobnie jak i łuski, mogą spełniać różne funkcje. Nieraz służą one jako forma obrony przed drapieżnikami, a czasem także stanowią wsparcie przy wspinaczce.

Kończyny gada są stosunkowo krótkie, choć jednocześnie silne i mocne. Ponadto są one również wyposażone w ostre pazury, dzięki którym jaszczurki są w stanie się wspinać, a w razie potrzeby również kopać w ziemi.

Legwan w domu – zachowanie

Iguany to stworzenia, które wykazują ogromne zamiłowanie do pływania, wspinaczki, a także regularnego wygrzewania się pod słońcem lub lampami grzewczymi. Gady z tej rodziny prowadzą głównie dzienny tryb życia, przez co nocą poszukują bezpiecznych kryjówek i schronień, w których nikt nie będzie im przeszkadzał.

W domowych hodowlach legwany potrzebują stosunkowo dużo miejsca, aby móc zarówno swobodnie wylegiwać się na ciepłych kamieniach, jak i pożytkować swoją energię na poszczególne aktywności.

Jeśli natomiast chodzi o kontakt z człowiekiem – bywa bardzo różnie. Niektóre legwany nie przepadają bowiem za ludzkim towarzystwem, przez co zdecydowanie bardziej stronią od wszelkich interakcji, zachowując przy tym dystans i rezerwę. Inne iguany mogą natomiast podchodzić do człowieka z większą ufnością i sympatią, a także łagodnym usposobieniem. Nie da się więc przewidzieć, jaki charakter będzie miał dany legwan, przez co zdecydowanie nie należy oczekiwać, że będzie on typowym domowym pupilem, jak kot lub pies.

Terrarium dla legwana

Hodowcy legwanów zakładają, że w ich przypadku terraria bardzo często okazują się całkowicie niewystarczające. Wynika to bowiem z faktu, iż jaszczurki z tej rodziny niejednokrotnie osiągają znaczące rozmiary, a terraria powinny być również odpowiednio duże. Problemem okazuje się jednak rzeczywiste znalezienie tak dużego terrarium, o jakim mówią specjaliści. Według nich minimalne wymiary lokum dla legwana zielonego mają wynosić 150 × 200 × 250 cm. W przypadku drobniejszych jaszczurek można postawić na mniejsze terrarium, choć inne gatunki legwanów nieraz są znacznie bardziej wymagające w utrzymaniu.

Wiele osób rezygnuje więc z pomysłu, jakim jest terrarium, a zamiast tego wydzielają określoną powierzchnię w domu lub mieszkaniu (np. wybrany pokój), a następnie przygotowują ją tak, aby spełniała potrzeby legwana.

Co więcej, legwan wymaga również odpowiedniej temperatury otoczenia. Za dnia powinna ona wynosić 25-35°C, a nocą 20-26°C. Przestrzeń bytowania jaszczurki musi cechować się także wilgotnością na poziomie 60-80% za dnia oraz do nawet 90% nocą.

Przygotowanie terrarium, pokoju lub wybiegu dla legwana często stanowi stosunkowo spory wydatek. Wówczas konieczny jest bowiem zakup takich akcesoriów, jak:

• Oświetlenia (żarówki UVA, UVB i lampa grzejna);
• Nawilżacza powietrza;
• Akcesoriów umożliwiających wygrzewanie się w promieniach lampy (np. kamieni);
• Konarów lub gałęzi do wspinaczki;
• Brodzika lub fontanny do pływania;
• Pojemników na pokarm i wodę pitną;
• Odpowiednio dopasowanej kryjówki (np. w postaci jaskini);
• Podłoża;
• Roślin imitujących naturalne warunki bytowe legwana.

Legwan – żywienie jaszczurki

W wielu przypadkach legwany okazują się roślinożercami. Oznacza to, że w domowych hodowlach mogą być żywione między innymi mniszkiem lekarskim, babką lancetowatą, koniczyną, rukolą, czy też liśćmi poszczególnych drzew (np. klon, brzoza i lipa). W diecie jaszczurki powinno się uwzględniać również niewielkie dodatki w postaci owoców i warzyw, a także odpowiednio dopasowanych suplementów, w tym chociażby wapnia.

Niektóre iguany określane są jako wszystkożerne (np. legwan morski z Galapagos i legwan obrożny), przez co chętnie spożywają między innymi drobne owady.

W diecie każdej jaszczurki nie może zabraknąć stałego i nieograniczonego dostępu do świeżej wody pitnej.

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór akcesoriów do terrarium

Ile żyje legwan i na co choruje?

Legwany w hodowlach są w stanie żyć nawet 15-20 lat, przez co decyzja o zakupie jaszczurki powinna zostać dokładnie i szczegółowo przemyślana. Stworzenia te przez całe swoje życie wymagają bowiem odpowiednich warunków, a także stosunkowo dużych przestrzeni i prawidłowego żywienia. Co więcej, na terenie kraju spotykana jest jedynie niewielka ilość lekarzy weterynarii, którzy specjalizują się w leczeniu gadów. Warto więc uwzględniać ten fakt, gdyż w obrębie legwanów można spotkać poszczególne choroby i dolegliwości, takie jak chociażby:

• Zapalenie płuc (wywołane zbyt niskimi temperaturami lub narażeniem na przeciągi);
• Problemy z układem pokarmowym (np. w wyniku spożycia podłoża lub nieodpowiednich pokarmów);
• Uszkodzenia mechaniczne łusek;
• Niedobory i nadmiary poszczególnych składników odżywczych oraz promieni słonecznych, które mogą powodować nawet zaburzenia wzrostu i rozwoju.

Jednocześnie warto pamiętać o tym, że zarówno diagnoza, jak i leczenie gada, często stanowią nie lada wyzwanie. Stworzenia te bardzo dobrze ukrywają wszelkie objawy, a o chorobie najczęściej świadczy zmniejszony apetyt, czy też apatia lub zmiany w obrębie łusek. Z tego względu tak ważną rolę odgrywa bieżąca obserwacja zarówno wyglądu, jak i zachowania legwana hodowanego w domu. W przeciwnym razie symptomy są bowiem łatwe do przeoczenia.

Legwan – gdzie kupić?

Zakup legwana może nie należeć do najłatwiejszych. Wynika to z faktu, że zarówno sprzedaż, jak i hodowla tych jaszczurek, muszą odbywać się w zgodzie z Konwencją o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem. Na ten moment najłatwiej jest dokonać zakupu legwana zielonego, czyli gatunku, który nie znajduje się pod ochroną. Stworzenia te niejednokrotnie dostępne są nawet w sklepach zoologicznych, które specjalizują się w sprzedaży gadów. Zakup możliwy jest również podczas rozmaitych targów terrarystycznych, które niejednokrotnie organizowane są na terenie kraju – przeważnie w dużych miastach.

Ile kosztuje legwan?

Ceny legwanów bywają niezwykle zróżnicowane. Wahają się one bowiem w granicach od około 500 zł aż do granic nawet 4 000 zł. Do kosztów zakupu należy jednak doliczyć również terrarium lub wybieg oraz wszelkie niezbędne elementy wyposażenia, przez co kwoty te mogą sięgać nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Przed podjęciem decyzji o zakupie gada należy jednak dowiedzieć się, czy sprzedawca dysponuje odpowiednimi certyfikatami, które świadczą o legalności hodowli.

Ciekawostki o legwanach

Legwany, podobnie jak wiele innych jaszczurek, posiadają umiejętność odrzucenia własnego ogona w momencie walki lub poczucia zagrożenia. Gady te są jednak również w stanie zregenerować tę część ciała. I choć „nowy” ogon nie będzie już tak zjawiskowy, jak ten utracony, to umożliwi on zwierzęciu prawidłowe funkcjonowanie.

Iguany posiadają narząd zwany okiem ciemieniowym, dzięki któremu są one w stanie wyczuwać zmiany w natężeniu światła, a także wykrywać ruch w swoim otoczeniu.

U kogo odnajdzie się legwan?

Posiadanie legwana zdecydowanie nie jest da każdego. Co więcej, nieraz mówi się o tym, iż jest to zajęcie dla prawdziwych pasjonatów, którzy są gotowi podjąć niezbędne kroki, aby zapewnić zwierzęciu odpowiednie warunki. Gady te wymagają bowiem przestrzeni możliwie najbardziej zbliżonych do tego, jak wyglądają naturalne miejsca ich bytowania. W przeciwnym razie będą one nie tylko nieszczęśliwe, ale również podatne na rozmaite choroby.

Kluczowym okazuje się również zrozumienie, że stworzenia te bardzo często żyją przez długi czas, a jednocześnie niezbyt dobrze znoszą zmiany warunków, do których przywykły. Przez całą długość swojego życia legwan potrzebuje więc odpowiedniego wyposażenia, określonych temperatur, a także prawidłowej wilgotności w swojej przestrzeni.

Hodowla legwanów wiąże się więc z ogromną odpowiedzialnością. Specjaliści zakładają nawet, że całkowicie początkujący i niedoświadczeni fani terrarystyki powinni wybrać nieco mniej wymagającego gada (np. agamę lub gekona). Iguany są bowiem dużymi jaszczurkami, których utrzymanie w szczęściu i dobrym zdrowiu wymusza poświęcenie zaangażowania, czasu, a często również i sporych ilości pieniędzy.

Jeśli jednak wybór padł właśnie na legwana, przed jego zakupem zdecydowanie warto skontaktować się z nieco bardziej doświadczonymi hodowcami, którzy będą w stanie udzielić przydatnych rad, a w razie konieczności również pomóc w momencie zakupu.

Zobacz: Gekon lamparci – zjawiskowa jaszczurka

Najczęściej zadawane pytania