Nie od dziś wiadomo, że kontakt ze zwierzętami jest w stanie wywierać pozytywny wpływ na samopoczucie człowieka, a także jego zdrowie oraz rozwój w sferze społecznej i intelektualnej. Przy dogoterapii, zwanej również kynoterapią, odpowiednio wyszkolone oraz przygotowane do pracy z ludźmi psy wykorzystywane są jako wsparcie w leczeniu dolegliwości fizycznych oraz psychicznych.
Dogoterapia może przyjmować różnorodne formy, jednak nie powinna ona być określana mianem rzeczywistego sposobu leczenia poszczególnych chorób, a jedynie metodą, która ma na celu wzmocnienie takich działań, jak chociażby rehabilitacja lub terapia psychologiczna.
Wszystkie najważniejsze informacje dotyczące kynoterapii, w tym jej zastosowania oraz zalety, zostały szczegółowo opisane w dalszej części artykułu.
Zobacz również: Proste tricki i sztuczki dla psa – jak nauczyć psa sztuczek?
Spis treści
Na czym polega dogoterapia?
Dogoterapia to jedna z najpopularniejszych form działań terapeutycznych z udziałem zwierząt, przy której główną rolę odgrywają psy. Każdy z nich jest wówczas odpowiednio wyszkolony, a także dobrany pod kątem specyfiki konkretnych działań oraz stanu osoby, z którą będzie współpracował.
Głównym założeniem kynoterapii jest zapewnianie wsparcia ludziom zmagającym się zarówno z dolegliwościami fizycznymi, jak i psychicznymi. Pies staje się wówczas pomocnikiem, a także motywacją w drodze do przywracania człowiekowi zdrowia.
W obrębie terapii z udziałem psa wyróżnia się jej trzy podstawowe formy, w tym:
- AAA (Animal Assisted Activities) – to metoda mająca na celu poprawę samopoczucia pacjenta lub klienta poprzez bezpośredni kontakt z czworonogiem. Wówczas wyzwalane są pozytywne emocje, co z kolei rozluźnia człowieka i polepsza jego nastrój. W konsekwencji podejmowane działania terapeutyczne są bardziej efektywne, tym samym przebiegając sprawniej i łatwiej.
- AAT (Animal Assisted Therapy) – czyli metoda, przy której kontakt z psem ma na celu osiągnięcie pewnych postępów w konkretnych ćwiczeniach i działaniach dopasowywanych przez terapeutę.
- AAE (Animal Assisted Education) – ta forma dogoterapii wykorzystywana jest głównie w przypadku dzieci przebywających w przedszkolach lub szkołach. Ma ona na celu usprawnienie nabywania nowych umiejętności oraz informacji i odbywa się w towarzystwie odpowiednio przygotowanych pedagogów.
Dla kogo jest dogoterapia?
Jednym z najważniejszych aspektów, a przy tym również zalet dogoterapii, z pewnością okazuje się jej wszechstronność i uniwersalność. Ćwiczenia z wykorzystaniem psów mogą być przeprowadzane zarówno w przypadku dzieci, jak i nastolatków, osób dorosłych, a także seniorów. Co więcej, korzyści z kynoterapii obserwowane są przy okazji rozmaitych dolegliwości z obszaru fizycznego, intelektualnego, społecznego oraz emocjonalnego.
Dogoterapia jest przy tym szczególnie polecana w przypadku osób cierpiących z powodu takich dolegliwości, jak:
- Zaburzenia ze spektrum autyzmu,
- Nadpobudliwość psychoruchowa,
- Padaczka,
- Zespół Downa,
- Nerwica,
- Niedowład kończyn,
- Mózgowe porażenie dziecięce,
- Stany lękowe,
- Schizofrenia,
- Wady postawy,
- Zaburzenia zmysłowe (w tym mowy, słyszenia oraz widzenia).
Ponadto pozytywny wpływ kynoterapii obserwowany jest także u dzieci, które doświadczają problemów w kontaktach społecznych lub nauce, seniorów znajdujących się w domach opieki, a nawet więźniów. Z łatwością można więc zauważyć, że dogoterapia sprawdza się w wielu rozmaitych przypadkach, tym samym ciesząc się dużym zainteresowaniem oraz skutecznością w rozmaitych obszarach.
Zalety dogoterapii
Zalety dogoterapii dotyczą szeregu rozmaitych aspektów. Kontakt z czworonogami w działaniach terapeutycznych skutkuje między innymi zwiększeniem motywacji do podejmowania konkretnych działań, a także ułatwieniem radzenia sobie z niepowodzeniami. Co więcej, towarzystwo psów wywiera pozytywny wpływ na samopoczucie, jednocześnie obniżając stres oraz wywołując pozytywne emocje. Dzięki temu pacjenci zyskują większą pewność, tym samym przełamując swoje lęki i obawy, a także otwierając się na działania terapeutyczne.
Kynoterapia dostarcza człowiekowi rozmaitych stymulacji, tym samym zachęcając do podejmowania aktywności fizycznej oraz mentalnej. Ponadto oferuje ona również szereg walorów edukacyjnych, które wpływają między innymi na sferę emocjonalną oraz poznawczą. Zajęcia z udziałem psów mogą uczyć empatii, samodzielności i odpowiedzialności, co przynosi korzyści w codziennym funkcjonowaniu.
Udowodniono również, że bezpośredni kontakt z czworonogami jest w stanie zwiększać wydzielanie endorfin, znanych jako hormony szczęścia, a także obniżać poziom kortyzolu i adrenaliny, nazywanych hormonami stresu. W konsekwencji człowiek staje się bardziej zrelaksowany, spokojny i opanowany, co z kolei ułatwia rozpoznawanie oraz panowanie nad własnymi emocjami.
Jak wygląda dogoterapia w praktyce?
Przebieg dogoterapii każdorazowo jest dopasowywany pod względem schorzenia oraz stanu pacjenta, czy też klienta. Powszechnie przyjęto jednak kilka podstawowych zasad. Jedną z nich jest forma spotkań, która może przyjmować postać zajęć indywidualnych lub grupowych. Ponadto sesja nie powinna trwać dłużej niż dwie godziny, aby pies miał możliwość swobodnego odpoczynku i regeneracji własnych sił. Częstotliwość zajęć waha się przy tym od jednego spotkania w tygodniu do około dwóch w miesiącu.
Dogoterapia – przykładowe ćwiczenia
W obrębie ćwiczeń stosowanych w dogoterapii dokonuje się podziału na działania, które mają sprzyjać osiągnięciu danych wyników. Wśród nich wyróżnia się między innymi rozwijanie komunikacji werbalnej, usprawnianie motoryki, rozwój sfery umysłowej i wiele innych.
Wśród przykładowych ćwiczeń z wykorzystaniem psów wyróżnia się między innymi rozróżnianie czworonogów pod względem ich rasy lub koloru sierści, dopasowywanie psich akcesoriów zgodnie z ich funkcją, a nawet szukanie wraz z psem ukrytej zabawki lub smakołyków. Ponadto możliwe jest także rozwijanie zmysłu słuchu poprzez naśladowanie odgłosów czworonoga, a także usprawnianie orientacji przestrzennej, które odbywa się na przykład poprzez określanie położenia psa przy zasłoniętych oczach.
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór przysmaków treningowych dla psów
Jakie rasy są najlepsze do dogoterapii?
Jednym z kluczowych czynników wywierających wpływ na skuteczność dogoterapii jest wybór odpowiedniego czworonoga. Niestety, nie każdy psiak sprawdzi się na stanowisku terapeuty. Powszechnie przyjęło się uznawać, iż zwierzę powinno być łagodne, zrównoważone, inteligentne, odporne na stres, posłuszne, a także podatne na szkolenie. Kluczowym aspektem jest także zdolność do szybkiej adaptacji w nowym otoczeniu oraz umiejętność akceptowania obcych ludzi.
Każdy pies mający pracować w kynoterapii musi również kilkukrotnie zdać egzamin w Polskim Towarzystwie Kynoterapeutycznym. Uzyskany certyfikat wymaga odnawiania raz w roku.
Wśród ras, które z powodzeniem odnajdują się na stanowisku dogoterapeuty, jednocześnie czerpiąc przyjemność i radość ze swojej pracy, wyróżnia się przede wszystkim golden retrievery i labrador retrievery. W pracy terapeutycznej bardzo dobrze radzą sobie także nowofundlandy, cavalier king charles spaniele oraz beagle’e.
Kurs dogoterapii
W dogoterapii, oprócz samego czworonoga, bardzo ważną rolę odgrywa także jego opiekun. I choć zawód kynoterapeuty od 2010 roku jest wpisany na polską listę oficjalnych zawodów, tak na chwilę obecną regulacje prawne dotyczące pracy w dogoterapii są znikome.
Zakłada się, iż podstawą do wykonywania zawodu jest ukończenie specjalnego kursu zawodowego oraz komponentu pedagogicznego w wymiarze 20 godzin. Aby podjąć się kursu koniecznym jest posiadanie minimum średniego wykształcenia. I choć w teorii takie przygotowanie uprawnia do wykonywania zawodu dogoterapeuty, tak w praktyce często okazuje się to niewystarczające. W związku z tym, iż działania terapeutyczne niejednokrotnie wymagają znacznie większej wiedzy oraz doświadczenia, zaleca się, aby były one prowadzone przez osoby z wyższym wykształceniem na kierunku psychologii, pedagogiki lub fizjoterapii.