Border collie – najważniejsze informacje o rasie

Border collie to niezwykle popularna rasa ciesząca się zainteresowaniem miłośników psów na całym świecie. Sympatyczne, aktywne psiaki średniej wielkości stanowią doskonałego towarzysza. Zanim jednak zdecydujesz się na adopcję, zapoznaj się z historią rasy i jej potrzebami, a także dowiedz się więcej na temat ich usposobienia, wymagań żywieniowych oraz cen.

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 12-20 kg wzrost: 48-54 cm
maść	każda bez przeważającej bieli
długość życia	od 10 do 17 lat
główne cechy	inteligentne, przyjazne, aktywne

Border collie – wygląd i wzorzec rasy

Za ustaleniem wzorca rasy kryje się niezwykle interesująca historia, gdyż przez bardzo długi czas hodowcy zwlekali z usystematyzowaniem cech charakterystycznych dla border collie. Pierwszy wzorzec jest datowany dopiero na rok 1963 i wywodzi się z Australii. Biorąc pod uwagę fakt, iż rasa ma przecież brytyjskie korzenie, miejsce ustalenia jej cech okazuje się wręcz paradoksalne. Na brytyjski wzorzec hodowcy czekali aż do lat osiemdziesiątych, tym samym rozdzielając przedstawicieli rasy na linię psów wystawowych (show) oraz pracujących (work).

Na chwilę obecną rasa jest zaklasyfikowana przez FCI do grupy 1, obejmującej owczarki i inne psy pasterskie. Według oficjalnego wzorca są to średniej wielkości czworonogi, które osiągają wysokość od 48 do 52 cm w przypadku suczek oraz od 50 do 55 cm u samców. Ich waga powinna natomiast mieścić się w granicach od 15 do 20 kg, niezależnie od płci.

Rasa często jest określana mianem jednej z najpiękniejszych na świecie. Przedstawiciele cechują się bowiem niezwykle proporcjonalną budową ciała, a także harmonijną sylwetką.

Warto jednocześnie zaznaczyć, iż czworonogi te są niezwykle zróżnicowane. Mogą one więc występować w przeróżnych barwach, natomiast wymogiem jest przeważająca ilość bieli. Ponadto wyróżniane są także dwa rodzaje okrywy – półdługa i krótka.

Border Collie krótkowłosy

Jak już zostało wspomniane, rasa występuje w dwóch odmianach – krótkowłosa oraz półdługowłosa. Border collie krótkowłosy okryty jest gęstym włosem, który jednocześnie przyjmuje twardą formę. Jego pielęgnacja może więc okazać się nieco mniej wymagająca, choć nie oznacza to, że pies nie będzie potrzebował regularnego szczotkowania. Odmiana krótkowłosa wykazuje jednak mniejsze skłonności do problematycznego plątania okrywy oraz jej kołtunienia.

Szczeniaki i hodowla

Wybór hodowli powinien być możliwie najbardziej skrupulatny. Jest to bowiem rasa, która od wielu lat cieszy się znaczącą popularnością, przez co istnieje również ogromne ryzyko napotkania pseudohodowców kierujących się chęcią łatwego zysku. Warto jednocześnie zaznaczyć, iż w tego typu miejscach psy często są traktowane w sposób niehumanitarny, a także cechują się większą podatnością na poszczególne choroby i dolegliwości.

Przed zakupem szczeniaka od wybranego hodowcy koniecznym jest sprawdzenie kilku kluczowych informacji. I choć z pewnością warto zasięgnąć opinii miłośników rasy, tak niezbędnym jest również postawienie pytań dotyczących między innymi:

• Specjalistycznych badań u szczeniąt oraz rodziców (np. pod kątem dysplazji stawów),
• Obszaru hodowli – niektóre czworonogi mogą być predystynowane do konkretnych sportów, inne natomiast hodowane w celach wystawowych.
• Znajomości historii hodowli, przodków szczeniąt, a także ich osiągnięć oraz wszelkich dolegliwości.

Czerwoną flagą w przypadku każdego hodowcy jest oferowanie psów bez rodowodów, które okazują się wyłącznie czworonogami w typie rasy border collie. Ponadto niepokojące może okazać się także nadmierne zachwalanie szczeniąt oraz ich rodziców, gdyż nieraz służy to wyłącznie przekonaniu i zachęceniu potencjalnych kupców.  

Przeczytaj również: Szczeniak w domu – co warto wiedzieć?

Ceny szczeniąt

Koszty związane z zakupem szczeniaka rasy border collie są uzależnione od wielu czynników, przez co wahają się one w granicach od 3 aż do 8 tysięcy złotych. Przy określaniu ceny zwierzęcia brane są pod uwagę między innymi kryteria takie, jak zgodność ze wzorcem rasy, osiągnięcia rodziców, czy też renoma hodowli. Z pewnością warto jednak zaznaczyć, iż zbyt niskie ceny powinny wzbudzać wątpliwości, gdyż nieraz świadczą one o pseudohodowli.

Opieka nad szczeniakiem

Jeżeli nadal zastanawiasz się, czy warto posiadać psa tej rasy, to pamiętaj, że to nie tylko pies doskonale wykonujący swoją pracę oraz z chęcią przyswajający nową wiedzę, ale przede wszystkim wierny przyjaciel rodziny. Warto więc zrobić wszystko, aby pupil czuł się dobrze w domu już od pierwszych godzin obecności.

Szczeniak tej rasy powinien trafić do nowych właścicieli nie wcześniej, niż w wieku 7 tygodni. Wówczas będzie to już odchowany pies, który zdążył się nauczyć zachowań socjalnych od swojej mamy oraz rodzeństwa. Warto jednocześnie zaznaczyć, iż szczenięta będą wymagały nie tylko odpowiedniej socjalizacji, ale i tresury. Pomimo swojego uroczego wyglądu wciąż są to bowiem czworonogi o silnym charakterze i dużej inteligencji. Nieprawidłowo poprowadzony pies może więc przynosić opiekunom wiele zmartwień, szczególnie na dalszych etapach swojego życia. Z tego względu rozpoczęcie nauki komend, a także poprawnych zachowań powinno odbywać się już od pierwszych dni w nowym domu.  

Historia rasy

Border collie to brytyjskie psy pasterskie, które miały za zadanie wykonywać prace związane z wypasem owiec w każdych możliwych warunkach atmosferycznych. Z tego też powodu, są to psy bardzo inteligentne oraz zdolne do szybkiej nauki. Potrafią doskonale wpływać na zachowanie innych zwierząt, zwłaszcza owiec. Wykorzystują do tego szczekanie, a także sugestywne spojrzenie. Za ich bezpośrednich przodków uważa się krzyżówkę miejscowych psów z rejonów Wielkiej Brytanii z psami, które przybyły wraz z wikingami. Były to sporych rozmiarów czworonogi wykorzystywane do ochrony bydła.

Na pierwsze wzmianki o tych psach, które kochają pracę, możemy już natrafić w zapiskach z roku 943. Dokładny opis rasy pochodzi z 1573 roku z książki  Johannesa Caina. Od tego stulecia nieustannie rosła liczba tych psów pojawiających się w zagrodach na terenach Wielkiej Brytanii. Na przestrzeni lat rasa rozprzestrzeniła się po całej Europie i z czasem zaczęła trafiać także do domów, gdzie owce i bydło nie występowały w ogóle. Z tego też powodu niektóre psy zatraciły nieco swoje wrodzone instynkty.

Co ciekawe, nazwę rasy oficjalnie nadano dopiero w 1916 roku. Interesującym może okazać się również fakt, iż „collie” odnosi się do owczarków szkockich, natomiast „border” świadczy o pograniczu Szkocji i Anglii, czyli obszaru, z którego wywodzi się rasa.

Border collie – charakter i usposobienie

Border collie to pies, który pomimo swych małych rozmiarów posiada nieograniczone pokłady energii. Jest zwierzęciem bardzo żywiołowym, a także niezwykle inteligentnym. To właśnie inteligencja była niezbędna do wykonywania roli, do jakiej został przeznaczony. Te psy bowiem początkowo były czworonogami typowo pasterskimi, które poruszały się po terenie na ugiętych nogach. Niepozorne rozmiary nie przeszkadzają im jednak w wymuszaniu posłuszeństwa na innych zwierzętach, szczególnie na owcach. Uderzając w bok ciała lub też szczekając, potrafi doskonale zdyscyplinować owcę. Ta niezwykle istotna rola oczywiście nie jest już wymagana w domowych warunkach.

Zadbaj o aktywność

Właściciele tych psów, dzieląc z nimi przestrzeń własnego mieszkania, nie wymagają już od nich wywierania wpływu na inne zwierzęta. Jednak nadal są to czworonogi bardzo aktywne, co z kolei może wywoływać pewien dyskomfort wśród ich opiekunów. Oczywiście można sobie z tym poradzić, zapewniając psu wystarczającą ilość codziennej dawki ruchu. Angażując się w wychowanie tego czworonoga, należy więc dostarczać mnóstwo bodźców fizycznych oraz psychicznych, które sprawią, że pies poczuje się szczęśliwy oraz spełniony. Charakter tego psa oraz idący z nim w parze nadmiar energii można oczywiście okiełznać, np. zachęcając psa do różnorodnych zabaw.

Jednocześnie nie należy zapominać o tym, że nadmiar zabawy oraz przyzwyczajenie pupila do tego, że cały czas będzie znajdować się w centrum uwagi może także przynieść niepożądane skutki. Warto znaleźć odpowiedni złoty środek, który pozwoli się wybiegać oraz zmęczyć psu, a jednocześnie pozostawi mu także nieco przestrzeni dla siebie w trakcie dnia. Sprawi to, że pies doskonale poradzi sobie we własnym towarzystwie, a także nie będzie wymagać od właściciela jego nieustannej uwagi. Każda zabawa, która będzie wymagała odpowiedniej pracy oraz wysiłku od pupila powinna być zwieńczona odpowiednim odpoczynkiem. W ten sposób dasz jasny komunikat, że po wykonanej pracy nadszedł czas przerwy.

Z pewnością od właścicieli tych psów wymaga się sporo poświęconego czasu oraz włożonej energii, aby okiełznać gorący temperament psa tej rasy. Nadpobudliwość oraz żywiołowość tego zwierzęcia może bowiem być przyczyną niemałych kłopotów. Border collie jest uparty, a przy tym niezwykle inteligentny oraz sprytny. Takie połączenie może być bardzo kłopotliwe, zwłaszcza dla świeżo upieczonych właścicieli. Najważniejsza jednak jest nieustanna konsekwencja oraz dokładne zarysowanie wszelkich panujących w domu reguł. Pod żadnym pozorem nie można oczywiście stosować wszelkich metod awersyjnych, czy też agresji wobec psa. Wpłynie to bowiem bardzo negatywnie na jego charakter oraz na dalszy rozwój. Zamiast tego warto wykazywać opanowanie oraz cierpliwość, połączone z nieprzerwaną konsekwencją w działaniu.

Wychowanie i tresura

Jest to rasa pracująca, która wymaga niemal ciągłej stymulacji, a także rozmaitych zajęć. Czworonogi te z łatwością ulegają również nudzie, przez co szkolenie powinno być możliwie najbardziej zróżnicowane, a także zajmujące uwagę zwierzęcia. Polecaną metodą okazują się krótsze serie treningowe, odbywające się kilkukrotnie w ciągu dnia. Wówczas ich skuteczność może okazać się o wiele bardziej zadowalająca.

Rasa cechuje się dużą inteligencją, ale również znaczącymi chęciami do współpracy z człowiekiem. Niektórzy określają te czworonogi mianem „rzepów”, które podążają za opiekunami w praktycznie każde miejsce, jednocześnie wymagając stałego kontaktu. Należy jednak zaznaczyć, że nie jest to pies dla początkujących opiekunów. Jego wychowanie i tresura wymagają bowiem sporego doświadczenia, a także zaangażowania ze strony człowieka. Połączenie, jakim jest inteligencja, upór oraz spryt, nieraz stanowi ogromne wyzwanie.

W szkoleniu psów tej rasy należy zadbać o prawidłową socjalizację, a także konsekwencję w podejmowanych działaniach. Całkowicie niewskazane jest natomiast stosowanie metod awersyjnych oraz agresji. Istotnym okazuje się również nauczenie czworonoga umiejętności odpoczynku oraz wyciszenia się. W przeciwnym razie pupil może doświadczać nadmiernego stresu związanego z koniecznością ciągłego bycia w gotowości oraz wyczekiwania komend opiekuna, co z kolei może przyczyniać się do występowania rozmaitych dolegliwości psychicznych. 

Zobacz: Proste tricki i sztuczki dla psa – jak nauczyć psa sztuczek?

Umiejętności

Umiejętności border collie są przede wszystkim związane z możliwością pracy ze stadem. Pies ten porusza się na lekko ugiętych łapach, co jest powiązane z jego stosunkowo bliskim spokrewnieniem z wilkami. Podczas takich delikatnych ruchów jego głowa jest lekko spuszczona w dół, natomiast wzrok nieustannie zwrócony w stronę zwierząt. 

Rasa ta posiada znakomitą zdolność do koncentracji, dzięki której podczas wykonywania zadania nie skupia się na niczym innym. W trakcie działania reaguje jednak na każde polecenie wydawane przez opiekuna. Co więcej, doskonale pracuje również w grupie z innymi psami.

Kolejna umiejętność rasy jest związana z odnajdywaniem zagubionych owiec. Bez problemu potrafi je wytropić, a także zmusić do tego, by z powrotem wróciły do stada. Umiejętności tych zwierząt nie ograniczają się jednak tylko i wyłącznie do wypasu owiec, bowiem ogromna inteligencja oraz chęć do nauki przekładają się także na inne płaszczyzny. Psy te doskonale sprawdzają się jako czworonogi ratownicze, a także tropiące lub pomocnicze w rozmaitych służbach, np. policji – znakomicie wykrywają bowiem wszelkiego rodzaju narkotyki oraz substancje wybuchowe.

Co więcej, rasa doskonale sprawdzają się w roli wszechstronnych sportowców. Z tego względu odnajdą się one w przeróżnych dziedzinach, jak chociażby frisbee, agility, flyball, canicross, dogtrekking, obedience, coursing, czy też dog diving.

Zabawki – jakie wybrać?

W związku z tym, że rasa wykazuje znaczące zapotrzebowanie na aktywność fizyczną oraz spędzanie czasu na świeżym powietrzu, każdy opiekun powinien zaopatrzyć się w odpowiednio dopasowane zabawki. Wśród polecanych akcesoriów z pewnością należy wyróżnić wszelkiego rodzaju frisbee, piłki oraz przydatne akcesoria treningowe. Doskonałym rozwiązaniem okazują się także zabawki interaktywne, które dostarczają zwierzęciu stymulacji i są w stanie zająć jego uwagę nawet na długi czas.

Zdecydowanie warto zaopatrzyć się również w zabawki typu Kong. Ich zadaniem jest bowiem umożliwienie zwierzęciu wyciszenia się w całkowicie naturalny sposób, co z kolei obniża pobudzenie pupila i daje mu możliwość odpoczynku.

Sprawdź: Zabawki interaktywne dla psa – jakie wybrać?

Pielęgnacja

Border Collie nie wymaga od właściciela ogromnego poświęcenia oraz czasochłonnych czynności. Pielęgnacja powinna obejmować przede wszystkim regularne wyczesywanie sierści. Czynność tą warto powtarzać przynajmniej raz w tygodniu. Oczywiście, należy robić to częściej w momencie, gdy występują okresy intensywnego linienia.

Od czasu do czasu koniecznym okazuje się również wykąpanie czworonoga, a także kontrolowanie stanu jego zębów, uszu oraz pazurów. Niezbędnym jest również monitorowanie oczu pupila, gdyż rasa wykazuje skłonności do takich chorób, jak anomalia oka collie (tzw CEA) oraz postępujący zanik siatkówki (tzw. PRA).

Dieta i żywienie

Żywienie czworonoga jest uzależnione od szeregu czynników, do których zalicza się jego wiek, płeć, stopień aktywności fizycznej, a także ogólny stan zdrowia i wiele innych. Warto jednak pamiętać o tym, że zbilansowana dieta stanowi podstawę prawidłowego rozwoju oraz funkcjonowania na wszystkich etapach życia.

W związku z tym, że border collie jest aktywną rasą, koniecznym może okazać się zakup specjalistycznej karmy dedykowanej psom pracującym lub nadzwyczajnie ruchliwym. Nieraz opiekunowie decydują się także na wprowadzenie diety BARF, jednak w tym celu należy posiadać odpowiednią wiedzę oraz umiejętności. Z pewnością warto zasięgnąć również porady lekarza weterynarii lub psiego dietetyka, gdyż specjaliści będą w stanie precyzyjnie dopasować rodzaj oraz ilość pokarmu, a także udzielić przydatnych wskazówek i porad dotyczących żywienia rasy.

Zdrowie i długość życia border collie

Border collie należy do wytrzymałych i odpornych ras, jednak nie oznacza to, że czworonogi nie wykazują żadnych predyspozycji do konkretnych dolegliwości. Wśród stosunkowo często spotykanych chorób wyróżnia się bowiem anomalię oka collie (CEA) oraz postępujący zanik siatkówki (PRA). Ponadto psy tej rasy mogą również cierpieć z powodu dysplazji stawów biodrowych i łokciowych. Nieraz obserwowane są także rozmaite schorzenia neurologiczne, jak chociażby padaczka.

Specjaliści zalecają także poddanie pupila tej rasy badaniom pod kątem obecności genu MDR1. Jeśli bowiem pies jest jego nosicielem, niewskazanym okazuje się stosowanie pewnych leków, gdyż mogą one być toksyczne i niebezpieczne dla zwierzęcia. Wśród nich wyróżnia się jednak nie tylko preparaty takie, jak ivomec, ale i środki stosowane przy narkozie, a nawet niektóre specyfiki odrobaczające i zapobiegające pchłom oraz kleszczom.

Osobniki, które cieszą się dobrym zdrowiem i odpornością, najczęściej żyją średnio od 13 do 16 lat. Warto jednocześnie zaznaczyć, iż na długość życia czworonoga wpływają rozmaite czynniki, do których zaliczana jest chociażby dieta.

U kogo sprawdzi się border collie?

Border collie to pies, który doskonale odnajdzie się u osób aktywnych, a także zdających sobie sprawę z potrzeb i wymagań rasy. Pupil nie będzie zadowolony wylegując się na kanapie lub spędzając większą część dnia w samotności. Co więcej, niespożytkowana energia może przyczyniać się do zachowań destrukcyjnych.

Czworonogi tej rasy będą potrzebowały ogromnych dawek ruchu. Krótkie spacery w ciągu dnia nie sprawią, że zwierzę będzie usatysfakcjonowane. O wiele lepszym rozwiązaniem są natomiast długie wędrówki połączone z możliwością swobodnego wybiegania się. Ponadto zwierzę będzie również wymagało konsekwencji w podejmowanych działaniach, a także stosunkowo dużych ilości stymulacji, zabawy oraz odpowiedniego szkolenia.

Z pewnością nie będzie to pies dla początkujących i niedoświadczonych opiekunów. Rasa nie sprawdzi się również u osób starszych, czy też w roli pupila dla dziecka. Odpowiednio socjalizowane czworonogi nie wykazują natomiast problemów z innymi zwierzętami lub małymi dziećmi, przez co odnajdują się w miejscach z innymi domownikami.

Zakup psa tej rasy powinien jednak zostać szczegółowo przemyślany. Jeśli bowiem potencjalni opiekunowie nie będą dysponowali wystarczającymi ilościami czasu, energii oraz zaangażowania w zaspokojenie potrzeb pupila, zwierzę z pewnością nie będzie w pełni szczęśliwe.

Zobacz: Labradoodle – opis i charakterystyka rasy

Zalety i wady rasy

W celu drobnego podsumowania wszelkich informacji zawartych w powyższym artykule, poniższa tabela przedstawia najważniejsze wady, a także najbardziej cenione zalety rasy.

Zalety	Wady
Ogromne oddanie i przywiązanie względem opiekuna.	Znaczące zapotrzebowanie na aktywność fizyczną, stymulację psychiczną oraz spędzanie czasu na świeżym powietrzu.
Wyjątkowa inteligencja oraz chęci do ciągłego nabywania nowych umiejętności.	Nietolerancja względem samotności i trybu życia „kanapowca”.
Dobry stosunek z innymi zwierzętami domowymi i dziećmi.	Niespożytkowana energia może być przeznaczona na zachowania destrukcyjne.
Zaskakujące umiejętności w rozmaitych dziedzinach sportowych.	Duże skłonności do wysokiej reaktywności.
Przyjazne i łagodne usposobienie.	Potrzeba odpowiedzialnego i doświadczonego opiekuna, a także dopasowanego programu szkoleniowego.

Ciekawostki o border collie

Border collie to rasa, która niezwykle często mylona jest z owczarkami australijskimi (tzw. Aussie). Te drugie są jednak znacznie bardziej masywne, a ich sierść jest dłuższa i gęstsza. Ponadto aussie cechują się również specyficznym marmurkowym umaszczeniem, które w przypadku border collie występuje stosunkowo rzadko.

Do interesujących ciekawostek dotyczących border collie z pewnością należy również zaliczyć fakt, iż w obrębie rasy wyróżnia się dwie całkowicie różne linie. Pierwszą z nich jest linia sportowa, której przedstawiciele są o wiele lżejsi, a ich hodowla zdaje się pomijać wygląd, tym samym kładąc nacisk na użytkowość, temperament oraz charakter czworonogów. Drugą linią są natomiast osobniki wystawowe, przy których o wiele większą uwagę przykuwa się do wyglądu, budowy oraz zgodności ze wzorcem. Są to również psy cięższe, a ich sierść jest znacznie dłuższa i bardzo gęsta.

Popularne imiona dla border collie

Wybór imienia dla czworonoga nieraz okazuje się problematyczny. Z tego względu poniższa tabela zawiera propozycje dla psów i suczek tej rasy, które oddają ich wygląd oraz charakter.

Imiona dla suczki	Imiona dla psa
Lady, Willow, Gaja, Luna, Nela, Lucy, Daisy, Kiki, Ari, Iris, Ariel, Ruby, Kona, Kora, Bella, Skylar, Molly, Lily, Nala, Dakota, Lola.	Piper, Tucker, Zeus, Duke, Ollie, Max, Kiko, Bucky, Rocky, Lucky, Cookie, Foxy, Chili, Elmo, Elvis, Zorro, Oreo, Bond, Benji, Loki.

Najczęściej zadawane pytania

Data publikacji: 28.02.2018