Encefalitozoonoza, zwana również kunikulozą albo EC, to choroba pasożytnicza, której nosicielem jest znaczna część populacji królików. Szacuje się, że nawet 80% hodowlanej populacji może być jej nosicielem! Nie u każdego królika choroba się jednak uaktywnia, ponadto u niektórych osobników może przebiegać bezobjawowo. Co istotne, osoby o obniżonej odporności mogą zarazić się tymi samymi szczepami choroby, które występują u królików oraz u psów. Dowiedz się więcej na temat choroby, profilaktyki, jej objawów i leczenia.
Spis treści
Encefalitozoonoza – co to za choroba?
Kunikuloza, encefalitozoonoza albo EC to choroba pasożytnicza, która dotyka między innymi króliki. Wywoływana jest przez pierwotniaka Encephalitozoon cuniculi. Pierwotniak ten występuje w króliczych populacjach bardzo powszechnie – szacuje się, że od 45% do nawet 80% populacji królików hodowlanych może być nim zarażona. Choroba może przebiegać zupełnie bezobjawowo lub w postaci klinicznej, czyli dając objawy.
Do uaktywnienia się choroby może dojść w efekcie osłabienia organizmu lub stresu, dlatego dbałość o ogólny stan zdrowia, komfort, samopoczucie i higienę królika jest bardzo istotna. Przeciwciała choroby można wykryć po koło 3-4 tygodniach od zarażenia. Po około miesiącu królik może zarażać – pasożyt trafia wtedy do nerek i wraz z moczem jest wydalany. Wydalanie zarodników trwa około 3 miesiące, a w późniejszym czasie następuje okresowo.
Sprawdź: Ile żyje królik i co wpływa na długość życia królika?
Dla kogo encefalitozoonoza stanowi zagrożenie?
Encefalitozoonoza to choroba, na którą narażone są głównie króliki – u psów i kotów jest diagnozowana bardzo sporadycznie. Niektóre szczepy mogą także wystąpić u szynszyli, chomików, świnek morskich, a także u koni i krów. Warto przy tym mieć na uwadze, że potencjalnie szczepy choroby występujące u królików (szczep I) mogą zarazić człowieka. Wystąpiły również przypadki zarażenia człowieka szczepem III, czyli „psim szczepem”. Na zarażenie kunikulozą są szczególnie narażone osoby z obniżoną odpornością, chorujące na AIDS, w stanie immunosupresji oraz po przeszczepach.
Na temat choroby u ludzi nie wiemy jeszcze wiele. Nawet jeśli nie należysz do wyżej wymienionych grup, należy zachować szczególną ostrożność w przypadku podejrzenia choroby u pupila, myć ręce po dotykaniu go i sprzątać klatkę w rękawiczkach, jednak nie jest konieczne pozbycie się pupila z domu, by się chronić przed chorobą.
Warto przy tym mieć na uwadze, że choroba może przebiegać bezobjawowo u innych gryzoni i skutkować nagłą śmiercią, dlatego jeśli posiadasz króliki i inne gryzonie, takie jak szynszyle czy kawie domowe, nie powinny one być trzymane razem.
Przeczytaj też: Szczepienia królika – niezbędne informacje
Jak przenosi się choroba?
Do zarażenia może dojść drogą oddechową, pokarmową albo łożyskową. Oznacza to, że królik może zarazić się kunikulozą poprzez zjedzenie zanieczyszczonego pokarmu, wdychając zarodniki z powietrza, lub dziedzicząc chorobę po matce. Z uwagi na to dbałość o higienę otoczenia oraz obserwacja stanu zdrowia królika jest kluczowa w zapobieganiu zarażeniom. Warto mieć na uwadze, że spory pasożyta mogą przetrwać nawet do 6 tygodni w temperaturze ok. 22 stopni.
Sprawdź: Pomór królików – objawy, profilaktyka, rokowania
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór wysokiej jakości pokarmów i klatek dla królika
Encefalitozoonoza – profilaktyka choroby
Z uwagi na specyfikę choroby oraz jej powszechność, jej zapobieganie nie jest łatwe. Można jednak zminimalizować ryzyko zarażenia pasożytem oraz uaktywnienia choroby poprzez:
- dbałość o higienę w otoczeniu królika i regularne czyszczenie klatki i jej wyposażenia,
- odseparowanie pokarmu od podłoża w klatce (króliki często zarażają się poprzez zjedzenie pokarmu skażonego zainfekowanym moczem),
- systematyczne odrobaczanie pupili,
- regularne kontrole stanu zdrowia,
- izolowanie królików chorych od zdrowych, nawet w przypadku podejrzenia,
- dbałość o ogólny stan zdrowia, komfort i brak stresu u pupili.
Przeczytaj więcej: Myksomatoza (choroba królików) – objawy i leczenie
Encefalitozoonoza – objawy
Jak już wspomnieliśmy, choroba ta może występować bezobjawowo. Może jednak dawać również kliniczne objawy. Przybliżamy je poniżej, z podziałem na układ, który atakuje choroba.
Postać nerwowa:
- skręt szyi,
- napady drgawek,
- problemy z zachowaniem równowagi,
- niedowłady i porażenia tylnych łapek,
- zapalenia gałki ocznej.
Postać nerkowa:
- wielomocz,
- wzmożone pragnienie,
- postępujące wychudzenie,
- osłabienie organizmu.
Inne potencjalne objawy, których nie należy lekceważyć, to:
- zmiany skórne,
- brak apetytu,
- zmiany w zachowaniu,
- polidypsja,
- poliuria,
- biegunka,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- apatia,
- skulona postawa ciała,
- spadek aktywności,
- brak dbania o higienę.
Jeśli zauważyłeś u Twojego królika powyższe objawy, bezzwłocznie odizoluj go od innych pupili i zacznij przestrzegać rygorystycznych zasad higieny w kontakcie z pupilem oraz przy czyszczeniu klatki.
Przeczytaj też: Choroby uszu u królików
Encefalitozoonoza u królików – diagnoza i leczenie
Kunikoloza jest diagnozowana na podstawie badań takich, jak:
- określenie miana przeciwciał IgG i IgM,
- profil E. cuniculi, czyli powyższe badanie plus elektroforeza białek surowicy,
- badanie metodą PCR.
Z uwagi na bardzo szeroki zakres potencjalnych objawów, w razie podejrzenia choroby należy zgłosić się bezzwłocznie do weterynarza oraz wykonać zalecone przez niego badania. Szybka reakcja jest kluczowa – pierwsze dwa dni od pojawienia się objawów mogą zadecydować o rokowaniu.
Leczenie encefalitozoonozy może obejmować szeroki zakres działań – weterynarz podejmie decyzją o wdrożeniu odpowiednich leków na podstawie danego przypadku. Leczenie ma na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się pasożyta i tworzeniu się zarodników, redukcję stanu zapalnego i objawów, a także leczenie chorób współistniejących.
Wykazano dużą skuteczność leku o nazwie Fenbendazol w leczeniu choroby – lek ten jest stosowany również zapobiegawczo, w razie podejrzenia kontaktu z chorym zwierzakiem. Mogą być zalecone również leki takie, jak glikokortykosterydy, antybiotyki czy leki przeciwgrzybicze. Co więcej, może być konieczna specjalistyczna karma, dogrzewanie królika lub rehabilitacja – wszystko jest uzależnione od przypadku. Warto przy tym mieć na uwadze, że choroba pomimo remisji i leczenia może niespodziewanie nawracać, dlatego stosowane jest także „leczenie przypominające”. Pupil, który zapadnie na chorobę wymaga stałej opieki lekarza.
Warto przy tym mieć na uwadze, że choć niektóre króliki są nosicielami choroby przez całe życie i choroba się u nich nie uaktywnia, nie należy jej lekceważyć. Kunikuloza skutkuje objawami bardzo uciążliwymi dla królika i atakuje wiele układów organizmu. Nawet pomimo leczenia choroba może nawracać z nieprzewidywalną częstotliwością, może także skutkować śmiercią pupila. Z tego powodu należy zachować szczególną dbałość o higienę i zapobiegać chorobie.
Przygotowaliśmy podsumowanie w postaci infografiki – sprawdź!
