Gen merle u psów – kosztowne piękno

Rasy psów z genem merle kojarzy niemal każdy – wizerunek ślicznego owczarka z różnokolorowymi oczami i marmurkową sierścią w nieregularne łatki i ciapki nieodmiennie wzbudza zachwyt. Za tym urokliwym genem kryje się jednak obciążenie genetyczne, które może powodować rozmaite schorzenia i wady. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda gen merle u psów, u jakich ras występuje i z jakim ryzykiem zdrowotnym się wiąże.

Spis treści

• Czym jest gen merle u psów?
• U jakich ras psów występuje gen merle?
• Dlaczego psy z genem merle są tak popularne?
• Gen merle u psów a potencjalne problemy zdrowotne
• Gen merle a buldog francuski

Czym jest gen merle u psów?

Gen merle odpowiada za niecodzienne, wyjątkowo urokliwe umaszczenie u psów. Psy o umaszczeniu merle mają wyjątkowo charakterystyczną marmurkową sierść w nieregularne łaty i ciapki. Gen powoduje rozjaśnienie pigmentu sierści, od której wyraźnie odcinają się plamki w różnych odcieniach.

Szata psów w kolorze merle może występować w różnych barwach. Najczęściej spotykane są tak zwane blue merle, czyli niebieskie marmurki, ale występują także brązowe (red merle) oraz czarne. Każdy z psów z szatą merle będzie miał unikalny, niepowtarzalny wzór, gdyż rozproszenie pigmentu sierści jest losowe.

Gen ten jest genem plejotropowym, co oznacza, że warunkuje kilka cech wyglądu. Może się również wiązać z heterochromią, czyli różnokolorowymi oczami. Oczy u psa z genem merle mogą być błękitne, brązowe, różnokolorowe albo nawet z kolorowymi plamkami w tęczówce.

Genetyka ma ogromne znaczenie w przypadku kojarzenia psów z genem merle. Informacja o pigmentacji jest zapisana w obszarze locus w chromosomach. Gen merle może wystąpić pod dwoma postaciami – locus M z częściowo zredukowaną pigmentacją lub locus m, bez wpływu na pigmentację. Skrzyżowanie dwóch osobników z locus MM może skutkować rozjaśnieniem pigmentacji sierści do całkowicie białej, a także poważnymi wadami słuchu lub wzroku (albo oboma równocześnie) u jednej czwartej szczeniąt. Z tego powodu hodowcy powinny krzyżować osobniki z genem merle z psami nieposiadających tego genu. W takim przypadku połowa potomstwa odziedziczy marmurkową szatę, a druga połowa będzie przypominać wyglądem rodzica nieposiadającego tego genu.

U jakich ras psów występuje gen merle?

Gen merle występuje według FCI (Międzynarodowej Organizacji Kynologicznej) u ras takich, jak:

• owczarek australijski,
• owczarek szkocki,
• border collie,
• owczarek szetlandzki,
• owczarek francuski,
• mudi,
• owczarek pirenejski,
• dog niemiecki,
• jamnik,
• welsh corgi cardigan.

Przeczytaj też: Pies pasterski – poznaj najpopularniejsze rasy psów pasterskich

Dlaczego psy z genem merle są tak popularne?

Nie da się zaprzeczyć, że gen merle u psów daje wyjątkowo urokliwe efekty jeśli chodzi o wygląd czworonoga, od pięknej marmurkowej sierści po heterochromię, czyli różnokolorowe oczy. Rasy, u których występuje gen merle, zwłaszcza owczarki, są wręcz rozchwytywane i od dawna wzbudzają zachwyt właścicieli i miłośników psów. Urok błękitnookiego pieska merle jako towarzysza chwalił nawet Robert Plant w piosence znanego rockowego zespołu Led Zeppelin.

Warto mieć na względzie, że gen merle wiąże się z obciążeniem potencjalnymi problemami zdrowotnymi, co ma szczególne znaczenie w przypadku hodowli psów. Niestety ze względy na popularność marmurkowych psów wielu hodowców stosuje nieuczciwe, krzywdzące dla psów praktyki mające na celu uzyskanie pożądanego wyglądu u coraz to nowych osobników, także poprzez krzyżowanie z rasami, u których gen merle nie występuje. Skutkiem tego mogą być chorobliwe, słabe osobniki, które pomimo ślicznego wyglądu nie będą cieszyć się dobrym zdrowiem, czego konsekwencje poniosą nie tylko same psy, ale i przyszli właściciele.

Zobacz również: Psy z włosami – najbardziej popularne rasy w Polsce

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór wysokiej jakości karm dla psów średnich ras

Gen merle u psów a potencjalne problemy zdrowotne

Niestety gen merle wiąże się nie tylko z urokliwym wyglądem psa, lecz także z potencjalnymi poważnymi problemami zdrowotnymi. Zauważono, że gen ten niesie ze sobą zwiększone ryzyko wystąpienia rozmaitych schorzeń narządów słuchu oraz wzroku. Jak już wspomnieliśmy, w przypadku skrzyżowania dwóch osobników z genem pod postacią locus M, część szczeniąt urodzi się głucha, ślepa lub cierpiąca na obie wady.

Gen merle może nieść ze sobą problemy zdrowotne takie, jak:

• głuchota (jednostronna lub obustronna),
• zaćma,
• zmniejszenie gałki ocznej,
• wady nerwu wzrokowego,
• ubytki w strukturze oka.

Nie oznacza to jednocześnie, że każdy pies o ślicznym umaszczeniu merle będzie miał problemy zdrowotne. Adopcja szczeniaka od zaufanego hodowcy z dobrą reputacją oraz skontrolowanie stanu zdrowia pupila pomogą uniknąć potencjalnych problemów w przyszłości. Warto jednak być szczególnie ostrożnym w przypadku, w którym pies z tym genem miałby mieć potomstwo.

Istnieją metody zbadania posiadanego przez psa genu, które pomagają hodowcom ustalić, jakie osobniki można bezpiecznie ze sobą krzyżować. Niestety z uwagi na ogromną popularność psów o sierści merle, wielu pseudohodowców decyduje się na ryzykowne, nieuczciwe praktyki i dopuszcza się krzyżowania psów w sposób skutkujący wadami i problemami zdrowotnymi.

Sprawdź też: Jakie rasy psów są najbardziej posłuszne?

Gen merle a buldog francuski

Warto mieć na uwadze, że u buldożków francuskich gen merle nie występuje naturalnie. Ze względu na modę na psy z tym genem hodowcy krzyżują jednak buldogi francuskie z innymi rasami w ceku uzyskania zbliżonego efektu. Uzyskane w ten sposób mieszańce nie są rasowymi buldożkami francuskimi. Praktyki te prowadzą ponadto do dodatkowego obciążenia genetycznego. Zarówno buldogi francuskie, jak i psy z genem merle mają zapisane w genach wiele potencjalnych problemów zdrowotnych. Jak nietrudno się domyślić, ich krzyżówka może skutkować osobnikami, które będą cierpieć na wiele poważnych chorób.

Podobne praktyki są prowadzone w przypadku ras takich, jak chihuahua, cocker spaniel czy pitbull. Zwłaszcza w amerykańskich pseudohodowlach panuje teraz szczególna moda na próby uzyskania umaszczenia marmurkowego u psów ras, u których gen ten nie występuje.

Nie daj się zatem złapać na nieuczciwe praktyki pseudohodowców. Miej na względzie, że gen merle, choć piękny, wiąże się z potencjalnym obciążeniem zdrowia psa, co później może skutkować kosztownym leczeniem i złem samopoczuciem u pupila. Decydując się na adopcję szczeniaka weź pod uwagę wyłącznie zarejestrowane hodowle z dobrą reputacją, uznawane przez organizacje kynologiczne.

Przygotowaliśmy dla Ciebie infografikę z podsumowaniem informacji – sprawdź!