Jamnik – aktywny pies myśliwski?

Jamnik to niewielki psiak o krótkich łapkach, wydłużonym tułowiu oraz stosunkowo dużych uszach. Na chwilę obecną rasa pełni funkcję domowych czworonogów, jednak niegdyś wykorzystywano ją do polowań na różnego rodzaju zwierzynę, w tym borsuki.

Pomimo uroczego wyglądu i przyjaznego usposobienia, jamniki wymagają nie tylko odpowiednich dawek aktywności fizycznej, ale również zaangażowania w wychowanie oraz prawidłową socjalizację.

Poznaj najważniejsze cechy jamników, ich odmiany, a także potrzeby i preferencje.

Zobacz również: Najpopularniejsze rasy psów z całego świata

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 5-9 kg wzrost: 37-47 cm
maść	czarny, czarny podpalany, jasnobrązowy, rudy, biały
długość życia	od 12 do 16 lat
główne cechy	bystrem uparte, niezależne

Wygląd i wzorzec rasy

Wygląd i wzorzec rasy

Zgodnie z oficjalną klasyfikacją Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) jamniki zaliczane są do grupy IV – jamniki, a także sekcji 1. o jednakowej nazwie. Co ciekawe, w obrębie rasy wyróżnia się jej trzy odmiany, przy czym rozróżnienie odbywa się na podstawie wagi oraz obwodu klatki piersiowej czworonogów.

Jamniki standardowe ważą od 6,5 do 7 kg, choć wzorzec dopuszcza również osobniki o wadze nieprzekraczającej 9 kg. Obwód klatki piersiowej powinien być jednocześnie większy niż 35 cm. Odmiana miniaturowa osiąga wagę około 4 kg oraz obwód klatki piersiowej w granicach 30-35 cm. Jamnik króliczy, jako najmniejsza z odmian, waży około 3,5 kg, a obwód jego klatki piersiowej nie powinien przekraczać 30 cm. Wysokość w kłębie jest uzależniona od specyfiki konkretnej odmiany, jednak przeważnie mieści się ona w granicach od 17 do 25 cm.

Ponadto jamniki rozróżniane są także ze względu na rodzaj okrywy. Najczęściej spotyka się grupę krótkowłosą, choć popularność szorstkowłosych oraz długowłosych czworonogów zdaje się nieustannie wzrastać.

Niezależnie od swojej odmiany, jamniki cechują się niezwykle specyficzną budową ciała. Ich kończyny są krótkie, a tułów wydłużony i prosty. Rasa charakteryzuje się przy tym wyraźną muskulaturą.

Głowa jest osadzona na delikatnie wygiętej i mocnej szyi, wyróżniając się jednocześnie długimi, oklapniętymi uszami. Oczy przyjmują migdałowaty kształt oraz ciemną barwę, podobnie jak nos.

Jamniki mogą występować w rozmaitych odmianach kolorystycznych, w obrębie których dokonuje się podziału na umaszczenia:

• Jednolite – w tym chociażby beżowe lub brązowe;
• Dwukolorowe – przyjmujące barwy od czarnej, przez rdzawobrązową, aż po pręgowaną lub żółtą. W każdym z wymienionych przypadków psiak cechuje się również podpalaniem w jaśniejszym lub ciemniejszym odcieniu.

Szczeniaki i hodowla

Jamniki cieszą się stosunkowo dużą popularnością, przez co znalezienie hodowli tej rasy nie powinno stanowić problemu. Kluczowym okazuje się jednak dokładne sprawdzenie wybranego hodowcy, szczególnie pod kątem przynależności do Związku Kynologicznego w Polsce (ZKwP). Wówczas opiekunowie zyskują bowiem pewność, że zakupiony pupil będzie posiadał rodowód oraz udokumentowaną historię swoich przodków. Rasa niejednokrotnie zmaga się przy tym z różnego rodzaju chorobami i dolegliwościami, przez co zakup czworonoga z renomowanej hodowli odgrywa znaczącą rolę.

Ogłoszenia dotyczące zaskakująco tanich jamników lub czworonogów w typie rasy powinny wzbudzać pewne podejrzenia. Tego typu oferty bardzo często świadczą o pseudohodowli, co z kolei niesie za sobą ryzyko występowania poważnych schorzeń i wrodzonych wad. Jeśli więc kupno czworonoga z zaufanego miejsca okazuje się zbyt kosztowne, doskonałą alternatywę stanowi adopcja zwierzęcia ze schroniska lub organizacji niosących pomoc bezdomnym psiakom.

Ceny jamników

Podobnie jak w przypadku niemal wszystkich psów rasowych, za rodowodowego jamnika należy zapłacić od około 2500 nawet do 6000 zł. Ceny czworonogów ustalane są bowiem indywidualnie przez każdego hodowcę. Ponadto na kwotę, jaką należy zapłacić za pupila, wpływają również takie czynniki, jak chociażby renoma hodowli, osiągnięcia rodziców, a nawet wygląd lub odmiana czworonoga.

Historia rasy

Jednoznaczne określenie pochodzenia jamników okazuje się stosunkowo trudnym zadaniem, gdyż w tej kwestii spotykane są nieco odrębne teorie. Najbardziej prawdopodobna z nich mówi jednak o tym, że przodkiem rasy były psy zwane Dachsbracke, które występowały na obszarach niemieckich i były wykorzystywane do tropienia oraz polowania na zwierzynę.

Powszechnie przyjęło się uznawać, iż jamniki wykreowano na skutek kojarzenia z psami obciążonymi genetyczną wadą rozwojową chrząstek. Jej objawem jest bowiem krótka budowa kończyn, z jednoczesnym zachowaniem prawidłowego rozwoju tułowia. Specjaliści twierdzą więc, iż powstanie jamników odbyło się poprzez skrzyżowanie rasy gończej z Jury z pinczerem lub też poprzez wystąpienie mutacji genetycznej u rasy Dachsbracke.

Pierwszy wzorzec rasy ustalono w 1879 roku na zjeździe niemieckich kynologów. Niespełna rok później utworzono natomiast pierwszą księgę rodowodową jamników. W 1881 roku powstał Angielski Klub Jamnika, a w Niemczech miało to miejsce 7 lat później.  Wówczas popularność tych czworonogów zaczęła szybko wzrastać, jednak w Polsce pierwsi przedstawiciele rasy pojawili się dopiero w latach 70. XX wieku.

Jamnik – charakter i usposobienie – charakter i usposobienie

Pomimo niepozornej, a wręcz drobnej i rozczulającej budowy, jamniki cechują się zaskakującą odwagą, a także szybkością i sprawnością. Rasa jest również energiczna i wytrzymała, wykazując przy tym silny instynkt myśliwski. Psiak nie zawaha się więc przy pogoni za napotkaną wiewiórką, kotem lub ptakiem, dlatego też podczas spacerów warto zachowywać zwiększoną ostrożność i uwagę.

Jamniki cechują się także ciekawością względem otaczającego świata oraz przyjaznym i wesołym usposobieniem. Psiak z pewnością nawiąże z opiekunami silną więź, co z kolei może sprawiać, że pupil nie będzie szczęśliwy w samotności. Rasa przepada za byciem w centrum uwagi, tym samym aktywnie uczestnicząc w życiu całej rodziny, w tym również dzieci. Jest także tolerancyjna wobec innych zwierząt domowych, choć może wykazywać pewną dozę nieufności, szczególnie przy pierwszym kontakcie. Prawidłowa socjalizacja sprawia jednak, że jamnik dogada się zarówno z psami, jak i kotami. 

Wychowanie i tresura

Jamniki, oprócz inteligencji, cechują się również pewną dozą samodzielności, a nieraz także uporem. Cechy te wynikają głównie z faktu, iż dawniej pełniły one rolę indywidualnych myśliwych, od których wymagano samodzielności w działaniach. Dlatego też tresura jamnika może okazać się nieco problematyczna, wymagając przy tym znaczącego zaangażowania, cierpliwości oraz przyjaznego nastawienia. Rasa nie będzie chętna do współpracy w momencie, gdy opiekun stosuje metody awersyjne, przez co należy z nich zrezygnować. Warto zadbać natomiast o pozytywne wzmocnienia w postaci pochwał, pieszczot lub ulubionych przysmaków czworonoga.

Wychowanie pupila powinno przyjmować formę zabawy połączonej z nauką podstawowych komend i umiejętności. Kluczowym jest również wprowadzenie do codzienności elementów socjalizacji, w tym przyzwyczajania pupila do nowych bodźców oraz zapoznawania go z innymi zwierzętami.

Trening jamnika nieraz okazuje się czasochłonny. Systematyczność i zaangażowanie sprawiają jednak, że nawet najbardziej uparty przedstawiciel rasy będzie w stanie nabyć chociażby podstawowe umiejętności dotyczące posłuszeństwa. Kluczową rolę odgrywa jednak cierpliwość opiekunów.

Zabawki dla jamnika

Jamniki to radosne i aktywne psiaki, które chętnie poświęcają swój czas na rozmaite zabawy, szczególnie w towarzystwie opiekunów. Z tego względu zdecydowanie warto zaopatrzyć się w odpowiednio dopasowane zabawki, w tym chociażby piłki, gryzaki, czy też frisbee.

Co więcej, przydatnym może również okazać się zakup zabawek interaktywnych oraz akcesoriów typu Kong. Oprócz aktywizacji psa skutkują one także rozwijaniem jego inteligencji oraz umiejętności, jednocześnie zajmując uwagę pupila nawet na długi czas.

Pielęgnacja jamnika

Pielęgnacja jamników nie należy do skomplikowanych działań, jednak będzie ona uzależniona między innymi od specyfiki danej odmiany. Krótkowłose czworonogi mogą potrzebować regularnego wycierania łap oraz brzucha po spacerach, szczególnie przy okazji niekorzystnych warunków atmosferycznych. Sierść pupila warto oczyszczać przy użyciu delikatnie zwilżonego ręcznika lub ściereczki, co pozwoli na usunięcie kurzu oraz innych zanieczyszczeń. Częstotliwość kąpieli powinna być uzależniona od potrzeb psa. Warto je wykonywać w momencie, gdy sierść i skóra pupila są wyraźnie zabrudzone.

Nieco więcej zabiegów wymagają jamniki długowłose, których okrywa powinna być regularnie rozczesywana w celu zapobiegania kołtunom. Kąpiele należy dostosować do potrzeb pupila oraz stopnia zabrudzenia sierści i skóry.

Odmiana szorstkowłosa, podobnie jak krótkowłosa, wymaga okresowych kąpieli, ale nieraz również strzyżenia. Sierść warto przy tym delikatnie wyczesywać, co zapobiega jej filcowaniu.

Bez względu na specyfikę sierści, każdy jamnik wymaga regularnego i dokładnego usuwania kamienia nazębnego i kontrolowania stanu jamy ustnej. Ponadto warto również monitorować długość pazurków pupila. Zwiększoną uwagę należy zwracać na uszy zwierzęcia, które są narażone na rozmaite infekcje oraz stany zapalne.

Ze względu na niewielką budowę rasy, jamniki bardzo często „łapią” kleszcze. Dlatego też na porządku dziennym warto sprawdzać skórę pupila w poszukiwaniu niechcianych lokatorów.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek nieprawidłowości w wyglądzie lub zachowaniu jamnika, koniecznym jest skonsultowanie stanu czworonoga ze specjalistą w dziedzinie weterynarii.

Zobacz: Kleszcze – wszystko, co trzeba wiedzieć

Dieta i żywienie

Odpowiednio dopasowana i zbilansowana dieta stanowi podstawę do prawidłowego rozwoju oraz funkcjonowania na każdym z życiowych etapów. Jamniki nieraz określane są jednak mianem łakomych, przez co ich żywienie powinno być dobrane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami i wymaganiami psiaka. Nadmierna ilość kalorii w diecie może bowiem skutkować szybkim przybieraniem na wadze, a w konsekwencji nawet otyłością. W związku ze specyficzną anatomią rasy, całkowicie niewskazanym jest dopuszczanie, aby jamnik cierpiał z powodu nadwagi. Wówczas jego stawy stają się bowiem nadmiernie obciążone, co może skutkować bolesnymi dolegliwościami.

Najczęściej stosowaną formą żywienia jamników jest podawanie pupilowi wysokiej jakości karmy w suchej lub mokrej wersji. Warto przy tym dokładnie określić porcje pokarmu, jakie powinien spożywać pies w ciągu doby. Nieraz koniecznym okazuje się także ograniczenie ilości wysokokalorycznych przysmaków.

Drugą możliwością okazuje się samodzielne przygotowywanie posiłków czworonoga zgodnie z zasadami diety BARF. Wówczas niezbędnym jest jednak zapoznanie się z najważniejszymi potrzebami żywieniowymi pupila, a także potrzeby zasięgnięcie profesjonalnej porady u lekarza weterynarii lub psiego dietetyka.

Sprawdź: BARF – surowa dieta dla psa i kota

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór wysokiej jakości karm dla jamników

Zdrowie i długość życia

Jamniki nieraz określane są mianem długowiecznych psiaków, których średnia długość życia mieści się w granicach od 12 do nawet 16 lat. Niestety, rasa może wykazywać predyspozycje do poszczególnych schorzeń i dolegliwości takich, w tym chociażby:

• Nadwaga i otyłość,
• Problemy ze stawami,
• Cukrzyca,
• Choroby serca,
• Nowotwory,
• Dyskopatia,
• Choroby neurologiczne,
• Zwyrodnienia kręgosłupa.

Specyficzna budowa ciała jamnika sprawia, że rasa bardzo często doświadcza problemów z grzbietem oraz kończynami. Dlatego też zaleca się, aby psiak nie chodził po schodach ani nie skakał z wysokości. Ponadto jamniki nie są również odporne na niskie temperatury, przez co zimą należy zakładać pupilowi odpowiednio dopasowane ubranko.

W związku z podatnością na różnorodne choroby, opiekunowie jamnika powinni zadbać o regularne wizyty kontrolne u lekarza weterynarii. Wówczas koniecznym jest wykonywanie podstawowych badań oraz dokładne sprawdzanie stanu zdrowia czworonoga. Szybkie wykrycie i zdiagnozowanie poszczególnych dolegliwości przyczynia się bowiem do skuteczniejszego ich leczenia.

U kogo sprawdzi się rasa?

Jamnik będzie odpowiednim psem zarówno dla początkujących, jak i nieco bardziej doświadczonych opiekunów. Kluczową rolę odgrywa jednak pewnego rodzaju konsekwencja i stanowczość w działaniach, gdyż rasa niejednokrotnie wykazuje silną osobowość, tym samym stawiając na swoim. Nie oznacza to jednak konieczności stosowania metod awersyjnych, a wręcz przeciwnie. Istotnym jest, aby właściciele jamnika zdawali sobie sprawę z jego specyficznych potrzeb dotyczących żywienia, zdrowia i pielęgnacji, a także aktywności fizycznej. Ponadto rasa nie przepada również za samotnością, przez co niewskazanym jest pozostawianie czworonoga bez opieki na zbyt długi czas.

Jamnik a dzieci

Jamniki doskonale odnajdują się w towarzystwie dzieci, choć preferują nieco starsze z nich. Indywidualizm rasy sprawia bowiem, że psiak nieraz potrzebuje chwili dla siebie, tym samym przesiadując we własnej przestrzeni. Młodsze pociechy mogą jednak nie zdawać sobie sprawy z natury jamnika, tym samym nadwyrężając jego cierpliwość. Jeśli jednak dziecko nie traktuje czworonoga jak pluszowej maskotki, tym samym rozumiejąc jego potrzeby, psiak z radością podejmie się wspólnych zabaw i aktywności.

Jamnik a inne zwierzęta domowe

Ze względu na przeszłość rasy, która obejmowała polowania na różnego rodzaju zwierzynę, jamniki w towarzystwie całkowicie obcych zwierząt mogą cechować się nieufnością, a nieraz także chęcią pogoni. Odpowiednia socjalizacja sprawia jednak, że pupil w pełni akceptuje czworonożnych domowników, tym samym ceniąc sobie wspólnie spędzany czas. Kluczowym okazuje się jednak wczesne zapoznawanie jamnika z rozmaitymi bodźcami, które powinno mieć miejsce już od okresu szczenięcego.

Ciekawostki o jamnikach

W hodowlach rasy niejednokrotnie zdarza się, że w miocie pojawiają się psiaki o różnej wielkości. Po upływie określonego czasu dokonywana jest więc klasyfikacja czworonogów pod względem obwodu klatki piersiowej, a także przypisywanie ich do poszczególnych odmian (np. standardowej, miniaturowej lub króliczej).

Zabawnym faktem dotyczącym jamników może okazać się to, iż popularne hot-dogi dawniej nazywane były „Dachshund sausage”, co można przetłumaczyć jako jamnikowa kiełbaska lub parówka. Nazwa dla powszechnie znanego fastfoodu wynikała wówczas z wyjątkowej budowy rasy. Z czasem skrócono ją jednak do znanego obecnie hot-doga.

Jamnik o imieniu Waldi był pierwszą na świecie maskotką igrzysk olimpijskich, które miały miejsce w 1972 roku w Monachium. Co więcej, trasa ówczesnego maratonu przyjęła kształt jamnika.

Opiekunowie rasy niejednokrotnie zaznaczają, iż jamniki zupełnie nie zdają sobie sprawy ze swoich drobnych rozmiarów, a nawet jeśli, to wykazują one niezwykły temperament, a także zaskakującą odwagę. Dlatego też określa się je mianem całkowicie nieustraszonych i walecznych, co w połączeniu z drobną budową może przynosić nieco śmieszny efekt.

Popularne imiona

Imiona dla psa	Imiona dla suczki
Charlie, Max, Tucker, Ollie, Winston, Hulk, Gus, Henry, Peanut, Bruno, Teddy, Finn.	Lola, Coco, Daisy, Luna, Rosie, Lily, Ruby, Stella, Dixie, Lady, Willow, Nala, Zola, Gigi.

Najczęściej zadawane pytania