Każdy z życiowych etapów szczeniąt jest nieco inny. Psiaki stale się rozwijają, tym samym poznając świat oraz kształtując swoje charaktery. I choć okres szczenięcy może mijać w zaskakującym tempie, tak każdy opiekun czworonogów powinien dołożyć wszelkich starań, aby psiakom niczego nie brakowało. Dlatego też zdecydowanie warto zapoznać się ze specyfiką funkcjonowania psów na poszczególnych etapach życia, a także ich potrzebach, wymaganiach oraz preferencjach.
Zobacz: Kalendarz życia szczenięcia – przebudzenie zmysłów
Spis treści
Etap socjalizacji – od 4. do 12. tygodnia życia szczeniaka
Ten etap następuje zaraz po okresie przejściowym oraz momencie przebudzenia zmysłów, tym samym mieszcząc się w przedziale czasowym od 4. do 12. tygodnia życia psiaków. Na opiekunach będzie on jednak wymuszał znacznie więcej zaangażowania, gdyż psiaki stają się o wiele bardziej ruchliwe, a także wymagające.
Rozwój szczeniąt
Powszechnie przyjęło się uznawać, iż w trakcie etapu socjalizacji szczenięta mają już niemal całkowicie rozwinięte zmysły. Oznacza to więc, że widzą świat o wiele bardziej wyraźnie, ich węch znacząco się wyczula, a słuch ulega wyostrzeniu. Dzięki temu zwiększa się również ich ciekawość względem otaczającego świata, co, w połączeniu z umiejętnością zachowywania większej kontroli nad swoim ciałem, wiąże się między innymi z rozmaitymi wędrówkami i szaleństwami w postaci zabaw.
Specjaliści zakładają, że do około 10. tygodnia życia szczenięta mają już rozwinięte wszystkie zęby mleczne, co pozwala im na spożywanie stałych pokarmów.
Zobacz również: Szczeniak w domu – co warto wiedzieć?
Żywienie czworonogów
Głównym elementem diety szczeniąt na poprzednich etapach rozwojowych było mleko matki. Oprócz wartości odżywczych dostarczało ono bowiem również niezbędnych przeciwciał, których zadaniem była ochrona psiaków i wzmacnianie ich odporności. Od około 4. tygodnia życia możliwe jest jednak stopniowe wprowadzanie do diety pełnowartościowych pokarmów. Początkowo powinny one przyjmować mokrą postać, jednak możliwym jest również uprzednie rozmaczanie suchej karmy tak, aby czworonogi były w stanie swobodnie ją przełykać.
Zaleca się, aby w 8. tygodniu życia szczenięta były już w pełni odstawione od mleka matki. Kluczowym okazuje się jednak zakup odpowiednio dopasowanej, a zarazem jakościowej karmy dedykowanej najmłodszym czworonogom. Pokarmy przeznaczone dla dorosłych psów mogą bowiem cechować się całkowicie odmiennym składem, a co za tym idzie – nie zapewniać młodym psiakom wszystkich niezbędnych składników odżywczych, które wspierają ich rozwój i prawidłowe funkcjonowanie.
Posiłki dla szczeniąt powinny zostać podzielone na kilka mniejszych porcji. Warto, aby wynosiły one co najmniej 4. Ponadto zaleca się również, aby karmę serwować o stałych porach dnia.
Etap socjalizacji – zachowanie i wychowanie
Zasadniczo rzecz biorąc, etap socjalizacji nieraz dzieli się na dwa odrębne okresy. Pierwszy z nich obejmuje przedział 4-8. tydzień życia, kiedy to czworonogi uczą się podstawowych psich zachowań od swojej matki, a także obchodzenia się ze swoim rodzeństwem. W tym czasie rolą człowieka jest zapewnienie szczeniakom bezpiecznej przestrzeni do wspólnych zabaw oraz wszelkich szaleństw. Warto jednak zaznaczyć, że psiaki nie powinny być wówczas oddzielane od matki i rodzeństwa na dłuższe okresy czasu. Tego typu działania mogą bowiem przyczynić się nawet do wykształcenia takich reakcji, jak lęk separacyjny. Wskazanym jest natomiast spędzanie czasu ze szczeniętami, głaskanie ich, a także oswajanie z towarzystwem człowieka poprzez wspólne zabawy i spędzanie czasu. Czworonogi nie powinny jednak kojarzyć ludzi ze strachem, dlatego też nie należy stosować wobec nich przemocy fizycznej i psychicznej oraz surowych kar.
Drugim okresem etapu socjalizacji jest czas pomiędzy 8. a 12. tygodniem życia szczeniaka. Wówczas psiaki powinny być już w pełni odsadzone, a dzięki możliwości przebywania z matką i rodzeństwem posiadają one również podstawowe umiejętności w zakresie kontaktów z innymi czworonogami. W tym okresie szczenięta udają się do swoich nowych rodzin i domów. Tego typu zmiany nieraz wywołują u czworonogów strach, dlatego też świeżo upieczeni właściciele powinni dołożyć wszelkich starań, aby zagwarantować swojemu podopiecznemu odpowiednie wsparcie. Pierwsze dni w nowym domu powinny być przeznaczone na swobodne i stopniowe wzajemne zapoznawanie się. Wówczas warto ograniczyć nadmiar bodźców, które dla wielu psiaków okazują się stresujące. Niewskazanym jest więc zmienianie rutyny psiaka, wdrażanie nowych pokarmów lub godzin karmienia, czy też zapraszanie gości. Istotnym jest przy tym fakt, iż nie każdy pupil będzie odczuwał strach. Niektóre z nich wykazują bowiem o wiele większe zdolności adaptacyjne niż inne, przez co zmiana otoczenia przychodzi im z większą łatwością.
Szczepienia, odrobaczanie i zdrowie
Etap socjalizacji to niezwykle intensywny czas, który wymaga od opiekunów znacznie więcej zaangażowania, w tym również w aspekcie zdrowotnym szczeniąt. Bardzo istotnym elementem okazuje się kontrola zgryzu czworonogów, która powinna odbywać się podczas wizyt u lekarza weterynarii.
Co więcej, w tym okresie konieczne jest również podanie kolejnych preparatów odrobaczających. Pierwsze odrobaczanie przypada na etap przejściowy i powinno zostać wykonane pomiędzy 2. a 3. tygodniem życia. Następne z nich przypadają na czas między :
- 4. a 5. tygodniem – spektrum działania leku obejmuje głównie nicienie, w tym również glisty.
- 6. a 7. tygodniem – podobnie jak poprzednie preparaty, lek powinien niwelować nicienie.
- 8. a 9. tygodniem – w tym okresie koniecznym okazuje się podanie środków, których spektrum działania obejmuje nie tylko nicienie, ale również takie pasożyty, jak chociażby włosogłówka i tasiemiec. Ze względu na fakt, iż są to nieco bardziej złożone leki, przyjmują one głównie postać tabletek, co odróżnia je od syropów oraz past serwowanych przy okazji poprzednich zabiegów odrobaczania.
Pierwsze szczepienia szczeniaków
Ponadto na etapie socjalizacji koniecznym okazuje się także wykonanie pierwszych szczepień. Moment ich przeprowadzenia jest jednak uzależniony od stanu zdrowia czworonoga, a także zaleceń lekarza weterynarii. Szczepienia nie mogą bowiem zostać przeprowadzone w momencie, gdy psiaki zmagają się z rozmaitymi infekcjami lub dolegliwościami. Co więcej, niewskazanym jest również ich wykonywanie wówczas, gdy istnieje ryzyko zakażenia pasożytniczego. Dlatego też terminy szczepień wyznaczane są najczęściej po upływie co najmniej tygodnia po zabiegu odrobaczania.
Zaleca się, aby między 6. a 7. tygodniem życia szczenięta zostały zaszczepione na nosówkę i parwowirozę (psi tyfus). Następnie, pomiędzy 9. a 10. tygodniem, powinno zostać przeprowadzone szczepienie w kierunku kaszlu kenelowego, choroby Rubartha (zapalenie zakaźne wątroby), a także herpeswirozy.
Niezwykle istotnym okazuje się przy tym fakt, iż szczepienia powinny zostać dopasowane indywidualnie pod każdego czworonoga. Co więcej, przeważnie składają się one z kilku dawek, które są oddzielone konkretnymi etapami czasu. Szczegóły podawania konkretnych preparatów należy więc konsultować ze specjalistą w dziedzinie weterynarii.
Zobacz również: Odrobaczanie psa – najważniejsze informacje
Etap socjalizacji – wskazówki dla opiekunów
Opieka nad szczeniakami w okresie socjalizacji może stanowić nie lada wyzwanie. Psiaki są wówczas ruchliwe i ciekawskie, tym samym podejmując się rozmaitych aktywności, a nieraz również „demolki”. Na tym etapie rozwojowym psiaki kształtują swój indywidualny charakter, a bieżące doświadczenia bardzo często oddziałują na ich dalsze funkcjonowanie. Zadaniem opiekunów jest więc przede wszystkim dbanie o to, aby psiaki czuły się bezpieczne, kochane i szanowane. Całkowicie niewskazanym jest wówczas stosowanie surowych kar, a także przemocy w jakimkolwiek aspekcie. Nie zaleca się również, aby szczeniaki były przymusowo oddzielane od swojej matki i rodzeństwa, zanim przyjdzie na to odpowiednia pora.
Najczęstsze problemy
Wśród problemów, z którymi zmagają się opiekunowie szczeniąt na etapie socjalizacji, wyróżnia się między innymi takie aspekty, jak nauka czystości. W wielu przypadkach jest to bowiem niezwykle czasochłonne zajęcie, które wymaga zwiększonej uwagi, a także dużych pokładów cierpliwości i zaangażowania. I choć z wiekiem psiaki załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne o wiele bardziej systematycznie, tym samym ucząc się zachowywania własnej czystości, tak początki tego procesu bywają trudne.
Co więcej, na tym etapie szczeniaki wykazują ogromne zamiłowanie do rozrabiania. Będą więc podgryzać nie tylko własne rodzeństwo, ale i ręce ludzi, meble oraz wszelkie dostępne akcesoria.
W momencie, gdy psiaki zostaną oddzielone od matki i rodzeństwa zbyt wcześnie, w późniejszym okresie mogą one cierpieć z powodu lęku separacyjnego. Aspekt ten odgrywa więc niezwykle istotną rolę w opiece nad szczeniętami, gdyż wywiera bezpośredni wpływ na ich dalsze funkcjonowanie. Zdecydowanie nie należy więc bagatelizować roli, jaką odgrywa socjalizacja młodych czworonogów.
Zobacz: Szczeniak w domu – co warto wiedzieć?
Etap socjalizacji – podsumowanie
| Okres trwania | Od 8. do 12. tygodnia życia |
| Rozwój | Zmysły szczeniąt są niemal całkowicie rozwinięte. Psiaki są w stanie kontrolować ruchy swojego ciała i posiadają wszystkie zęby mleczne. |
| Żywienie | Wraz z początkiem etapu możliwe staje się wdrażanie pełnowartościowych pokarmów. Około 8. tygodnia życia psiak powinien być już w pełni odstawiony od mleka matki. |
| Zachowanie i wychowanie | Szczeniaki powinny być utrzymywać stały kontakt z matką i rodzeństwem, dzięki którym uczą się podstawowych psich zachowań. Ponadto wskazanym jest również systematyczny kontakt z człowiekiem. Nie należy przedwcześnie oddzielać szczeniąt od matki i rodzeństwa, gdyż może to skutkować poważnymi problemami behawioralnymi. |
| Zdrowie | Konieczne jest bieżące kontrolowanie stanu zdrowia i stopnia rozwoju szczeniąt, w tym również ich zgryzu. Ponadto niezbędne okazują się kolejne zabiegi odrobaczające, a także pierwsze szczepienia. Program odrobaczania i szczepień powinien być szczegółowo konsultowany ze specjalistą w dziedzinie weterynarii. |
Zobacz: Szczeniaki w domu – jak opiekować się nowonarodzonymi szczeniakami?
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór akcesoriów dla szczeniąt
Rozwój szczeniaka miesiąc po miesiącu
Przedstawiamy serię artykułów poświęconych poszczególnym etapom życia szczeniaka, od narodzin po osiągnięcie dorosłości. Poniższe artykuły omawiają poszczególne etap rozwoju, a także przybliżają potrzeby szczeniąt na danym etapie oraz najczęstsze problemy, jakie może napotkać ich opiekun.
Dowiedz się więcej na temat rozwoju szczeniąt.
| Wiek | Etap rozwoju |
| od narodzin do 2. tygodnia życia | |
| od 2. do 4. tygodnia życia szczeniaka | |
| od 3. do 4. tygodnia życia szczeniaka | |
| od 4. do 12. tygodnia życia szczeniaka | |
| między 3. a 4. miesiącem życia szczeniaka | |
| między 6. a 18. miesiącem życia szczeniaka | |
| między 18. a 24. miesiącem życia | |
| powyżej 24. miesiąca życia psa |