Mięsak poiniekcyjny u kota, zwany również poszczepiennym albo FISS (feline injection site sarcoma), to najpoważniejsze powikłanie, jakie może pojawić się u kota po szczepieniu. Są to złośliwe nowotwory, które pojawiają się na wskutek wykonania zastrzyku na delikatnej skórze kota. Czy jednak u każdego kota mogą się one pojawić? Jak się rozpoznaje i leczy FISS? Dowiedz się więcej.
Spis treści
Mięsak poiniekcyjny (poszczepienny) u kota – czym jest?
FISS czy też mięsak poiniekcyjny u kota to złośliwy nowotwór wywodzący się z tkanki łącznej, który może powstać jako powikłanie po wykonaniu zastrzyku. Jest to nowotwór charakteryzowany jako bardzo inwazyjny, a także miejscowo agresywny. Najczęściej mają postać włókniakomięsaków, jednak mogą wystąpić również pod postacią kostniakomięsaków, chrzęstniakomięsaków czy mięśniaków prążkowanokomórkowych. Cechują się dość szybkim wzrostem guza i częstością powodowania przerzutów, którą szacuje się na aż 30%. Mają też znaczną skłonność do nawrotów po usunięciu chirurgicznym – nawet do 50% przypadków.
Dane co do częstości ich występowania nie są zgodne – niektóre dane sugerują jeden przypadek na dziesięć tysięcy szczepionych kotów, natomiast inne – nawet jeden na tysiąc. Odpowiadają one za około 13% nowotworów skóry i tkanki podskórnej u kotów. Mogą pojawić się w miejscu wszczepienia mikrochipu lub też w rezultacie stanu zapalnego spowodowanego nierozpuszczalnymi szwami chirurgicznymi.
Warto mieć na uwadze, że mogą pojawić się od 3-4 miesięcy po zastrzyku do nawet 3-4 lat, dlatego należy zawsze uważnie kontrolować stan zdrowia kota i reagować w razie pojawienia się jakichkolwiek nieprawidłowości.
Zobacz: Nowotwór u psa i kota – czym jest i jak go leczyć?
Mięsak poiniekcyjny u kota – predyspozycje i czynniki ryzyka
Jednoznaczne stwierdzenie, dlaczego u niektórych kotów rozwija się mięsak poiniekcyjny, a u innych nie, jest wyjątkowo trudne. Nie odnotowano jednoznacznych związków pomiędzy nosicielstwem wirusów takich, jak FeLV czy FIV a zachorowaniem. Co więcej, choć wiadomo, że mięsaki te występują u niektórych kotów po szczepionce na wściekliznę czy FeLV, zauważono też, że mogą się one pojawić po podaniu innego rodzaju szczepionek, a także po podskórnym zaaplikowaniu leków sterydowych czy też antybiotyków. Możliwe hipotezy dotyczyły także nośników szczepionki oraz temperatury podanego leku. Uważa się przy tym, że uwarunkowania genetyczne są istotnym czynnikiem.
Podsumowując, wyróżnia się potencjalne czynniki ryzyka takie, jak:
- adiuwant szczepionkowy,
- zakażenie wirusem FeLV,
- podawanie zastrzyków cały czas w to samo miejsce,
- wszczepienie chipa,
- niektóre leki podawane podskórnie.
Mięsaki poiniekcyjne najczęściej pojawiają się u kotów, u których stanowią około 13% wszystkich zdiagnozowanych nowotworów skóry oraz tkanki podskórnej. Choć podobne przypadki mogą pojawiać się u psów i wykazuję one podobieństwo do FISS u kotów, są w porównaniu rzadsze u psów. Zwykle są one powiązane z miejscem wszczepienia mikrochipu.
Sprawdź: Zwierzęcy internista dla psa i kota – specjalista od wszystkiego
Gdzie może pojawić się mięsak poiniekcyjny u kota?
Mięsak poiniekcyjny może się pojawić u kota w miejscach, w których w przeszłości podano szczepionkę lub podskórny lek obciążony czynnikiem ryzyka spowodowania FISS. Warto przy tym mieć na uwadze, że szczepienie kota cały czas w to samo miejsce stanowi czynnik ryzyka, dlatego jeśli pupil miał podawaną szczepionkę więcej niż raz w to samo miejsce, może ono być szczególnie narażone na wystąpienie tego typu mięsaka.
Mięsak poiniekcyjny może osiągnąć wielkość od 2 do nawet 15 cm. Jest to zwykle pojedynczy guz, twardy i nieprzesuwalny. Zwykle pojawia się na kilka tygodniu po zastrzyku i zaczyna szybko rosnąć, jednak może rozwinąć się także po dłuższym czasie.
Przeczytaj: FIV u kota – objawy, diagnostyka i opieka
Jakie objawy u kota może powodować mięsak poiniekcyjny?
FISS czy też mięsak poiniekcyjny u kota może dawać pewne objawy, jednak może również przebiegać zupełnie bezobjawowo, dlatego należy regularnie sprawdzać stan zdrowia kota oraz obserwować wszelkie zmiany skórne.
Występowanie objawów jest uzależnione między innymi od umiejscowienia mięsaka. Zmiana może drażnić kota albo mu przeszkadzać, dlatego może zacząć ją natrętnie lizać. Mogą także pojawić się miejscowe wyłysienia w okolicy mięsaka. Należy też zwrócić uwagę na ogólne samopoczucie kota. Kot z mięsakiem poiniekcyjnym może stać się rozdrażniony i osłabiony, mieć problemy z apetytem oraz wypróżnianiem się, a także z poruszaniem się.
Sprawdź też: Panleukopenia kotów – groźna choroba wirusowa
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór karm dla kotów w rekonwalescencji
Mięsak poiniekcyjny u kota – leczenie
Do zdiagnozowania potrzebne jest przeprowadzenie bardzo szczegółowych badań, takich jak biopsja cienkoigłowa czy też badanie histopatologiczne zmiany, która została usunięta chirurgicznie. Następnie przeprowadzane są badania obrazowe, takie jak USG, RTG, tomografia czy też rezonans magnetyczny. Mają one na celu wykrycie ewentualnych przerzutów. Na podstawie wyników badań oraz umiejscowienia guza weterynarz zaleci odpowiedni przebieg leczenia.
Możliwe metody leczenia to:
- zabieg chirurgiczny z szerokim marginesem – usunięcie zmiany, w tym również poprzez amputację kończyny jeśli FISS pojawił się na ogonie lub na kończynie,
- radioterapia połączona z zabiegiem,
- chemioterapia,
- immunoterapia z użyciem ONCEPT IL -2.
Warto mieć przy tym na uwadze, że mięsaki poiniekcyjne mają skłonność do częstych nawrotów. Ze względu na to oraz możliwe przerzuty kota należy poddawać radioterapii i chemioterapii nawet po radykalnej operacji, by zwiększyć jego szanse.
Niestety rokowania w przypadku mięsaka poiniekcyjnego u kotów nie są dobre. Średni czas przeżycia kota bez przerzutów i ponownego pojawienia się guza, przy jednoczesnym stosowaniu radioterapii i chemioterapii, może wynieść około 3 lata. Natomiast w przypadku nieoperacyjnych guzów lub też w przypadku przerzutów wynosi on około 4-5 miesięcy.
Przygotowaliśmy dla Ciebie infografikę z podsumowaniem – sprawdź!
