Pies nierasowy, czyli „mieszaniec” lub „kundel”

Szacuje się, że kundelki, zwane nieraz „mieszańcami”, „psami nierasowymi” lub „wielorasowymi”, stanowią aż trzy czwarte światowej populacji psów. I choć z wielu powodów czworonogi te często traktowane są jako gorsze od psów z rodowodami, przez co niejednokrotnie nie otrzymują one prawidłowej opieki, a nawet ich potoczna nazwa przyjmuje pejoratywną postać, w rzeczywistości kundelki stanowią niejako superrasę, która zachwyca zarówno poszczególnymi cechami charakteru lub wyglądu, jak i zdolnościami lub chociażby odpornością na choroby.

Czy więc podział na „lepsze” lub „gorsze” rasy jest w jakikolwiek sposób uzasadniony? Co czyni kundelki tak wyjątkowymi? Jakie zalety posiadają te psiaki? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.

Sprawdź również: Wyjątkowe rasy psów z każdego zakątka świata

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: każda waga i rozmiar wzrost: różne wielkości
maść	wszystkie maści
długość życia	trudna do oszacowania; kundle bywają długowieczne
główne cechy	inteligentne, odporne, czujne

Mieszaniec a kundel – rozróżnienie

Choć kundelki nazywane są szeregiem różnych określeń, nie każde z nich jest adekwatne. Pomiędzy mieszańcem a kundlem istnieje bowiem rozróżnienie, które okazuje się stosunkowo istotne. Mieszaniec, czy też wielorasowiec, jest psem, który przyszedł na świat w wyniku skrzyżowania dwóch psów rasowych, ale odrębnych ras. Dalsze hodowanie mieszańców może przyczynić się do powstania nowej rasy. Przykładem tego jest chociażby cavapoo, maltipoo, goldendoodle, czy też labradoodle, choć na chwilę obecną żadna z tych ras nie jest oficjalnie uznana. Kundelek jest natomiast potomkiem czworonogów o nieokreślonym lub całkowicie nieznanym pochodzeniu, a jego narodziny bardzo często są wynikiem przypadku i przeważnie nie bywają zamierzone. Takie psiaki można również nazywać nierasowymi.

Aby dokładnie zobrazować omawiane zagadnienie, warto odnieść się do angielskiego nazewnictwa, które prezentuje się następująco:

• Purebred – to czworonogi czystej krwi, czyli takie, które są potomkami rodowodowych rodziców tej samej rasy;
• Inter-bred – czyli psy międzyrasowe – potomstwo psów tego samego typu (np. charty), ale innych ras (np. afgański i perski);
• Cross-bred – to mieszańce, czyli potomkowie dwóch psów innych ras oraz innego typu (np. cavapoo);
• Half-bred – to psy półkrwi, które przychodzą na świat w wyniku skrzyżowania psa rasowego, czy też rodowodowego, z nierasowym;
• Mongrel – czyli psy nierasowe będące potomkami nierasowych rodziców.

Wygląd kundelka, czyli mnogość cech

Ze względu na fakt, iż psy nierasowe, potocznie określane mianem kundli, stanowią mieszankę wielu rozmaitych cech, jednoznaczne wskazanie ich wyglądu staje się całkowicie niemożliwe, ale to właśnie w tym tkwi cała magia. Zasadniczo rzecz biorąc, każdy kundelek jest inny – czworonogi te różnią się pomiędzy sobą rozmiarami, wagą, budową, a także odcieniem i strukturą sierści. W jednym miocie możemy więc obserwować kilka całkowicie odmiennych psiaków, przy czym każdy z nich jest absolutnie wyjątkowy. Dzięki temu właściciele psów nierasowych mają niemal całkowitą pewność, że na całym świecie nie znajdzie się drugi taki sam pies.

Charakter psów nierasowych

Podobnie jak w przypadku wyglądu, u kundelków całkowicie niemożliwe jest sporządzenie zestawu cech charakteru, którym wykazują się wszystkie czworonogi nierasowe. Mogą one więc być niezwykle przyjacielskie lub cechować się nieco bardziej zindywidualizowanym charakterem; mogą też wykazywać silny instynkt terytorialny lub preferować wylegiwanie się na miękkich poduszkach bez żadnych zmartwień. Jedno jest jednak pewne – kundle to niebywale unikatowe stworzenia, które wykazują ogromne zdolności adaptacyjne do zmiennych, a przy tym często niełatwych warunków.

Ze względu na ogromną liczebność psów nierasowych, które bardzo często traktowane są jako „gorsze”, „brudne” i „szkodliwe”, wiele z nich musi zmagać się z bezdomnością, a także okrucieństwem ludzi, przez co niemal każdy dzień jest dla nich walką o przetrwanie i pożywienie. Co więcej, to właśnie kundelki w znaczącej większości zamieszkują schroniska, czy też kojce w rozmaitych organizacjach niosących pomoc niechcianym czworonogom. Z tego względu psiaki te zasadniczo musiały rozwinąć swoje zdolności tak, aby umożliwiły im funkcjonowanie w stale zmieniającym się środowisku.

Na chwilę obecną możemy korzystać z wielu badań naukowych, które skupiły się na analizie zachowań kundelków na całym świecie. Zdecydowanie warto więc powołać się na niektóre z nich, w tym chociażby te zaprezentowane przez Andrieja Pojarkowa z Instytutu Ekologii i Ewolucji im. Siewiercowa. Pojarkow obserwował bezdomne kundelki bytujące w Moskwie, a następnie opisywał oraz interpretował ich sposoby radzenia sobie z wyzwaniami dnia codziennego. Badacz zwrócił szczególną uwagę na takie cechy kundli, jak wysoka inteligencja oraz zdolność do szybkiej nauki nowych umiejętności, w zależności od sytuacji, w której psiaki obecnie się znajdowały. Doskonałym przykładem jest fakt, iż wiele nierasowych czworonogów, które podlegały obserwacjom Pojarkowa, nauczyło się przemieszczać metrem. Psy były w stanie wsiąść do wagonu, a następnie, przy użyciu węchu i słuchu, określić stację, na której chcą wysiąść.

Na podstawie dostępnych badań i publikacji możliwe jest więc określenie kilku cech, którymi charakteryzuje się znacząca liczba psów nierasowych.

Cechy typowego kundelka

• Wysoka inteligencja – w wielu rejonach świata (w tym również na obszarze Polski) kundelki są psami bezpańskimi, które na porządku dziennym muszą zmagać się z rozmaitymi trudnościami. Z tego względu cechują się one dużą inteligencją, która objawia się chociażby poprzez zdolności do manipulowania ludzkimi emocjami w celu zdobycia pożywienia lub schronienia.
• Wyostrzone zmysły – kundelki bardzo często są skazane same na siebie, przez co stały się one niezwykle wyczulone zarówno na bodźce zapachowe, jak i dźwiękowe.
• Odporność – niestety, wiele psów nierasowych nie może liczyć na wysokojakościowe pokarmy, opiekę weterynaryjną, czy chociażby schronienie przed chłodem, deszczem oraz śniegiem. To właśnie dlatego bardzo często przeżywają wyłącznie najzdrowsze osobniki, które następnie są w stanie przekazywać swoją odporność kolejnym pokoleniom. Podobnie wygląda to również w przypadku kilku innych cech, w tym także związanych z budową ciała – do przetrwania kundelki wymagają bowiem między innymi wydłużonych pysków oraz mocnych szczęk i zębów, które to ułatwiają im wydobywanie pokarmów, a następnie ich rozdrabnianie.

Trening i wychowanie psa nierasowego

Podobnie jak każda inna rasa, kundelki wymagają odpowiednio dopasowanego treningu, który ułatwi bieżące funkcjonowanie zarówno samym czworonogom, jak i wszystkim domownikom. Podstawą w tej kategorii jest nauka posłuszeństwa, a także trening czystości. Ponadto pupil powinien zostać zapoznany z zasadami panującymi w domu, choć w tym celu absolutnie niewskazanym jest wykorzystywanie jakichkolwiek metod awersyjnych w postaci krzyku, karania, a przede wszystkim przemocy w fizycznym lub psychicznym aspekcie. O wiele lepszym, a zarazem skuteczniejszym rozwiązaniem, są pozytywne wzmocnienia, wśród których wyróżnia się pochwały, pieszczoty, a także nagrody (np. w postaci smakołyków).

Co więcej, kundelki potrzebują również prawidłowej socjalizacji, która obejmuje zapoznawanie z innymi zwierzętami, ludźmi, a także rozmaitymi sytuacjami i bodźcami. Dzięki temu psiaki staną się bardziej pewne siebie, a przy tym także mniej strachliwe.

Sprawdź: Socjalizacja psa – kluczowe znaczenie, korzyści i kroki do skutecznego wdrożenia

Skąd wywodzą się kundelki? Pochodzenie i historia

W artykule „Kundel brzmi dumnie; O pochodzeniu, umiejętnościach i inteligencji psów nierasowych”prof. dr hab. Wiesław Bogdanowicz z Instytutu Zoologii PAN stwierdza, że wszystkie współcześnie spotykane kundelki pochodzą z Azji. Prof. Bogdanowicz zaznacza również, że kundle nie powinny być nazywane mieszańcami, gdyż „mają one odrębną pulę genetyczną”. Co więcej, badacz podkreśla, że czworonogi te zasługują na miano „superrasy”, ponieważ na przestrzeni wieków kundle były zmuszone do radzenia sobie w wyjątkowo trudnych warunkach, które przyczyniły się do uwydatnienia u nich wielu niezbędnych cech umożliwiających przetrwanie. Ponadto prof. Bogdanowicz twierdzi, że wiele rodowodowych psów najzwyczajniej nie poradziłoby sobie w warunkach, w których na porządku dziennym przebywają psy nierasowe.

Sprawdź: Adopcja psa – wszystko, co powinieneś wiedzieć przed podjęciem decyzji

Jak prawidłowo zaopiekować się kundelkiem?

Zasadniczo rzecz biorąc, opieka nad kundelkiem niczym nie różni się od opieki nad każdym innym psem. Czworonogi te, podobnie jak wszystkie inne, wymagają odpowiednich ilości uwagi ze strony opiekunów, aktywności fizycznej, zbilansowanej diety, a także poszczególnych zabiegów pielęgnacyjnych i regularnych wizyt kontrolnych u lekarza weterynarii.

Dieta i żywienie psa nierasowego

Odpowiednio dopasowana, a zarazem zbilansowana dieta, stanowi nieodłączny element troski o dobrostan zwierzęcia. Przy wyborze karmy dla kundelka należy jednak uwzględnić jego indywidualne cechy, takie jak wiek, wagę, bieżący stan zdrowia, a także stopień aktywności fizycznej.

Czworonogi te mogą być żywione za pomocą jakościowej karmy komercyjnej w suchej lub mokrej wersji. Należy jednak dopasować ją indywidualnie do każdego psiaka, aby wybrany pokarm zaspokajał jego najważniejsze potrzeby i dostarczał mu niezbędnych składników odżywczych.

Alternatywnym rozwiązaniem jest samodzielne przygotowywanie posiłków dla domowego pupila z zachowaniem zasad diety BARF. Wówczas koniecznym jest jednak wygospodarowanie czasu na sporządzenie jadłospisu, a nieraz także zasięgnięcie porady u specjalisty w dziedzinie weterynarii lub psiej dietetyki. Dieta BARF często wymaga bowiem suplementacji poszczególnych komponentów, jednak wdrażanie ich na własną rękę może przynosić niepożądane skutki zdrowotne.

Sprawdź: BARF – surowa dieta dla psa i kota

Pielęgnacja kundelka

Pielęgnacja psa nierasowego w dużej mierze uzależniona jest od długości, a także struktury jego sierści. Krótko- i szorstkowłose psiaki zasadniczo wymagają regularnego, choć niezbyt intensywnego wyczesywania okrywy, którego częstotliwość należy zwiększyć w okresach linienia. Długowłose czworonogi mogą natomiast potrzebować nieco częstszych zabiegów pielęgnacyjnych, które skutecznie zapobiegają powstawaniu kołtunów, czy też filcowaniu się okrywy. Podobnie wygląda to w kwestii kąpieli, które w przypadku kundelków okazują się niezwykle indywidualną sprawą. Opiekunowie powinni więc wyposażyć się w szczotkę lub grzebień, a także jakościowy szampon o delikatnym i naturalnym składzie. Przy wyborze należy wówczas kierować się typem okrywy pupila, a w razie konieczności z pewnością warto zasięgnąć porady weterynarza lub doświadczonego groomera.

Na bieżąco należy kontrolować stan uszu, jamy ustnej oraz pazurów psiaka, co umożliwi szybkie spostrzeżenie jakichkolwiek nieprawidłowości, a następnie skonsultowanie ich z lekarzem weterynarii. Ponadto nie należy rezygnować również z regularnych wizyt kontrolnych, które powinny mieć miejsce co najmniej raz w roku. Koniecznym jest także dbanie o regularne szczepienia czworonoga, odrobaczanie, czy też zabezpieczanie go przed pasożytami zewnętrznymi w postaci pcheł i kleszczy.

Zobacz: Odrobaczanie psa – najważniejsze informacje

Zabawki dla psa nierasowego

Każdy pies, niezależnie od swojej rasy (czy też jej braku), zasługuje na radość i zabawę. Co więcej, znacząca większość czworonogów wręcz przepada za rozmaitymi aktywnościami na świeżym powietrzu, szczególnie w towarzystwie ukochanych opiekunów. Dlatego też zdecydowanie warto zaopatrzyć się w dopasowane zabawki, które umilą wspólnie spędzany czas. Wśród nich należy wyróżnić między innymi wszelkiego rodzaju gryzaki, frisbee, piłeczki, pluszaki oraz zabawki sznurkowe. 

Polecanym rozwiązaniem okazują się również zabawki interaktywne oraz Kongi, które to z powodzeniem zachęcają psy do zabawy połączonej z rozwijaniem umiejętności poznawczych, a także zajmują uwagę czworonogów nawet na stosunkowo długi czas.

Dlaczego warto wybrać kundelka?

Niestety, zarówno w Polsce, jak i wielu innych zakątkach świata, kundle bardzo często traktowane są jako „gorszy sort” czworonogów. Na chwilę obecną obserwuje się bowiem ogromną popularność rodowodowych psów wywodzących się z renomowanych hodowli, które widzi się na niemal każdym kroku. Z tego względu w schroniskach, fundacjach i organizacjach niosących pomoc zwierzętom przebywa wręcz zastraszająca ilość psów nierasowych, które nie miały szansy na znalezienie ciepłych i bezpiecznych domów. Pomocnym nie jest przy tym całkowicie niekontrolowany rozród tych czworonogów, który ma miejsce w szczególności na obszarach wiejskich. To właśnie tam bardzo często pełnią one również role psów stróżujących, które całe swoje życia spędzają na uwięzi w ciasnych i niedostosowanych budach.

Należy więc dobitnie podkreślić, że kundelki nie były, nie są i nigdy nie będą „gorszymi” psami, niż wszystkie rasowe osobniki. Co więcej, niejednokrotnie okazują się one znacznie inteligentniejsze, a przy tym zdrowsze i odporniejsze od niejednego czworonoga z rodowodem. Kluczowym jest również zrozumienie, że każdy psiak, niezależnie od swojego pochodzenia oraz historii, zasługuje na kochający dom. Dlatego też niezmiennie zachęcamy do adopcji tych niezwykłych i unikalnych stworzeń, które niezaprzeczalnie będą źródłem ogromu radości, a także całkowicie bezwarunkowego uwielbienia.

U kogo sprawdzi się pies nierasowy?

Ze względu na fakt, iż w obrębie kundelków wyróżnia się najrozmaitsze czworonogi, które różnią się między sobą zarówno pod względem wyglądu i rozmiaru, jak i charakteru, czworonogi te odnajdą się w każdym domu lub nawet mieszkaniu. Osoby zainteresowane adopcją psa nierasowego zyskują bowiem możliwość wyboru pupila o pożądanej wielkości, czy też wykazującego dane cechy charakteru, takie jak chociażby mała szczekliwość.

Niestety, znacząca większość kundelków nie odnajduje się wśród osób, które zmagają się z alergiami. Czworonogi te przeważnie cechuje dwuwarstwowa okrywa mogąca przyczyniać się zarówno do wywołania, jak i nawrotów poszczególnych reakcji alergicznych. W pozostałych przypadkach są to jednak wręcz idealne stworzenia, które kryją w sobie ogromne pokłady miłości.

Imiona dla kundelka

Imiona dla psa	Imiona dla suczki
Jimmy, Jax, Denver, Barley, Mowgli, Bruno, Baxter, Max, Rex, Frodo, Milo, Rufus, Toby, Lucky, Teddy, Rocky, Simba, Conan, Kenobi.	Lola, Cara, Poppy, Daisy, Birma, Izzy, Penny, Chloe, Coco, Molly, Fifi, Bella, Lady, Tequila, Nala, Alaska, Tesla, Skylar, Tonka, Arizona.

Najczęściej zadawane pytania