Szynszyla – najważniejsze informacje o gatunku

Szynszyle zaliczane są do jednych z najpopularniejszych domowych gryzoni. Nie ma w tym jednak nic dziwnego, ponieważ są to stworzenia o niezwykłym wyglądzie, a także wysokiej inteligencji oraz przyjaznym usposobieniu. Połączenie tych cech sprawia, że szynszyla doskonale wpasowuje się w rolę pupila, tym samym stając się przyjacielem całej rodziny.

Nie należy jednak zapominać o tym, że gryzonie z tego gatunku również wykazują pewne potrzeby i wymagania. Opiekunowie szynszyl z pewnością będą więc musieli poświęcić im odpowiednią ilość czasu, a także uwagi i zainteresowania.

Przed podjęciem decyzji o zakupie lub przygarnięciu szynszyl zdecydowanie warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi gatunku, które zawarte są w poniższym artykule.

Zobacz również: Jakie zwierzęta domowe wybrać do małego mieszkania?

Podstawowe informacje

rozmiar	masa: 370-490 g wzrost: 22-38 cm
maść	stalowoszare, jasnoszare, białe, czarne, jasnobrązowe
długość życia	od 8 do 10 lat
główne cechy	radosne, psotne, niezależne

Wygląd i odmiany szynszyli

Szynszyla to gryzoń z rodziny szynszylowatych, który wyróżnia się okrągłą budową ciała, długim, zakręconym ogonem oraz wyjątkowo pięknym, długim i gęstym futerkiem, które jest bardzo miękkie w dotyku. Szynszyle mają długie, sterczące uszy i drobne łapki.

Powszechnie przyjęło się uznawać, że szynszyle nie dzielą się na specyficzne rasy, a ich rozróżnienie jest dokonywane na podstawie odmian barwnych, które powstają w wyniku różnorodnych krzyżówek.

W środowisku naturalnym szynszyle występują wyłącznie w kolorze szaroniebieskim, określanym mianem standard. W hodowlach wyróżniane są natomiast przeróżne odmiany kolorystyczne szynszyl, jak chociażby beżowe, czarne, mahoniowe, fioletowe, czy też szafirowe.

Niezależnie od barwy, szynszyle charakteryzują się niezwykle miękkim, a zarazem gęstym futerkiem, długim ogonem, a także charakterystycznymi uszami oraz dużymi oczami.  

Szynszyla mała

Chinchilla lanigera, szerzej znana pod nazwą szynszyla mała, jest uznawana za przodka domowych przedstawicieli gatunku szynszyli, które spotykane są obecnie. Jej piękne i niezwykle cenne futro przez wiele lat okazywało się najbardziej pożądanym towarem wśród kłusowników. To właśnie dlatego na dzień dzisiejszy szynszyla mała jest zaliczana do gatunków krytycznie zagrożonych na wolności.

Występującego w naturze drugiego gatunku – chinchilla chinchilla, czyli szynszyli krótkoogonowej – nie udało się udomowić.

Szynszyla biała

Szynszyla biała, zwana również odmianą Wilsona, stanowi pierwszą na świecie barwną mutację w obrębie tego gatunku. Gryzonie z czystej linii szynszyl cechują się całkowicie białym futerkiem, a także delikatnie popielatymi uszkami oraz czarnymi oczami. Nie należy więc mylić szynszyli białej z osobnikami albinotycznymi.

Co ciekawe, szynszyla Wilsona występuje również w dwóch innych wariantach, które powstały na skutek krzyżowania odmiany białej oraz standardowej. Ze względu na charakterystyczne umaszczenie, osobniki z takiej krzyżówki nazywane są srebrzystymi oraz mozaikowatymi. Pierwsze z nich cechują się niezwykłą, srebrzystą warstwą futerka, natomiast drugie wyróżniają kolorowe plamki rozmieszczone na całej powierzchni tułowia.

Szynszyla – hodowla

Hodowla szynszyl w domowych warunkach nie należy do najprostszych. Są to zwierzątka bardzo wymagające – potrzebują odpowiednio dużej klatki, przestrzeni do biegania, a najlepiej woliery. Należy również dbać o to, by zapewnić im odpowiednią temperaturę pomieszczenia, jako że pochodzą one z ciepłego klimatu. Co więcej, choć szynszyle na wolności żyją kilka lat, miej na uwadze, że w domowych warunkach mogą dożyć nawet 15 lat lub więcej. To odpowiedzialność na długi czas.

Ponadto szynszyle to bardzo towarzyskie stworzenia, więc powinno się je adoptować parami. Samotna szynszyla będzie się gorzej czuła, a jej oswojenie i adaptacja do nowego miejsca potrwa dłużej.

Cena szynszyli

W przypadku szynszyl cena jest uzależniona od płci osobnika. Szynszyla-samiczka zwykle będzie kosztować ok. 150 zł, natomiast samiec – ok. 100 zł. Szynszylę można nabyć od hodowcy lub w sklepie zoologicznym. Istotne jest, by uzyskać dokładne informacje na temat tego, w jakich warunkach przebywał zwierzak i czym był dotychczas karmiony.

Historia gatunku

Szynszyle wywodzą się z Ameryki Południowej, gdzie zamieszkiwały tereny dzisiejszych czterech państw – Argentyny, Boliwii, Chile i Peru. Pierwsze wzmianki na temat szynszyl pojawiły się w czasach kolonizacji Ameryki Południowej. Hiszpański jezuita José de Acosta wspomniał o nich w 1590 roku dziele „Historia Natural y Moral de las Indias”. Zostały natomiast po raz pierwszy opisane przez jezuickiego badacza Juana Ignacio Molinę w 1782 roku.

Indianie wykorzystywali te gryzonie o pięknych futrach do wytwarzania odzieży wierzchniej i posłań, a ich mięso było spożywane. Jednak już w dawnych czasach zdarzało się, że oswajano je jako zwierzątka domowe. Wkrótce mięciutkie futerko szynszyl przykuło uwagę także w Europie – każdy zapragnął modnego futra, choć początkowo było one zarezerwowane dla rodzin królewskich, a ważni urzędnicy i majętni obywatele mogli dopiero w późniejszym czasie uzyskać takie futra. Łowiectwo doprowadziło do niemal całkowitego wybicia dziko żyjących szynszyl – gatunek jest uznawany za krytycznie zagrożony na wolności.

Ostatecznie wprowadzono rygorystyczny zakaz polowania na dziko żyjące szynszyle, a hodowcy żyjący w krajach ich występowania mają obowiązek zgłaszać zaginięcie, chorobę czy śmierć każdej szynszyli.

W dzisiejszych czasach stanowią one popularne zwierzątka domowe, choć w Polsce nie są one jeszcze bardzo powszechne.

Naturalne środowisko szynszyl

Naturalne środowisko szynszyl to półpustynne tereny And, gdzie występuje dość uboga roślinność. Występowały na terenach 3000-4000 m n.p.m, gdzie narażone były na duże wahania temperatur. Panuje tam pustynny klimat – suche powietrze, niska wilgotność i nieliczne opady deszczu. Nocny tryb życia i zdolność chowania się w trudno dostępnych norach chronił je przed drapieżnikami. W naturze żywiły się korzeniami i kwiatami niektórych kaktusów, a także nasionami rozmaitych roślin. Źródłem wody była dla nich rosa. Obecnie coraz mniej szynszyl występuje na wolności.

Szynszyla – charakter i usposobienie

Szynszyle mają nad wyraz towarzyski, radosny i psotny charakter. Najlepiej czują się w towarzystwie innych szynszyl, więc powinno adoptować się je dwójkami. Czas najchętniej spędzają na radosnych gonitwach, a także płataniu sobie nawzajem psikusów. Wielu właścicieli opiekujących się więcej niż jedną szynszylą zauważyło, że mają one skłonność do figli i poczucie humoru.

Jednocześnie szynszyle nie lubią nadmiaru fizycznego kontaktu z człowiekiem. Nie jest to przytulanka – szynszyla najchętniej podejdzie do człowieka na własnych warunkach i da się pogłaskać lub potrzymać. Należy ponadto pamiętać, że są to zwierzątka płoche, które nie lubią hałasu i nagłych ruchów. Nie są dobrym wyborem dla rodzin z małymi lub głośnymi pociechami, a także dla rodzin, które opiekują się zwierzakiem o silnym instynkcie łowczym.

Jak oswoić szynszylę?

Szynszyle zaliczane są do niezwykle kontaktowych stworzeń. Należy jednak zaznaczyć, że najlepiej czują się one w towarzystwie drugiego przedstawiciela gatunku szynszyl. Wówczas możliwe jest obserwowanie przeróżnych zabaw czy też gonitw lub wzajemnego zaczepiania się. Samotność może natomiast skutkować wycofaniem, a także obniżonym samopoczuciem, przez co zdecydowanie warto jej uniknąć.

Gryzonie z tego gatunku są wyjątkowo płochliwe, dlatego też proces oswajania szynszyl powinien odbywać się stopniowo. Pośpiech jest więc zdecydowanie niewskazany, przez co warto uzbroić się w cierpliwość.

W momencie, gdy szynszyla znajduje się już w nowym domu – dajmy jej czas na zaaklimatyzowanie się. Zwierzę musi bowiem nabrać pewności względem całkowicie odmiennych warunków, nowych zapachów i dźwięków, a także ludzi. Pierwsze dni powinny więc polegać na delikatnym zapoznawaniu się, obserwacji oraz zaspokajaniu potrzeb szynszyl. Warto jednocześnie unikać wszelkich gwałtownych ruchów, brania pupila na ręce, czy też natarczywego głaskania. Z biegiem czasu zwierzę stanie się nieco pewniejsze, a jego zaufanie do człowieka zacznie wzrastać. Zdecydowanie łatwiejszym zadaniem okazuje się jednak oswojenie szynszyli, która ma swojego towarzysza.

Jaka klatka dla szynszyli?

W naturalnym środowisku szynszyle zamieszkują górzyste tereny, tym samym wykazując dużą sprawność fizyczną.

Klatka dla szynszyli powinna więc być możliwie największa, gdyż zwierzęta te najzwyczajniej potrzebują zaspokoić swoje potrzeby dotyczące codziennej dawki ruchu. Należy jednak zaznaczyć, że przy zakupie klatki kluczową rolę odgrywa jej wysokość. Koniecznym okazuje się także dodatkowe wyposażenie w postaci różnorodnych drabinek, pięter, hamaków, czy też grubszych gałązek, po których szynszyla będzie mogła się poruszać.

Przyjmuje się, iż minimalne wymiary klatki przy jednym osobniku wynoszą 70 × 40 × 100 cm, przy czym ostatnia liczba stanowi wysokość. W momencie, gdy w domu znajduje się większa ilość szynszyl, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem okazuje się woliera. I choć produkty tego typu często są droższe niż standardowa klatka, a także zajmują o wiele więcej miejsca, zwierzęta będą wówczas odczuwały ogromny komfort. Klatkę należy również wyposażyć w wanienkę, w której szynszyla będzie się mogła kąpać, odpowiednie podłoże, a także niezbędne akcesoria takie, jak miski na pokarm i poidełko.

Zobacz też: Co warto kupić dla szynszyli?

Pielęgnacja szynszyli

Pamiętaj, że pod żadnym pozorem nie wolno kąpać szynszyl – zwierzątka te doskonale dbają o higienę we własnym zakresie. Należy im zapewnić odpowiedni pojemnik z pyłem wulkanicznym lub piaskiem przeznaczonym dla szynszyli, w których będą się kąpać. Robią to w bardzo pocieszny sposób – wskakując do wanienki i błyskawicznie okręcając się dookoła. W razie ostateczności można zaopatrzyć się w suchy szampon dla szynszyl, jednak higienę najlepiej pozostawić zwierzątku, zapewniając mu niezbędny piasek.

Nie ma potrzeby przycinania pazurków szynszyli – zajmie się ona nimi sama przygryzając je gdy będą za długie. Uszy (z zewnątrz) i łapki w razie potrzeby można przemyć delikatnie zwilżonym wacikiem. W razie zabrudzeń wewnątrz ucha należy zwrócić się z tym do weterynarza i nie próbować czyścić ucha samodzielnie.

Mocz szynszyl nie ma ostrego zapachu, a bobki są bezwonne i zbite – można je pozbierać bez ubrudzenia rąk.

Szynszyla – dieta i żywienie

Szynszyle są stworzeniami roślinożernymi, przez co absolutną podstawę ich diety stanowi siano. Należy jednocześnie zaznaczyć, że niezwykle specyficzna budowa układu pokarmowego, a także bezustannie rosnące zęby, wymuszają na zwierzęciu bardzo częste spożywanie pokarmów. Pupil powinien mieć więc zapewniony stały dostęp do sianka. Zaledwie kilka godzin bez posiłku może bowiem doprowadzić do owrzodzenia. Istotnym elementem codziennego żywienia szynszyl okazują się także przeróżne zioła oraz inne rośliny.

Doskonałym rozwiązaniem będzie stosowanie kompletnych karm przeznaczonych specjalnie dla szynszyli.

Do całkowicie bezpiecznych dla szynszyl pokarmów zalicza się:

• Lucernę,
• Pokrzywę,
• Mniszek lekarski,
• Ostropest,
• Bławatek,
• Nagietek,
• Babkę lancetowatą,
• Malwę,
• Liście brzozy, maliny oraz czarnej porzeczki.

Uzupełnienie diety stanowi natomiast wysokiej jakości granulat, który nie zawiera ziaren zbóż i jest dopasowany do potrzeb gatunku.  

Sklep Zoologiczny KrakVet.pl

Szeroki wybór wysokiej jakości karm i akcesoriów dla szynszyli

Zdrowie i długość życia

W naturalnym środowisku szynszyle są w stanie przeżyć około 6 lat. Domowe warunki sprawiają jednak, że osobniki z tego gatunku żyją średnio około 15, a nawet 20 lat. Należy więc pamiętać, że są to stworzenia długowieczne, które będą wymagały prawidłowej opieki przez bardzo długi czas. Decyzja o posiadaniu szynszyl powinna więc zostać solidnie przemyślana, gdyż zwierzęta staną się obowiązkiem nowego opiekuna na wiele lat.

Długość życia szynszyli jest uzależniona od wielu różnorodnych czynników. Zdecydowanie warto więc zwracać uwagę na aspekty takie, jak pochodzenie zwierzęcia, czy też ogólny stan jego zdrowia oraz prawidłowe żywienie. Co więcej, szynszyle zaliczane są do zwierzątek stadnych, przez co bardzo źle znoszą samotność. Brak towarzystwa innego osobnika z gatunku, czy też niewystarczające zainteresowanie ze strony opiekunów, mogą więc przyczynić się do znacznego pogorszenia stanu psychicznego pupila.

Niezwykle istotnym jest również fakt, że szynszyle wykazują zdolności do efektywnego ukrywania wszelkich dolegliwości, chorób, dyskomfortu lub bólu. To właśnie dlatego profilaktyka oraz regularne badania odgrywają tak ważną rolę. Komplet badań diagnostycznych powinien więc być wykonywany przynajmniej raz w roku. Bieżącej kontroli wymaga natomiast uzębienie zwierzęcia.

Choroby najczęściej występujące u szynszyl wynikają z niewłaściwej diety lub warunków życia. Najczęstsze dolegliwości to choroby przewodu pokarmowego – biegunki, wzdęcia i zaparcia. W przypadku złych warunków dolega im też często nieżytowe zapalenie nosa. Występuje u nich także cukrzyca objawiająca się obustronną zaćmą.

U kogo sprawdzi się szynszyla?

Szynszyla to doskonałe zwierzątko domowe dla cierpliwego, odpowiedzialnego opiekuna, który mocno się przywiązuje do gryzoni. Jest długowieczna – będzie Ci towarzyszyć przez 8 do 10 lat. Jednocześnie jest to stworzonko ceniące sobie spokój i niezależność. Nie lubi gwałtownych ruchów i hałasów, a także natarczywego głaskania i brania na ręce. Jeśli jesteś przygotowany na stopniowe oswajalnie pupila i spędzanie z nim czasu na jego warunkach, będzie to idealne zwierzątko dla Ciebie. Nie sprawdzi się jednak w domu, w którym mieszkają małe dzieci i wyjątkowo psotne zwierzaki, zwłaszcza te o wrodzonym instynkcie łowczym, gdyż szynszyla jest z natury płocha.

Warto mieć na uwadze, że zwierzątka te najlepiej czują się w towarzystwie drugiego osobnika tego gatunku. Decydując się na adopcję szynszyli, warto postawić na dwa osobniki, jednak jeśli jedna szynszyla z pary odejdzie, może to mieć tragiczny wpływ na zdrowie drugiej i adopcja kolejnego zwierzątka może się okazać konieczna, aby szynszyla nie pozostała sama. Wtedy należy odpowiednio oswoić ze sobą oba osobniki i nadzorować pierwsze kontakty szynszyl.

Szynszyle potrzebują przestrzeni i odpowiednio dużej klatki, przy czym najlepiej czują się poza nią, spędzając czas na bieganiu, skokach i harcach. Upewnij się, że będziesz w stanie zapewnić pupilowi odpowiednio dużo przestrzeni.

Są też bardzo podatne na zmiany temperatur. Należy kontrolować temperaturę powietrza w pomieszczeniu, w którym żyją.

Ciekawostki na temat szynszyl

Czy wiesz już wszystko na temat szynszyl? Przedstawiamy ciekawostki, które z pewnością wzbudzą Twoje zainteresowanie i zaskoczą niejednego zwierzoluba.

• Jedna z teorii co do nazewnictwa gatunku sugeruje, że nazwa szynszyl pochodzi od plemienia Chincha z Chile. Może również pochodzić ze zbitki słów w języku keczua która oznacza silne, ciche i małe zwierzę.
• Z jednej cebulki u szynszyl wyrasta nawet do 80 włosów – stąd ich gęste, delikatne futro. Dla porównania u człowieka z jednej cebulki wyrastają 2-3 włosy. Futro szynszyl jest najdelikatniejsze ze wszystkich zwierzątek lądowych.
• Ich zęby rosną przez całe życie, dlatego należy regularnie sprawdzać ich stan, gdyż zwierzątko powinno je ścierać.
• Mogą one skoczyć nawet na 6m wysokości – uważaj nawet na wysokie półki!
• Stada szynszyl na wolności liczą nawet do kilkudziesięciu osobników. Z tego też względu towarzystkość leży w ich naturze – najlepiej hodować parkę albo kilka osobników.
• Uszy szynszyl są czulsze od naszych, ale słyszą one te same tony i dźwięki, co ludzie.
• Są one długowieczne jak na gryzonie – długość życia szynszyl na wolności liczy do 10 lat, jednak w warunkach domowych żyją nawet 20 lat. Rekord należy do osobnika, który dożył 29 lat.
• Kąpią się one w pyle wulkanicznym. Dzięki temu zachowują czystość i miękkość futerka.
• Na ten moment jedynym naturalnym środowiskiem występowania szynszyl jest rezerwat Reserva Nacional Las Chinchillas w Chile. Są one gatunkiem zagrożonym.
• Samice są przeważnie większe od samców.

Popularne imiona dla szynszyli

Imiona dla samca	Imiona dla samiczki
Fifi, Tajfun, Figiel, Daktyl, Chip, Dale, Aleks, Kleks, Julek, Szyszek, Gucio, Toffi.	Figa, Psotka, Mika, Dosia, Frotka, Vega, Kita, Lula, Coco, Daisy, Burza, Szyszka.

Najczęściej zadawane pytania

Przygotowaliśmy dla Ciebie infografikę z podsumowaniem informacji – sprawdź!

Data publikacji: 06.07.2022