Kontrolowanie rozrodu domowych czworonogów to jeden z najważniejszych aspektów opieki nad zwierzętami. Dzięki temu możliwe jest bowiem znaczące ograniczenie bezdomności wśród kotów, a także psów. Każdy właściciel ma przy tym możliwość wyboru spośród trzech głównych opcji, do których zalicza się kastrację, sterylizację oraz stosowanie antykoncepcji hormonalnej w postaci tabletek lub zastrzyków.
Jak skutecznie zapobiegać ciąży u kotów? Który ze sposobów sprawdza się najlepiej? Jakie zalety i ryzyko niosą tabletki antykoncepcyjne? Jakie są zalety oraz wady poszczególnych rozwiązań? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.
Zobacz również: Kastracja kota – dlaczego jest tak ważna?
Spis treści
Sterylizacja czy kastracja?
Powszechnie przyjęte stwierdzenie mówiące o tym, że sterylizacja odbywa się wyłącznie w kontekście samiczek, a kastracja ma miejsce w przypadku samców, jest jednym z największych mitów dotyczących domowych czworonogów. W rzeczywistości zarówno kastracja, jak i sterylizacja, mogą być przeprowadzane u kotów i kotek, gdyż są to całkowicie odrębne zabiegi, które niosą za sobą odmienne skutki.
Sterylizacja polega na podwiązaniu jajowodów lub nasieniowodów zwierzęcia, w zależności od jego płci. Dzięki temu zapłodnienie staje się niemal całkowicie niemożliwe, choć wszelkie zachowania związane z rozrodem nie zanikają. Wynika to z faktu, iż organizm zwierzęcia wciąż wytwarza hormony odpowiedzialne za takie zjawiska, jak chociażby ruja, oznaczanie terenu, usilne poszukiwanie potencjalnego partnera, czy też odruchy krycia. Co więcej, sterylizacja nie redukuje przy tym ryzyka występowania różnego rodzaju chorób układu rozrodczego, w tym ropomacicza oraz nowotworów.
Kastracja stanowi natomiast zabieg chirurgicznego usunięcia jąder lub jajników i macicy. Takie działanie, oprócz całkowitej bezpłodności, skutkuje również zahamowaniem wydzielania hormonów płciowych (testosteron, estrogen i progesteron) oraz zanikiem wszelkich zachowań związanych z reprodukcją. Ponadto kastracja eliminuje ryzyko wystąpienia chorób narządów płciowych, tym samym wpływając na jakość życia zwierzęcia, a nieraz również jego długość.
Czy warto wysterylizować kotkę?
Sterylizacja jest skutecznym sposobem na pozbawienie czworonoga zdolności do rozrodu. W przeciwieństwie do kastracji, nie gwarantuje ona jednak ochrony przed bolesnymi chorobami, czy też uciążliwymi zachowaniami rozrodczymi. W związku z tym, patrząc przez pryzmat korzyści idących za przeprowadzeniem zabiegu, o wiele lepszym rozwiązaniem może okazać się kastracja. Ostateczną decyzję powinien jednak podjąć wykwalifikowany lekarz weterynarii, który oceni stan zwierzęcia, a także dopasuje odpowiednią procedurę.
Jakie są zagrożenia kastracji kotki?
Zabieg kastracji niesie za sobą szereg rozmaitych korzyści, tym samym wpływając nawet na długość życia czworonoga. Obserwowane są jednak również pewne zagrożenia, związane chociażby z koniecznością poddania zwierzęcia znieczuleniu ogólnemu. Dlatego też kastracji nie należy poddawać kotów cierpiących z powodu schorzeń kardiologicznych lub ogólnoustrojowych.
Po przeprowadzonym zabiegu zwierzę może wykazywać także predyspozycje do nadwagi oraz otyłości. Warto przy tym zaznaczyć, że nie jest to bezpośredni skutek kastracji. Stanowi ona jednak jeden z czynników sprzyjających powstawaniu tkanki tłuszczowej, co w połączeniu z niewystarczającą ilością aktywności fizycznej lub niedopasowaną dietą może skutkować znaczącym przybieraniem na wadze.
Wykastrowane czworonogi niejednokrotnie zmagają się również ze zwiększonym ryzykiem występowania chorób dróg moczowych. Dzieje się tak głównie ze względu na fakt, iż po zabiegu koty stają się nieco mniej aktywne, rzadziej piją wodę, a w konsekwencji oddają mniej moczu. W momencie, gdy mocz zalega w pęcherzu przez zbyt długi czas, kształtowane są warunki dla rozwoju bakterii oraz namnażania kamieni moczowych. Rozwiązaniem bardzo często okazuje się jednak podawanie pupilowi mokrej karmy oraz regularne podejmowanie się wizyt kontrolnych u lekarza weterynarii.
Sklep Zoologiczny KrakVet.pl
Szeroki wybór wysokiej jakości karm dla kotów po sterylizacji i kastracji
Tabletki antykoncepcyjne jako sposób na ruję?
Antykoncepcja hormonalna, która przyjmuje postać tabletek lub okresowych zastrzyków, stanowi jedno z rozwiązań zapobiegających niekontrolowanemu rozrodowi wśród kotów. W przeciwieństwie do kastracji, rezultaty osiągane poprzez antykoncepcję hormonalną są odwracalne, przez co tego typu środki są wybierane najczęściej przez opiekunów, którzy rozważają dopuszczenie czworonoga do rozrodu w bliżej nieokreślonej przyszłości.
Tabletki i zastrzyki antykoncepcyjne skutkują zablokowaniem cyklu jajnikowego, zahamowaniem rui oraz eliminacją popędu płciowego. Kluczowym okazuje się jednak fakt, iż muszą one być stosowane regularne, a także pod stałym nadzorem lekarza weterynarii. Pominięcie dawki wybranego środka może bowiem skutkować ponownym wystąpieniem rui.
Przy podawaniu zwierzęciu antykoncepcji hormonalnej każdy opiekun powinien zdawać sobie sprawę z tego, iż długotrwałe jej stosowanie nieraz przyczynia się do występowania niepożądanych konsekwencji zdrowotnych. Wówczas naruszana jest bowiem równowaga hormonalna organizmu czworonoga, co z kolei niesie za sobą rozmaite skutki uboczne, które mogą przynosić pupilowi ból i cierpienie, a nawet skracać jego życie.
Wśród konsekwencji, które obserwowane są przy ciągłym stosowaniu środków antykoncepcji hormonalnej, wyróżnia się między innymi:
- Ropomacicze,
- Schorzenia wątroby,
- Nowotwory gruczołu mlekowego.
Podawanie zwierzęciu antykoncepcji farmakologicznej powinno odbywać się pod stałym nadzorem lekarza weterynarii. Całkowicie niewskazane jest przy tym działanie na własną rękę, w tym również kupowanie lub zamawianie poszczególnych środków bez konsultacji ze specjalistą. Podawanie pupilowi specyfików o nieznanym pochodzeniu, czy też w błędnie określonych dawkach, może bowiem skutkować nie tylko całkowicie niespodziewaną ciążą, ale również znaczącym pogorszeniem stanu zdrowia i samopoczucia czworonoga.
Zobacz: Niewydolność nerek u kota – objawy, przyczyny i leczenie